Dostlar,
Bu akşam, 12 Eylül 2020 günü saat 19:00’da Halk TV’de Sn. Fatma Nur Ak’ın konuğu olduk.
23 dakikalık kaydın youtube erişkesini (linkini) ekte sunuyoruz
İlgi ve bilginize saygı ile..
Sevgi ve saygı ile. 12 Eylül 2020, Datça
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Uzmanı
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com
Program çok kapsamlı ve 2,5 saat dolayında.
Son verileri ise aşağıda..
.jpg?w=625&ssl=1)
Türkiye’ye yararlı olması ve gereğinin yapılması dileğiyle..
İlgi ve bilginize sunarım..
Saygı ile..
Dr. Ahmet SALTIK
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Uzmanı
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com
https://www.birgun.net/haber/korona-ile-uzayan-tango-ne-yapmali-315077, 10.9.2020/BİRGÜN
Nereden çıktı bu afet??
Bir mutasyon (Evrim!) ürünü olan yeni koronavirüs (SARS-COV2) 8 ayı aşan bir süredir, Küreselleşmekle övünen (?) gezegenimizi ve görkemli (!) uygarlığımızı tam anlamı ile “tutsak” aldı. Ne tuhaf ki, gerçekte bu COVID-19 küresel salgını (= pandemi) tam da azgın Küreselleş(TİR)menin = Yeni emperyalizmin ürünü! “Sustainable development” (sürdürülebilir kalkınma) mottosu / masalı sizlere ömür; böyle diye diye tam da tersini yaptık ve yabanıl (vahşi) kapitalizmin tunç yasası “her durumda en çok kâr” dayatılarak algı yönetiminin sonuna geldik. Şimdi sıra, a fortiori (zorunlu olarak) bir başka mottoda : Sürdürülebilir yaşam!
Unutulmasın : Gezegenimizin insanlara gereksinimi yok; bizler yeryüzünde biyolojik anlamda gerçek birer zorunlu parazit durumundayız ve doğa ile barışık yaşamak yerine ona vahşetle hükmetmeye kalkışıyoruz. 21. yy. başında karşılaştığımız Doğa afetleri (Doğanın savunması!), salgınlar sayı ve boyut olarak ağırlaştı ve sürecek.. Bu salgınla bitmeyecek; uzun erimli hazırlıklı olmak kaçınılmaz.
Altını kalın kalın çizelim : Aşırı / akıl dışı / sürdürülemez nüfus artış hızını Dünyada ve Türkiye’de ivedi olarak frenlemek ve toplam nüfusu hızla azaltmak zorundayız, başka hiçbir yolu yok!
Beka sorunu ile mi yüz yüzeyiz ?
Hem yerel – bölgesel hem de küresel ölçekte yeni koronavirüs pandemisini bir an önce sınırlamak ve hızla sönümlendirmek gibi beka (survival, sağkalım) sorunu ile yüz yüzeyiz. Tanı konan toplam olgu (vaka) sayısı 8 ayda 30 milyona, ölen insan sayısı ise 1 milyona koşuyor. Toplam dünya nüfusu 7,8 milyar ve sırasıyla her 260 insandan 1’i hastalığa yakalandı, her 7800 insandan 1’i de öldü. Ancak hemen anımsamak gerekir ki; bu rakamlar kayıt altına alınabilenlerdir. Özellikle olgu sayısının 10 ile çarpılması genel bir Epidemiyolojik kuraldır, “Buzdağı olayı” (Iceberg phenomenon) gereği. Bu durumda 300 milyon insan bulaşı almış ve belli ölçüde bağışık yanıt üretmiştir. Denebilir ki; küresel nüfusun %3,85’i bilemediğimiz bir süre ve bir ölçüde (yeterli mi?) hastalığa dirençlidir. Bu oran, salgının doğal yolla durması bakımından kesinkes yetersizdir.
Etkili ve güvenilir bir aşı ve aynı niteliklerde sağaltım ajanlarının (ilaçlar) makul sürede geliştirilememesi durumunda, tam bir varsayımsal toplum – kitle (herd) bağışıklığına umut bağlanacaksa, bu tempo ile 26 kez “böylesi bir 8 ay” geçirmek gereklidir; toplamda 17,3 yıl! Küresel toplumun en az %60’ının doğal olarak (hastalığı geçirerek) bağışıklanması ile yetinilebileceği düşünülürse, umut, 17.3 x .6 = 10,4 yıldır. Bunca uzun süre, pek çok bakımdan katlanılabilir bir zaman dilimi değildir.
Sayısal veriler cephesinde Türkiye benzer durumdadır. Ülkemizin eylemli (fiili) – gerçek nüfusu 90 milyona yakındır ve küresel nüfusun %1,15’ine karşılıktır (topraklarımız ise toplamın %0,54’ü!). 8 Eylül 2020 resmi verileriyle toplam olgu sayısı 283,270 olup dünya toplamının %1,02’sidir (283,270/27,764,017). Ölüm rakamları ise 6,782 / 902,356 =%0,74 ile oransal beklentinin epey altındadır ve bu “iyimser” (?) durumu açıklayacak hiçbir bilimsel veri elde yoktur..
Açıkça, ülkemizde açıklanan sayısal veriler gerçek değildir!
Aşı ve İlaç Umudumuz var mı?
Hastalığın etmeni bir virüs ve tıp dünyası genel anlamda viral hastalıklarla savaşımda öbür mikro canlı bulaşları ile olduğu ölçüde başarılı değil. Örn. 40 yıldır yaşamımızda olan HIV / AIDS için hala bir aşı yok, ancak etkili ve fiyatları zamanla düşen ilaçlarla bu hastalık adeta bir süregen (kronik) hastalık oldu. HIV yaşamımızdan çekip gitmedi, yerleşip kaldı ve onunla birlikte yaşamayı öğrendik zorunlu olarak.
COVID-19 için de etkili ilaç geliştirmek çok uzun yıllar / onyıllar alabilir. Aşı içi ise çok daha özenli (ihtiyatlı) olmak zorundayız. 2 temel koşuldan asla vazgeçilemez : Etkinlik ve Güvenlik. Aşı yeterince etkin (koruyucu!) olmak zorundadır, ideal olarak %90’lar üzerinde (İnfluenza – Grip aşıları için bu oran %65). ABD – FDA, %50 oranında koruyucu aşıya lisans vereceğini açıkladı bu arada. Güvenilirlik ise aşının istenmeyen etkileri, yan etkileri, komplikasyonlarıdır. Dikkat çekelim; aşılar ilaçlardan farklı olarak herkese yapılacaktır.. Kuramsal olarak 7.8 milyar tüm dünya nüfusuna. Oysa ilaçlar daha sınırlı hasta kümelerinde kullanılmaktadır. Dolayısıyla istenmeyen bir etki çok daha büyük kitleleri olumsuz etkileyebilecektir. Bu durum Toplum Sağlığı bakımından uygun olmadığı gibi, çok uzun onyıllarda sabır ve emekle dokunan aşılara güven duygusunu zedeleyebilecektir. Günümüzde aşı karşıtı hatırı sayılır kesimler açısından böylesi bir tablonun doğmasına izin verilemez. Dünyada 4-5 merkez aşı üretimine yakındır. En iyimser ancak çok düşük olasılıklı senaryo bu sonbahar, kışa girerken; daha az iyimser olanı ise 2021 ilkyazı ve yazı görünüyor. Ancak bununla da bitmiyor; ek sorunların başında yeterli dozun kısa sürede üretimi, dağıtımı, lojistik zinciri ve kitlelere erişimi önemli sorunlar. Ve elbette fiyat.. Ortalama 50 $ çok iyimser fiyatla ve tek doz (?) için Türkiye’ye maliyet 90 m x 50 $ = 450 m $ dolayında bir dışalım (ithalat) bedeli yüklüyor. Ek maliyetler de var elbette..
Türkiye ise aşı ve anti-viral ilaç üretebilecek teknolojik altyapıdan yoksun ne yazık ki.. Oysa Büyük ATATÜRK, 1 Mart 1923’te TBMM’nin 4. açılış yılı konuşmasında o yıllarda Sivas ve İstanbul’da yeterince üretilen, milyonlarca insanımıza uygulanan ve hatta dışsatımı yapılan aşıların adlarını ve üretim miktarını veriyor.. 1928’de Almanya, Fransa, İngiltere, ABD örnekleri gözetilerek kurulan Dr. Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü, “Dr. Refik Saydam Ulusal Halk Sağlığı Kurumu” adıyla özerk bir bilim kurumu olarak hızla, yasa ile yeniden yapılandırılmalı ve teknik donanımı, insangücü hızla sağlanarak salgın yönetimi bu Kuruma bırakılmalıdır.
NE YAPMALI??
Türkiye’de (Dünyada da!) salgını AKP iktidarı çıkarmamıştır!
Öncelikle siyasal iktidarın “hiç hata yapmama kompleksinden” kurtulması gerek. Her yapıp ettiğinin bir başarı öyküsü – efsanesi olması zorunlu değildir. Bu sağlıklı bir siyaset olmayıp narsisistiktir, patolojiktir. Herkes ve her iktidar hata yapabilir. Hele 18 yıldır tek başına iktidar olan ve muhalefet kanallarını olabildiğince tıkayan AKP = RTE iktidarının hatadan, üstelik ciddi hatalardan kaçınma olanağı hiç ama hiç yoktur. İktidarın, “nerelerde hata yaptık?” sorusunu ülkenin kurumlarına ve uzmanlarına sorması zorunludur. Öncelikle TBMM özel gündemle toplanmalı ve tam bir nesnellikle bu yakıcı ulusal sorunu enine – boyuna irdelemeli, gerekli mevzuatı, kararları üretmelidir.
Türkiye’mizin övünülecek bir insangücü ve kurumsal birikimi bereket, vardır ve bundan yararlanmamak düşünülemez. Tüm etik – politik – tarihsel kaygılar bir yana, AKP = RTE iktidarı ülkemizdeki korona salgınını da başarı ile yönetmek istiyorsa, ülkemizin tüm olanaklarını seferberlik sorumluluğuyla değerlendirmelidir.
Yapılabileceklere, hem 43-44 yıllık hekimlik, 40 yıllık Halk Sağlığı Uzmanlığı hem de Mülkiye eğitimi almış bir uzman / aydın sorumluğu ile yaklaşmaktayız.
Dolayısıyla, anlaşılmasının kolay olması bakımından sınıflandırarak özetlemek isteriz yapılması gerekenleri :
Eldeki 1,1 milyon SAİG açıkça yetersizdir. “Çaycı ve kaporta ustası gibi çalışanlar filyasyon ekiplerinde görevlendirildi” içerikli haberler basında yer almaktadır ve çok acı vericidir (9.9.2020, (https://www.birgun. net/haber/cayci-ve-kaporta-ustasi-gibi-calisanlar-filyasyon-ekiplerinde-gorevlendirildi-314903). İvedilikle, atama bekleyen 400+ bin sağlık çalışanının en az yarısı göreve alınmalıdır. Aile Hekimlerine, kamu görevlisi birer Halk Sağlığı Hemşiresi atanmalıdır ki evlerinde tutulan, yatak yetmezliği nedeniyle yatırılamayan hastalara evlerinde bakım –daha iyi– verilebilsin. Ataması bekleyen hekim kalmamalıdır. 15 Temmuz soruşturmaları
-artık- derhal bitirilmeli ve bekletilen sağlıkçılar işe başlamalıdır.
Okul Sağlığı Birimleri kurularak Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM) / Aile Hekimlerinin ağır yükü azaltılmalıdır.
Emeklilik isteyen, istifa eden sağlıkçıların durumu özenle incelenmeli ve geri kazanıma çaba gösterilmelidir. Gerekirse 65+ yaş emekli sağlık çalışanlarından çalışabilecek istekliler için hazırlık yapılmalıdır. Tüm sağlık çalışanlarının çalışma koşulları Anayasa, ILO ve AİHS ölçütleri bağlamında yeterince sağlıklı ve güvenli kılınmalıdır. 280 bini bulan toplam resmi korona hastasının 30 bini sağlık çalışanı olup olağanüstü yüksek bir orandır ve bu tablo ne kabul edilebilir ne de sürdürülebilir. Akçalı haklar mutlaka ödenmeli, MESLEK HASTALIĞI hakkı tartışmasız ve derhal, geriye dönük olarak tanınmalıdır. Kişisel koruyucu donanım (KKD) sıkıntısı olmamalı, çalışma süreleri kısaltılmalı, uygun aralıklarla SAİG ve ailelerine tarama testi yapılmalı ve mesai sonrası konaklama yerleri isteyen SAİG için uygun ulaşım ile sağlanmalıdır. SAİG yorgun – bitkin – tükenmiş – depresyonda – yılgındır.. Ölümler kabul edilemez sayıda yüksektir! Bu sağlık ordusu ile salgınla boğuşmak düşünülemez; moral – motivasyonu mutlaka sağlamak zorunludur. Sayısal olarak OECD standartlarının diplerinde olduğumuzu üzülerek belirtelim. Erdoğan’ın sandığının ve sunduğunun tersine..
Salgın, şaşmaz bir kural olarak ancak 1. Basamak Sağlık Hizmetleri ile yenilebilir. Çünkü temel yordam (strateji) bulaş zincirinin toplumda kırılmasıdır. Oysa 2. ve 3. Basamak olan Hastaneler, cephe gerisi hizmet vererek hastalananları sağaltmaya (tedaviye) çabalar. Şu sıralar ülkemizde yaşanan tıkanma budur ve toplam 250 bin hastane yatağı kapasitemiz çok kısa sürede yetmez olmuştur. O halde, hastane öncesi – dışı 1. Basamak Sağlık hizmetlerini güçlendirmek vazgeçilmezdir. Aile Hekimliği kurumu bu amaca uygun değildir ve TSM’ler de yetersiz kalmaktadır. SAİG başlığında yukarıda da değindiğimiz üzere en az yüz bin sağlık çalışanı 1. Basamakta, bir o kadarı da hastanelerde olmak üzere atama bekleyenler göreve çağrılmalıdır. En azından sözleşmeli olarak, salgın atlatılana dek.. Orta – uzun erimde, 1. Basamağın da özelleştirilmesi demek olan, gerçekte çağ dışı olan Aile Hekimliği örgütlenme modelinden kamucu ve takım çalışmasına, halkın da katılımına dayanan güncellenmiş Sağlık Ocakları örgütlenmesine geçilmelidir.
Türkiye, sağlık hizmetlerini örgütlerken, bu hizmetleri şatafatlı hastaneler ve sağaltım (tedavi) olarak algılamak gibi ürkünç (vahim) bir yanılsamadan kendini mutlaka kurtarmalı ve koruyucu sağlık hizmetleri kesin öncelik almalıdır :
Öncelikle hızla sahra hastaneleri açarak yatak kapasitesini büyütmek ve yatması gereken hastaları evlerine yollamamak zorundayız. PCR+ bu kişiler klinik olarak gerekliyse yatırılabilmeli, yatması gerekenler evlerine yollanmadan sahra hastanelerinde en az 14 gün yalıtılarak (izolasyon) sağlık çalışanları gözetiminde tutulmalıdır. Yoğun bakım gereksinimini de karşılamak zorundayız. SAİG için gerekli tüm KKD, uygun ulaşımı sağlamalıyız. Hasta – kuşkulu – temaslı, filyasyon ekipleri… için yeter cankurtaran (ambulans) edinmeliyiz. Karantina mekanları yaratmak bir başka zorunluk.. Hasta olması olası – kuşkulu kişiler, sağlık kuruluşlarına yakın uygun yerlerde (boş TOKİ binaları, tatil köyleri, oteller, öğrenci yurtları..) sağlık çalışanları gözetiminde toplumdan ayrılmalıdırlar. Özel sektörün olanakları salgında mutlaka kullanılmalıdır.
SGK desteklenmeli, açıkları giderilmeli ve özellikle alt sınıflardaki yoksul – işsiz – emekçiler sosyal devletçe korunmalıdır.
Yapılmayan / yapılamayan pek çok girişimin temel nedeni AKP = RTE iktidarının finansal bunalımıdır.
Ülkemiz, tarihinin en ağır ekonomik bunalımına bu iktidarla adım adım ve göz göre göre sürüklenmiştir.
Yukarıda yazdıklarımız ciddi parasal kaynak gerektirmekte ve büyük oranda bu yüzden gerçekleştirilememektedir. Köktenci çözüm kaynak bulmaktır. Ülkenin Dolar milyarderleri başta, gönüllü katkıya, olmadı bir VARLIK / SERVET VERGİSİNE tabi tutulmalıdır. Garantili ödemeli köprü, tunel, otoyol, şehir hastanesi, havaalanı.. gibi sömürü projelerine döviz üzerinden ödemeler mücbir neden / force majeur gerekçesiyle askıya alınmalı; her tür israf kesinlikle sonlandırılarak… yeter – gerek kaynak yaratılmalıdır. Sarayın uçakları da dahil, giderler en aza çekilmelidir…
Sonuç olarak :
Covid-19 pandemisinin ülkemizde de görülmeye başlandığının resmi olarak açıklanmasının üzerinden yaklaşık altı ay geçmiş durumda. Ancak, özellikle haziran başından bu yana izlenmiş bulunan resmi yaklaşım, salgının yayılmasına karşı alınmış olan önlemlerin “ekonominin gerçekleri doğrultusunda” gevşetilerek, hastalıkla mücadelede vatandaşın birincil derecede sorumlu ilan edilmesi ve salgınla baş başa bırakılması stratejisine dönüştü. Nitekim, bu gerçekler ışığında Türk Tabipleri Birliği (TTB) ne yazık ki bizimle şu satırları paylaşmak zorunda kalmış idi:
“… ülkemiz genelinde ne çalışma yaşamı, ne sağlık, ne eğitim ne de üniversite vb. herhangi bir alana yönelik olarak bütünlüklü, bilimsel bilgiye dayalı ve toplumsal gereksinimleri önceleme özelliklerini birlikte taşıyan herhangi bir kamusal düzenleme gerçekleştirildi.”
TTB, 26 Ağustos tarihinde Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan “COVID-19 Kapsamında Kamu Çalışanlarına Yönelik Tedbirler” genelgesine yönelik olarak, Salgın Çalışma Yaşamında Ayrım Yapmıyor! uyarısını yapıyor ve şu tespitleri bizlerle paylaşıyordu:
“Genel bütçeden doğrudan kamusal mali destek kararıyla işverenler öncelenirken, tüm emekçiler, esnaf ve işsizler görmezden gelindi. Çalışma koşullarına ve çalışanlara yönelik düzenlemelerde de özel sektör, tarım sektörü ve kayıt dışı alanlar yok sayıldı.
Hükümet, sorumluluğunu yerine getirmekten, sermaye gruplarıyla karşı karşıya gelmekten salgının yayılması, ölümlerin artması pahasına ısrarla kaçınıyor. … Çalışma koşulları ile çalışanlara yönelik olarak, pandeminin gerektirdiği nitelik ve nicelikteki düzenleme ile denetimler özel sektör söz konusu olduğunda yok sayılmaya devam ediliyor.”
Türk Tabipleri Birliği, salgının ülkemizde denetim altına alınamamasının önemli nedenlerinden bir tanesinin bu tutumun sürdürülmesi olduğunun altını çizmektedir. TTB “… hem çalışma koşulları hem de çalışanların özlük haklarına ve sağlıklarına yönelik bütünlüklü, bilimsel bilgiye dayalı ve toplumsal gereksinimleri önceleme özelliklerini birlikte taşıyan düzenlemelerin zaman geçirilmeden yapılması” gerekliliğini vurgulamakta; sağlık emekçilerine yönelik olarak da şu tedbirlerin ivedilikle alınmasını talep etmektedir:
1. COVID-19 hastalarıyla ilgili birimlerde görevli çalışanların çalışma saatleri ve iş yükleri fiziksel ve ruhsal sağlıklarını koruyacak şekilde düzenlenmelidir.
2. Sağlık çalışanı ebeveynlere, çocuğunun bakımı ve sağlığı ile mesleğini icra etme ve geçimini sağlayabilme arasında seçim yapmaya zorlamadan ücretsiz kreş, çocuk bakım desteği ya da ücretli idari izin gibi olanaklar sağlanmalıdır.
3. Temel ücretlerinde emekliliğe de yansıyacak şekilde düzenleme yapılmalı; performans ödemeleri Ocak 2021’e kadar en üst seviyeden ödenmeli, çalışanların hastalık izni ve rapor nedeniyle ücretlerinde kesinti uygulamasına son verilmelidir.
4. COVID-19 hastalığı, bütün sağlık çalışanları için meslek hastalığı olarak kabul edilmelidir. Düzenleme geriye dönük olarak da geçerli olmalıdır.
Yazımızı bitirirken ilk satırlara geri dönmek elzem: Önce insan!
(AS: Bizim katkımız yazının altındadır..)
Dr. Adıgüzel, Meclis’te düzenlediği basın toplantısında, Covid-19 salgınının ülkeyi kasıp kavurduğunu ifade etti.
Şu anda TBMM’de her 30 milletvekilinden 1’inin hasta olduğunu, hasta olup, tedavi gören belediye başkanları, siyasi parti liderleri bulunduğunu belirten Adıgüzel, Türkiye’de her apartmana Covid-19’un girdiğini söyledi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya, “sanal bakan” dediğini ifade eden Adıgüzel, “Sağlık Bakanı, ‘bugün ne verelim’ diye düşünüp taşınıp bir sayı belirleyip, onu da Twitter’da yayınlamaktan öteye gitmeyen bir sağlık bakanıdır. Sağlık Bakanı, bu işleri artık bırakmalıdır.” ifadelerini kullandı.
Koca’nın açıkladığı vaka sayılarının gerçek tabloyu yansıtmadığını ileri süren Adıgüzel, bugün açıklanacağını iddia ettiği koronavirüs tablosunu basın mensupları ile paylaştı.
Gerçek koronavirüs tablosunun bu olmadığını öne süren Adıgüzel, “Bu, Türkiye’nin dört bir tarafından meslektaşlarımızdan, Sağlık Emekçileri Sendikasının üyeleri, büyükşehir belediyeleri ve CHP’li belediyelerden aldığımız verilerle oluşturduğumuz bir tablodur” diyerek, kendisinin hazırladığı yeni tabloyu gösterdi.
Adıgüzel, bugünkü hasta sayısının 105 bin test yapılacaksa 16 bin olduğunu iddia ederek, her yapılan bin testin 150’sinin pozitif geldiğini söyledi.
Koca’nın vaka sayılarında bir sıfırı attığını ileri süren Adıgüzel, sözlerini şöyle sürdürdü:
“16 bin yeni vakamız vardır. Bakan bir sıfır atmaktadır. Bu vefatlar da beş büyük ilimiz İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Antalya’nın salgının başından beri toplam vefat sayıları, belediyelerimizin kayıtlarında mevcuttur. Toplam vefat sayısı 8,850’dir. Bu kentlerde 30 milyon insanımız yaşamaktadır. 30 milyon insanımızda 8,850 ise bunu 82 milyon insanımızla oranladığımızda, Türkiye’de gerçek vefat sayısı 23 bindir. Türkiye genelinde vaka sayısı ise 980 bindir. Bu da, Bakan’ın açıkladığı 285 bin rakamının yaklaşık 4 katıdır. Türkiye’de her 40 kişiden birisi Covid ile tanışmış durumdadır.”
Adıgüzel, Milli Eğitim Bakanlığının yüz yüze eğitime imkan vermesi durumunda yıl başına kadar her eve Covid gireceğini iddia etti.
Bir suç duyurusunda bulunmak istediğini ifade eden Adıgüzel,
Sağlık Bakanlığının sağlık çalışanlarına talimatlarını, resmi evrak ile değil what’ s up ile gönderdiğini, Milli Eğitim Bakanlığının da çocuklarını okula göndermek isteyip istemediğini velilere soracağını belirten Adıgüzel, her iki bakanlığın da “topu taca attığını” savundu.
Hükümete yakın firmaların, başka sektörde çalışan fabrikalarını maske üreten fabrikalara çevirdiğini ileri süren Adıgüzel, vatandaş maske ararken, hükümete yakın çevrelerin yurt dışına maske gönderip, bunun rantını elde ettiğini iddia etti.
Adıgüzel, çağrı merkezi çalışanlarının evlerinden çalışırken kamera ile takip edildiğini ileri sürdü.
========================
Dostlar,
Meslektaşımız Dr. Mustafa ADIGÜZEL yürekli açıklamalar yapıyor salgın hakkında. Çıkarımları doğrudur. Biz de geçtiğimiz günlerde CHP Genel Başkanı Sn. Kemal Kılıçdaroğlu’nu telefonla arayarak konuyu görüştük ve önerilerde bulunduk, ardından da yazılı not olarak ilettik :
Son 2 günde, CHP Genel Merkezinden örgütlere ulaştırılan iletiyi de öğrendirk :
Üstüne gidildiğinde, kısa sürede acı gerçekler ortaya çıkacaktır.
Öbür muhalefet partilerinin de ortak davranması dilek ve beklentimizdir.
Sevgi ve saygı ile. 09 Eylül 2020, Datça
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Hekim, Kamu Yönetimi – Siyaset Bilimci (SBF)
Sağlık Hukuku Bilim Uzmanı
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Uzmanı
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com
file:///C:/Users/user/Documents/Downloads/yilmazbeyyazi.pdf 06.09.2020 – SÖZCÜ
Aşağıdaki yazımız, 06 Eylül 2020 günü SÖZCÜ gazetesinde arka sayfada TAM SAYFA yayınlandı. Yurtsever ve yetenekli yazar Sn. Yılmaz ÖZDİL, köşesini tümüyle bize bıraktı.
SÖZCÜ de sağolsun, arka sayfayı TAM SAYFA bizim makalemize ayırdı. Yazı, Sn. Özdil’in bize bildirdiği medya raporuna göre 2 milyonu aşkın farklı kişi tarafından sanal ortamlarda okundu. Yarım milyona yakın da gazeteden okuyanlarla 2,5 milyonu aşkın faklı kişi tarafından okundu. Gerçekleri öğrenmek isteyen halkımızın değerbilir davranışına teşekkür ederiz.. 7 Eylül günü makalemizin PDF’sini ve SÖZCÜ‘deki erişkesini (linkini) sitemizde paylaştık (http://ahmetsaltik.net/2020/09/07/salginla-flort-edilmez/). Yazı metninin bir bütün olarak sanal ortamda arşivlenmesini de sağlamak üzere aşağıda sunuyoruz.
***
TÜRKİYE NE YAPMALI???[1]
11 Mart 2020 günü Türkiye’nin ilk yeni koronavirüs bulaşına (enfeksiyonuna) yakalanan olgu,
Sağlık Bakanı Dr. Koca tarafından resmen açıklandı. Çin – Wuhan’da 31 Aralık 2019’da ilk olgular tanılandığına göre, eh, 2.5 aya yakın süre ülkemize bu hastalığı / COVID-19’u sokmamayı başarmıştık!
Ancak, yalnızca 1 ay sonra Nisan ortalarında bizim salgınımız çok hızla “tepe” (pik) yapmıştı kimi ülkeler gibi. Günlük yeni olgu sayısı 5 binleri, ölüm sayısı 120’leri aşıyordu. Ne var ki, Mart sonunda, salgının 3. ayı bitmeden Çin, olağanüstü önlemler ve doğal ürünü eş nitelikli başarı ile salgını baskılamıştı. 80 gün sürmüştü baskılama, Jules Verne’e nazire ile adeta.
Türkiye’de, alınan sıkı önemlerle Nisan’ın 2. yarısında salgın eğrisi aşağıya inmeye başladı. “Her salgının bir çan eğrisi çizeceğini” muştulayan kimi uzmanlar oldu ne yazık ki, gevşemeye başladık. 11 Mayıs’ta, kapitalizmin tapınakları AVM’leri açtık.. Adına “Yeni normal” dedik Alaturka bir yaratıcılıkla. Ancak halkımız da, iktidarımız da “Yeni normal”i kendince yorumladı, “normalleşiyorduk” artık, üstelik normalimiz “yeni” idi, ne güzel… Açılıp – saçılmayı coşku ile sürdürdük; Epidemiyolojik öngörülerle değil. 1 Haziran’da ipler iyice gevşetildi. Ekonominin çarklarının dönmesi gerekiyordu, hafta sonu piknik karantinaları, arada denk düşen ulusal – dinsel bayramlarda bayram karantinaları ile durumu idare eyleyeceğimizi sandık. Oysa Nisan ortasında salgın tepeye erişmişken, pek çok AB ülkesinin yaptığı gibi en az 14 günlük bir tam kapatmaya (lockdown) gitmeliydik; kezlerce yazdık. Örneğin İtalya %95 oranında kapattı ekonomisini.
Salgın öncesinde, sürecinde çok belirgin (majör) hatalar yaptık. 21.500’ü aşkın insanımızı Umre için S. Arabistan’a gönderdik. Döndüler ve hemen hepsi bulaşlı idiler, tüm Türkiye’ye yaydılar. Epey öldüler – öldürdüler. Gerçekte iyi bir Filyasyonla bire bir aydınlatılabilir bu vb. topluluk hareketleri. Öğrenci yurtlarını kapatıp, birkaç milyon genci tüm ülkeye yaydık. 90 bin hükümlüyü infaz yasası değişikliği ile -gerçekte af yasası ile- denetimsiz salıverdik. Güle oynaya “yeni normalleşirken”, gerçekte halk ve iktidar yeniden normalleşirken, salgının çan eğrisi çizmekten vazgeçtiğini (!) biraz gecikme ile algıladık. İlk dalga sürüyor, 2, tepesini yaşıyoruz.
Bilimsel Danışma Kurulumuz tek 1 Halk Sağlığı Uzmanı ile çalışıyordu. Oysa bu ad hoc kurulun ağırlıklı olarak Halk Sağlığı Uzmanı hekimlerden oluşması gerekiyordu, istim epey arkadan geldi.. Sağlık Bakanı Dr. Koca akşamları basın açıklamaları yapıyor, kimi soruları yanıtlıyordu ama Bilimsel Danışma Kurulu’nun kararlarını öğrenemiyorduk, ayrıca Sn. Cumhurbaşkanı’na arz ediliyordu öneriler ve O’nun talimatlandırması ile yürütülüyordu bütüüüün işler.
****
Dünya’da ve Türkiye’de COVID-19 salgını yatay ve dikey eksende büyüyor ve yaygınlaşıyordu.
ABD “perişan” idi bütünüyle özelleştirilmiş / yabanıl (vahşi) sağlık sistemi yüzünden. İtalya, İsveç, İngiltere ağır bedeller ödemekteydiler. Almanya en başarılı AB ülkelerinden oldu, Fransa da. Ama Uzakdoğu’da Japonya, Singapur, Hong Kong, Tayvan, G. Kore… çok daha başarılı oldular “baskılama” yöntemiyle. Biz ise ilk dalgayı bile, salgının 6. ayı biterken henüz sönümlendiremedik.
Niçin başarılı olamadık, nerelerde yanlışlar yaptık?
Sağlık Bakanı Dr. Koca, 11 Mayıs sonrası hasta – ölüm sayılarında belirgin artışlar başlayınca basın toplantılarını kesti. Akşamları kişisel tweet hesabından kısa iletiler ve turkuvaz tabloyu sunuyordu. Bu tablo giderek AKP yeşiline dönüştü ve yaşamın rakamları ile orada açıklananlar arasındaki makas büyüdü, büyüdü.. Derken yoğun bakım ve entübe hasta sayıları kaldırılarak yerine, net – standart tanımlı olmayan “ağır hasta” ve “zatürreli hasta” sayıları kondu. Dünya verileri ise yoğun bakımdaki hasta sayısı ile paylaşılmakta. Karşılaştırma olanağı, bu boyutlarda kalmadı.
Üst üste hatalar birbirini izledi. Adına “yeni normal” dense de hep birlikte “normale / eskiye” büyük bir hızla döndük. Temmuz’daki 2 büyük sınav YKS ve LGS 1 ay öne çekilerek birkaç milyon insan hareketliliği yaratıldı ki; salgın yönetiminde altın ilke, toplumsal hareketliliği – değinimi (teması) en aza indirmekti. Hedef Temmuz’da turizmi açmaktı. Öyle yapıldı ama AB ülkeleri çok kısıt koydular. Ağustos başında Kurban Bayramı ile kurban kesimi ve iç turizm salgını azdırdı. Rusya, korona olguları sayısı bakımından dünyada 4. sırada iken uçak seferleri ve dış turizme açıldık, bir türlü başı yere ermeyen salgın eğrisi, tam da tersine baş kaldırdı ve göz göre göre Eylül başına, 6. ayın sonuna eriştik. Resmi veriler, Nisan ortasındaki ilk tepe sırası rakamlarına koşmakta :
Toplam olgu sayısı bakımından nüfus büyüklüğümüzle aynı sırada, 18. yiz epeydir. Fakat bu tablodaki sayısal verilerle ilgili çok ciddi sıkıntılar var. Somut olan şu ki; salgının ilk dalgasını 6. ay sonunda sönümlendirememiş olmak bir başarı sayılamaz, açık bir başarısızlık orta yerdedir.
Bu gerçekliği kabulle yola çıkmak gerekir. Sorun çok ciddidir ve ulusal ölçek ve niteliktedir. Salgın denetimden çıkmıştır, hastane yatakları – yoğun bakımlar doludur, halkta panik başlamıştır.
NE YAPMALI ?
Salgın Yönetimi Epidemiyoloji bilim alanının sorumluluğundadır. Bu eğitim Tıp Fakültelerinde Halk Sağlığı Anabilim Dallarında verilir. Dileyen Halk Sağlığı Uzmanı hekim, bu alanda yan dal eğitimi alabilir. Dolayısıyla söz ve karar sahibi alan Halk Sağlığı / Epidemiyoloji uzmanı hekimlerdir. Ancak Bilimsel Danışma Kurulunda çoğunluk başka Dallardadır, bu dengesizlik düzeltilmelidir.
Epidemiyolojik salgın yönetim yordamı (stratejisi), bir masanın 4 ayağı gibidir :
Ülkemiz bu 4 adımda ciddi eksik ve yanlışlar yapmıştır. Epidemiyolojik bilimsel ilkeler sıklıkla kimi siyasal tercihlerin gerisinde kalmıştır. Ekonominin döndürülmesi tasası öne çıkmıştır. Bilim Kurulu kararları kamuoyuna açıklanmamıştır. Son söz Saray’daki Tek Adam Rejiminin olmuştur. Son günlerde kimi Bilim Kurulu üyeleri itiraf gibi açıklamalarla pek çok kritik kararı kendilerinin vermediğini, basından duyduklarını, dahası Turkuvaz / AKP yeşili tablo verilerinin ötesinde bilgi sahibi olmadıklarını bildirmektedir.. Bunlar dehşet vericidir; siyasal iktidar güdümünde “bilim kurulu” ile salgının yönetilemeyeceği çoook çıplak bir olgudur. Araba atın önüne konamaz!
Dr. Refik Saydam Ulusal Halk Sağlığı Kurumu bir yasa ile özerk olarak yeniden açılmalı, insangücü ve teknik donanımı hızla sağlanarak salgın yönetimi bütünüyle bu bilim Kurumuna bırakılmalıdır.
Tarama ve tanı amaçlı kullanılan PCR testinin virüsü taşıyanları yakalama yetkinliği (Duyarlığı) ne yazık ki %40’lara dek inebilmektedir. Bu testin kullanımında ısrar etmenin anlaşılır yanı yoktur. %90’ı aşan duyarlıklı testler vardır ve hızla bunlara geçilmelidir. Nitekim 117.612’yi bulan test sayısına karşın yalnızca 1612 (+) yakalanmıştır; % 1,4! Oysa Türkiye “hasta” kaynamaktadır, hastaneler tıka basa doludur.. Testin kendisi, yapılacak kitleler, soğuk zincir ve laboratuvar süreçleri mutlaka iyileştirilmelidir, tersi avare kasnak gibidir, anlamsız ve kaynak israfıdır. (Bkz. yukarıdaki 04.09.2020 günü verileri tablosu)
PCR testi (+) çıkanlar evlerine yollanmamalıdır, evde kendi kendine ilaç sağaltımı olmaz. Burada yapılacak olan İZOLASYON’dur, yukarıdaki 3. adımdır ve sağlık kuruluşunda olmak zorundadır. Tıbbi sağaltım (tedavi) verilecek ve virüsten arındırılarak topluma kazandırılacaktır hastalar.
Sürveyans, Filyasyon süreçlerinde yakalanan “kuşkulular” ın yeri Karantina’dır. Kural olarak bu işlem, amaca özel Karantina Yerlerinde yapılır. Bunlar, hastanelere yakın değişik binalardır ve sağlık çalışanlarının ve kolluğun gözetimi zorunludur. Önerdik taaa başlarda; boş oteller, tatil köyleri, boş onbinlerce TOKİ konutları, boşaltılan öğrenci yurtları.. Ama biz evlerine yolluyoruz bu insanları.. Oysa sahra hastaneleri yapmak zorunda idik, İstanbul’da yapılan 2 hastane sağlık turizmi için kullanılıyor.
O halde 1. Basamakta, yani hastane öncesinde, toplumun içinde salgın yenilecektir; hastanelerde asla değil. Nitekim ön cephede yenilgi, cephe gerisinde hastanelerde çöküş getirmiştir. Türkiye, “sağlık hizmetini hastane sanmak” gibi ürkünç (vahim) bir yanılgı içindedir ve bedelini çok ağır ödemektedir. Gerçek sağlık hizmeti SAĞLIKLI İNSANLARA SÜREKLİ verilen hizmettir. Hastane ve sağaltım, koruyucu hekimlik bir biçimde başarılı olamadığında istemsiz (arızi) olarak devrededir.
Öyleyse Türkiye, Sağlıkta Dönüşüm denen, asla yerli ve milli olmayan özelleştirmeci politikalarla çoooook zayıflattığı 1. Basamağı yeniden, tam kamusal sorumlulukla güçlendirmek zorundadır. Bu yüzden Türkiye salgına çoook zayıf yakalanmıştır. İvedi olarak yüz bin sağlık çalışanı ataması yapılmalıdır. Ayrıca her Aile Hekimliğine kamu görevlisi bir Halk Sağlığı Hemşiresi atanmalıdır. 400 binden çok sağlık çalışanı atama beklemektedir. Türkiye sağlık insangücü ve hastane yatakları sayısı akımından 36 OECD ülkesi içinde sonlardadır. Şehir Hastaneleri açık bir talan olup, salgında derde deva ol(a)madıkları / olamayacakları görülmüştür; hemen kamulaştırılmalı, onlara feda edilerek kapatılan hastaneler geri açılmalıdır. Özel sektörün 50 bin yatağından pandemide yararlanılmalıdır.
AKP yeşiline boyanan Turkuvaz tablo bize, tüm perdeleme çabalarına karşın hala çoooook önemli bilgiler veriyor. Toplam 276.555 olgudan iyileşen (doğrusu taburcu edilen; tam iyileşme yok..) 249.108 düşüldüğünde 27.447 bulunuyor. Bundan da ölen 6.564 çıkarılırsa, 20.883 elde edilir ki, bu rakam 4 Eylül günü Türkiye’de hastanelerde yatan hasta sayısının bir bölümüdür.. Olağan olarak COVID-19 olgularının %85’i ayakta, hafif geçirmektedir hastalığı, hatta ek bir %25 de hiç belirtisiz. Yatması beklenenler 15/125… kabaca 1/8. Ne var ki, Türkiye’de son verilerle, yoğun bakım dahil en az 130 bin hastane yatağı pandemi (küresel salgın) için ayrılmıştır ve hemen hemen tümüyle doludur. 1. Basamakta göğüslenemeyen, bulaş zinciri – kırılamayan salgın, cephe gerisinde 2. ve 3. Basamak hastaneleri çökertmiştir. 20.883 hasta PCR(+) olanlardır. Geri kalan 110 bin yatakta ise PCR(-) COVID-19 olguları yatmaktadır. Test dışında tüm bulguları birbiriyle aynı 2 hasta kümesi. Türkiye, DSÖ kodlama kurallarına uymayarak, test (-) leri yeni koronavirüs hastası saymıyor! Ama yataklar dolu! 130 bin hasta hastanelerde, bunun en az 7 katı evlerinde.. 1 milyonu aşkın hasta!
Bitmedi, yatak yetmezliği çok net olduğundan, S. Bakanlığı salt solunum güçlüğü / yetmezliği ve / veya yutma güçlüğü vb. olan AĞIR hastaları yatırabiliyor. Bunların da kabaca, yatması beklenen %15 hastanın 1/3’ü olduğu kabul edilirse,
Bu muazzam bir yüktür ve bulaş denetimden çıkmış, tüm topluma yayılmıştır. 3 milyon hasta – bulaşlı, Türkiye’de her 29 kişiden 1’i demektir! Yangın yatay ve dikey eksende devasadır.
Çünkü yatırılanlar neredeyse tümüyle ağır hastadır 3 koşul nedeniyle (solunum güçlüğü / yetmezliği ve / veya yutma güçlüğü vb.) ve ölüm oranları kaçınılmaz olarak çok yüksek olacaktır. Gelin görün ki, bu tablodan 276.555 PCR(+) hastadan 6.564’ünün öldüğünü, oranın %2,4 olduğunu görüyoruz sevinçle (!) Dünya ortalamasının yarısı, nasıl oluyorsa!?? Pekiii, PCR(-) ama yatan 110 bin korona hastasından hiç ölüm yok mudur??!! Aynı oranda ölüm varsayarsak, 6.564’ü 5,5 ile çarpmamız gerek (110 bin / 20 bin = 5,5)..
Anti-emperyalist bir savaşla kurulmuş onurlu ve saygın devlet ve mazlum bir Ulus yaşamaktadır bu topraklarda. Partili Cumhurbaşkanı Erdoğan bu Ülkeyi bir CEO gibi yönetemez, bu insan haklarına aykırıdır, meşru değildir! TBMM olağanüstü toplanarak sorunu görüşmeli, muhalefet etkin çaba göstermeli ve gerçek ölüm rakamlarını ortaya koymalı, bir Salgın Kurultayı düzenleyerek iktidara ve kamuoyuna bildirgesini (manifestosunu) sunmalıdır.
Görülmektedir ki; salgında, insan yaşamı siyaset kurumu ve güdümündeki köhne bürokrasi tarafından korun(a)mamaktadır. Geriye tek seçenek BİLİM KURUMU kalmaktadır. Bu Kurumu, anda Bilimsel Danışma Kurulu -hasbel kader- temsil etmektedir. Kurulun ezici çoğunluğu Hipokrat yemini etmiş hekimlerdir ve temel evrensel ilke “Primum non nocere” dir (önce zararlı olmamak). Önerileri büyük ölçüde dikkate alınmıyorsa, derin çelişkiler varsa.. orada durmanın “suça ortak olma” dışında bir anlamı kalmayacaktır. Kuruldaki hekim akdemisyenler, tarihsel sorumluluklarının gereğini daha çok ertelemeden yerine getirmek zorundadırlar.
AKP = RTE, gerekli yaklaşık 50 milyar $ kaynağı akılcı biçimde bulmalı ve bu yola gidilmelidir. Oyalanmanın, öteleme – ertelemenin, inadın bedeli hem ekonomik hem insan yitiği boyutlarıyla kabul edilemeyecek kertededir.
Sorun Ulusaldır, bu salgın Türkiye’ye diz çöktürebilir; İktidarı da önüne katarak tarihin çöplüğüne sürükler.
Bilimsel akılcılık dışında reçete YOK – TUR!
[1] “SALGINLA FLÖRT EDİLMEZ” başlığı ile 06.09.2020’de SÖZCÜ Gazetesinde Sn. Yılmaz ÖZDİL’in köşesinde TAM SAYFA yayınlandı.
Adıyaman ve Azap’ın giderek artan sayıda hekim ve sağlık çalışanının COVID-19 nedeniyle yaşamını yitirmesinden duyulan üzüntüyü ifade etmek ve kayıplara dikkat çekmek amacıyla siyah giysi ve maskelerle katıldıkları görüşmede hekim ve sağlık çalışanlarının içinde bulundukları koşullar ve tükenmişlik, hekim ve sağlık çalışanlarının maaşları ve COVID-19’a yakalanan sağlık çalışanlarının maaşlarında yapılan kesintiler, tarama testleri, grip ve pnömokok aşıları, COVID-19 aşısı çalışmaları, COVID-19 ile ilgili Türkiye verileri ile Tabip Odası yöneticileri ve hekimlere yönelik baskılar konuşuldu.
Prof. Dr. Sinan Adıyaman, görüşmeden sonra yaptığı açıklamada bir gün önce Sağlık Bakanlığı tarafından TTB Merkez Konseyi ve COVID-19 İzleme Kurulu’na randevu verildiğini; TTB Merkez Konseyi, TTB Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu (UDEK) ve Uzmanlık Dernekleri temsilcileri adına TTB tarafından istenen randevunun ise önümüzdeki günlerde gerçekleştirileceğini söyledi.
Pandeminin geldiği noktada kontrolün elden kaybedildiği yönündeki görüşlerini ilettiklerini belirten Adıyaman, Bakan Koca’ya sağlık çalışanlarının sorunlarını aktardıklarını bildirdi. Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) çalışan aile hekimlerinin hasta oldukları ve rapor aldıkları zaman maaşlarından kesinti yapıldığını belirten Adıyaman, Sağlık Bakanının bu sorunun en kısa zamanda çözüleceğini ve hekim maaşlarıyla ilgili bir düzenlemeye gidileceğini söylediğini aktardı. Adıyaman, bu gelişmenin memnuniyet verici olduğunu belirterek, “TTB yalnız hekimlerin değil tüm sağlık çalışanlarının yanında olmaya devam edecek” diye konuştu.
TTB’ye gelen COVID-19 verilerinin Bakanlığın açıkladıklarından tümüyle farklı olduğunu söylediklerini belirten Adıyaman, Bakanlığın açıkladığı rakamları gerçekçi bulmadıklarını, gerek virüsün yarattığı yükü gösterebilmek ve gerekse bilim insanlarının bu verilerden yararlanarak birtakım öngörüler geliştirebilmelerini sağlamak için kendilerine gelen rakamları açıklamaya devam edeceklerini de sözlerine ekledi.
TTB COVID-19 İzleme Kurulu üyesi Prof. Dr. Özlem Kurt Azap da, Bakan Koca’nın COVID-19’un meslek hastalığı kabul edilmesine ilişkin olarak diğer bakanlıklarla çalışma yürütüldüğünü söylediğini aktardı ve “Bunun takipçisi olacağız” diye konuştu.
Bakan Koca’nın tarama testleriyle ilgili olarak özellikle riskli alanlarda çalışanlarla ilgili bir çalışma yürütüleceğini ve testlerin rutin pratikte uygulanmak üzere bir hazırlık yapılacağını söylediğini belirten Azap, Bakan’ın bunun talimatını da görüşme sırasında verdiğini aktardı.
Prof. Dr. Azap, sağlık çalışanlarının yaşadığı sıkıntılar ve tükenmişlik durumuna ilişkin tespit ve gözlemlerini paylaştıklarını, sağlık çalışanlarının moral desteğe gereksinimlerinin olduğunu ve kişisel koruyucu ekipman (KKE) eksiklerinin herhangi zorlukla karşılaşmadan giderilmesini istediklerini söyledi. Azap, Koca’nın KKE eksiği yaşanmayacağını, bununla ilgili hazırlık yürütüldüğünü ve yine grip ve pnömokok aşısında sıkıntı yaşanmayacak şekilde hazırlık yapıldığını söylediğini bildirdi.
Azap, Türkiye’de COVID-19 ile ilgili yürütülen faz 1 aşamasında aşı çalışması olduğunu, bunun dışında yurt dışında yürütülen bazı aşıların faz 3 çalışmasının da Türkiye’de gerçekleştirileceğini söylediğini bildirerek, “Bundan sonraki çalışmaların şeffaflıkla bizlerle ve kamuoyu ile paylaşılmasını bekliyor ve diliyoruz.” diye konuştu.
https://www.egitimis.org.tr/guncel/sendika-haberleri/osym-ve-yok-un-ovundugu-yks-yerlestirme-sonuclari-egitim-sistemindeki-sorunlari-gizleyememektedir-3388/
(AS: Bizim kapsamlı katkımız yazının altındadır..)
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) yerleştirme sonuçları açıklandı. ÖSYM’nin paylaştığı YKS Yerleştirme Raporu’na göre, tercih yapma hakkına sahip olan 1,745,642 adaydan
1,151,632’si tercih yaptı. Yani yaklaşık 600 bin aday tercih yapabilecekken bu hakkını kullanmadı. YÖK ve ÖSYM “doluluk oranlarını artırdık” diye övünürken 838,221 kontenjanın 781,165’ine yerleştirme yapıldı, 57,056’sı boş kaldı.
Devlet üniversitelerindeki doluluk oranı %95,77, vakıf üniversitelerinde ise %85,75 oldu.
Liseden bu yıl mezun olan 894 bin öğrenciden yalnızca 65 bini lisans bölümlerine girebildi.
En başarılı liseler yine fen liseleri oldu. Ancak YKS’ye başvuran 48,258 adaydan ancak yarısı lisans bölümlerini kazanabildi.
Anadolu liselerindeki başarı oranı ise oldukça düşük. 657 bin adaydan sadece 183,000’i 4 yıllık fakültelere girebildi.
Endüstri meslek liseleri ve imam hatip lisesi mezunları yine en alt sıralarda yer aldı. 72 bin EML mezunundan yalnızca 1698’i, 238 bin imam hatip mezunundan da 39 bini lisans bölümlerini kazanabildi. (AS: her 6 öğrenciden 1’i!)
Her sınav dönemi sonrasında ortaya çıkan tabloya paralel (AS: koşut) olarak, çeşitli eşitsizliklerin varlığı ve bunların giderilmediği gerçeği yine karşımızda durmaktadır. Çok sayıda kontenjanın boş kalması, meslek liseli öğrencilerin başarı düzeylerinin bu sınavlarda en alt sıralarda yer alması, hükümetin gözdesi İHL’nin başarı ortalamasının düşüklüğü bu sınava da damgasını vurmuştur.
Sınava odaklı eğitim sistemi bir kez daha göstermiştir ki; eğitsel anlamda öğrencilerimizin kazanımları her geçen gün azalmakta, bu da öğrencilerin üniversiteye girişte başarısızlıklar yaşamalarına yol açmaktadır.
Eğitim politikaları konusunda iktidarın ve eğitimden sorumlu kurumların, görevlerini yerine getiremedikleri ortadadır.
Siyasal iktidarın, öznesi insan olan ve öğrenci ile öğretmeni en iyi koşullarda bir araya getirmesi gereken eğitim sistemini, kendi ideolojik görüşüne göre düzenlemesi, önümüzdeki yıllarda yaşanan felaketi daha da derinleştirecektir.
Bugün, eğitimdeki başarısızlığın çözümü için tüm paydaşların görüşü alınarak hazırlanacak, bilimsel düşünmeye ve üretmeye dayalı, her öğrencinin kendi ilgi ve becerisi doğrultusunda hangi alanda okuyacağını kendisinin belirleyeceği bir eğitim sisteminin gerekliliği kaçınılmaz hale gelmiştir.
Eğitim-İş’in yıllardır mücadelesini verdiği
– kamusal,
– parasız,
– bilimsel ve
– laik eğitim hakkından tüm
yurttaşlarımızın yararlanabilmesi mutlaka sağlanmalıdır.
MERKEZ YÖNETİM KURULU
====================================
Dostlar,
Bir üyesi olarak, sendikamız EĞİTİM-İŞ‘e bu başarılı irdelemesi için teşekkür ediyoruz..
Bu yıl üniversiteye giriş sınavına yaklaşık 1,75 m öğrenci katılmış. Bizim 1971’de girdiğimiz bu sınavda 180 bin aday ve 6 tıp fakültesi vardı. Yaklaşık bin tıp öğrencisi alındı (1/180; %0,55). Son sınavda ise 16,553 tıp öğrencisi kaydedildi (16,553 / 1,745,642 = %0,95).. % 0,55’ten neredeyse 2 katına.. Aradan geçen 49 yılda öğrenci sayısı 10 ile çarpılırken, 6 olan tıp fakültesi sayısı 23 ile çarpılarak Almanya’yı bile çooook geçerek büyüdü, büyüdü…
Son verilerle 86 devlet, 36 vakıf toplam 122 tıp fakültemiz var. Fakültelerin 17’si Türkçe ve İngilizce olarak 2 programı birlikte yürütüyor. Gerçekte toplam program sayısı 139. Oysa daha 20 yıl önce 39 devlet ve 5 vakıf / özel olmak üzere toplam 44 tıp fakültemiz vardı. Türkiye’de modern Batılı tıp eğitiminin 2. Mahmut ile başladığı 1827’den bu yana, 173 yılda açılanın yaklaşık 2 katı Tıp Fakültesinin son 20 yılda, AKP iktidarı eliyle açıldığını (!?) gözden ırak tutmamak gerek. (http://ahmetsaltik.net/2020/08/25/tip-egitimi-ve-hekimlige-bitmeyen-kotuluk/)
Sağlık Bakanlığı 2023’te pratisyen hekimlere, 2030’da ise uzman hekimlere zorunlu devlet hizmetini kaldırmayı tasarlıyor.. Bu gidişle HEKİM İŞSİZLİĞİ de bir başka acı gerçekliği olacak ülkemizin..
Bu ülke neden böylesine kötü / uğursuz yönetiliyor ve gidiş nereye varacak??
Sevgi ve saygı ile. 08 Eylül 2020, Datça
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Sağlık ve Tıp Eğitimi Emekçisi Hekim,
Kamu Yönetimi – Siyaset Bilimci (SBF)
Sağlık Hukuku Bilim Uzmanı
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com
erdalatak@superonline.com Uşşaki tarikatı şeyhi Fatih Nurullah 12 yaşlarındaki kız çocuğuna cinsel istismar suçundan tutuklandı. Bu olay ilk değil.
Anımsarsınız, Ensar Vakfı’nda da daha çok sayıda erkek çocuğa cinsel istismar olayları ortaya çıkmıştı. Daha ortaya çıkmayan, suskunlukla örtülen, tehditle gizlenen nice olay vardır.
Nedir bu olaylar? Neden bu dinci kesim cinsellikle bu denli uğraşıyor?
Küçük yaştaki kızlı erkekli çocuklar, her yaşta kadın neden hep bu kesimin cinsel hedefleri oluyor? Bu konu “kişilerin cinsel bozuklukları” mıdır? Yoksa bir “psikolojik hastalık” mıdır? Ya da “toplumsal ahlak çöküşü” mü yaşanıyor? Belki hepsinin payı mı var?
Yasaklanan cinsellik…
Sigmund Freud’a psikanalizin kapısını açan gözlemi “cinselliğin yasaklanması” olmuştu. 19. yüzyıl Viyanası’nın tutucu ahlak anlayışı cinsellik dürtüsünü sıkı kurallar altına almıştı. Cinselliğini yaşayamayan genç kızların tanı konamayan hastalıkları “histeri” adıyla biliniyordu. Genç kızın bedeni kasılıyor, hiçbir uyarıya yanıt vermiyor, çevresini korkutan kasılmalar geçinceye kadar bilinci kapanıyordu.
Freud, daha sonra “psikanaliz” adını verdiği yöntemiyle serbest çağrışım yoluyla bilinçaltına itilen dürtülerin açığa çıktığında hastalığın düzeldiğini gördü. Psikanaliz böylece bir terapi yöntemi oldu. Yasaklanan cinsellik, bu dürtünün bilinçaltına itilmesine yol açar. Orada daha da yoğunlaşan, daha da şiddetlenen cinsel dürtü kendine bir çıkış yolu arar. Cinsel dürtünün bu çıkışında toplumsal kurallar ya yan yollarla aşılır ya da düpedüz çiğnenir.
Cinselliğin yasaklanması her zaman toplumlarda yaşanan erkek ya da kadın cinselliğinin kuralları çiğnemesiyle sonuçlanır. Erkeklerin “oğlancılığı” ya da kadınların “seviciliği” bu yasakların sonucudur. Karşı cinsle eşit birlikteliğin yasaklandığı her ortam bu sonuçlara açık duruma gelir. Osmanlı’nın cinsel kültürü dürüstlükle incelendiği zaman bu gerçekler ortaya çıkmaktadır.
Toplumlar uygarlaştıkça kadın – erkek arasındaki engeller kaldırılmış, iki cinsiyet arasında uygar ve eşit ilişkiler kurulmuştur. Böylece kadın ve erkek birbiri için “cinsel obje” olmaktan kurtulmuş, “insan – insan” ilişkisi kurulmuştur.
Atatürk Cumhuriyeti’nin laik eğitiminde karma okullarda kız – erkek arkadaşlığı hepimizin yaşadığı doğal iletişimi sağlamıştır. Sonraki yılların erkek ortaokul ve liseleri gene ayrımlar yaratmış, buluşma üniversiteye kalmıştır. Köy Enstitülerinin kızlı erkekli eğitimleri hiçbir zaman cinsel sapmalara yol açmamıştır. Bu iftiraları atan çevreler, bugün kendi öğrenci yurtlarında yaşanan cinsel istismar olaylarını nasıl örteceklerini bilemiyorlar.
Ancak o zaman cinsel yaşamı da dürtülere uygun kurallar koyarak yaşatabilirsiniz.
Karşı koymak günahtır…
Cinsel istismar olaylarının önemli bir nedeni de “biat – itaat” kültürüdür. “Biat- itaat” kültürü bireyden teslimiyet ister. Dini kendilerine göre yorumlayan tarikatlar – cemaatler bu kültürü de kendi emellerine uyarlarlar.
“Sana ne denirse sorgusuz sualsiz kabul edeceksin.”
“Efendinin dediği dinin emirleridir. Böyle bileceksin.”
“Karşı çıkmak haramdır. Büyük günaha girersin.”
“İtaat et, iyi kul ol, cehenneme girme.”
“Biat – itaat” kültürü, şeyhlerin, emirlerin, mürşitlerin, hocaların “her söylediğinin kabul edilmesini – her yaptığına itaat edilmesini” emrettiğinden, cinsel istismara maruz kalan çocukların neden suskun kaldığı da anlaşılır. Bu çocukların ailelerinin de aynı tarikata mensup olmaları, olayı daha da kapalı duruma sokar. Olayı açıklayanlar, yapılanlara karşı çıkanlar her türlü şiddeti göze alarak yapabilirler.
Uşşaki tarikatı olayında da olaya karşı çıkan baba (ki o da bu tarikatın içindedir) diğer müritler tarafından dövülmüş, kolu kırılmıştır.
Kadına biçilen sosyal rol…
Laik toplumlar kadına sosyal hayatta erkeğe eşit yer verirler. Bu toplumlarda kadın her mesleği yapabilir, her konuma ulaşabilir, yönetici olabilir, cumhurbaşkanı olabilir. Tektanrılı din toplumlarında ise başroller hep erkeklerindir. İmam erkektir, hükümdar erkektir, papa erkektir, rahip erkektir, haham erkektir. İslamda da Hıristiyanlıkta da Musevilikte de böyledir.
Tektanrılı din toplumlarında kadın erkeğe eşit değildir. Kadın meslekleri de ayrıdır, kadının konumu da ayrıdır. Kadın örtülüdür, erkekte örtü yoktur. Kadının başı kapalıdır, erkeğin başı açıktır. Kadının yeri evidir, işi de ev işleri ve çocuklardır. Bu da “kadının cinsiyetçi rolünü” belirler, onun “cinsel obje” olarak görülmesine yol açar. Onun için de “Kız çocuklarıyla kaç yaşında evlenilir” sorusu tartışılır durur.
Çocukların cinsel istismarı da bütün bu nedenlerle toplumsal bir olgudur. Çözümü de ancak bu yolla bulunacaktır…
Dostlar,
SÖZCÜ Gazetesinin değerli yazarlarından Sayın Yılmaz ÖZDİL, bu gün, 6 Eylül 2020 günü köşesini bize ayırdı. Gazetenin arka sayfasını TAM SAYFA olarak bizden rica ettiği değerlendirmeye ayırdı..Yazının başlığı aşağıda..
6. ay biterken korona salgınında neredeyiz, nerelerde yanlışlar yaptık, bundan sonra ne yapmalıyız??
Kapsamlı makalemiz tüm Türkiye’nin ilgi ve bilgisine sunulmaktadır..
SÖZCÜ Gazetesine ve Sn. Yılmaz ÖZDİL‘e bu çok incelikli dayanışmaları için teşekkür ederiz.
7 Eylül 2020 günü makalemizin tam metnini ve SÖZCÜ Gazetesindeki erişkesini (linkini) burada paylaşacağız../ paylaşıyoruz :
file:///C:/Users/user/Documents/Downloads/yilmazbeyyazi.pdf 06.09.2020 – SÖZCÜ
Ya da pdf biçimi :
SOZCU_Makalemiz_SAGINLA_FLORT_EDILMEZ
Ya da sesli köşe yazısı : https://www.youtube.com/watch?v=oS-DC4NAohc
“SALGINLA FLÖRT EDİLMEZ!” başlıklı makalemiz, yayınlandığı gün, Sn. Özdil’in bize bildirdiğine göre 1 milyondan çok okundu.
Teşekkür ederiz Ulusumuza, reklam gelirlerinden özveride bulunup arka sayfayı tümü ile bize ayıran SÖZCÜ gazetesine ve değerbilir tutumuyla köşesini bütünüyle bize terk eden yurtsever gazeteci Yılmaz Özdil’e..
Dileriz yöneticiler gereğini yapsınlar..
Sevgi ve saygı ile. 07 Eylül 2020, Datça
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Uzmanı
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com