Etiket arşivi: Devlet

Halil Çivi şiiri : AKILLA SÖYLEŞİ

Prof. Dr. Halil Çivi
İnönü Üniv. İİBF Eski Dekanı
Halk Şairi

 

 

HERKESE GÜNAYDIN

Kin, nefret aklı çürütür,
Zulüm vicdanı kurutur,
Cebirden, şiddetten kaçın,
Ruhunu SEVGİ ARITIR
***

AKILLA SÖYLEŞİ

Dedim geçim nedir, dedi ki aştır,
Dedim yetecek mi, dedi ki umut.
Dedim kazanç çarkı, dedi ki iştir,
Dedim dönecek mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim hukuk nedir, dedi ki haktır,
Dedim başka çare, dedi ki yoktur,
Dedim haksızlıklar, dedi ki çoktur,
Dedim düzelir mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim adalet ne, dedi devlettir,
Dedim kimler için, dedi millettir,
Dedim yokluğu ne, dedi zillettir,
Dedim çoğalır mı, dedi ki umut.
Xxx
Dedim demokrasi, dedi barıştır,
Dedim çaban var mı, dedi yarıştır,
Dedim hedefin ne, dedi varıştır,
Dedim varılır mı, dedi ki umut.
Xxx
Dedim özgürlük ne, dedi nefestir,
Dedim gidişat ne, dedi tek sestir,
Dedim karşı fikir, dedi abestir,
Dedim değişir mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim ekonomi, dedi paradır,
Dedim işsizlik ne, dedi yaradır,
Dedim iş aramak, dedi çaredir,
Dedim bulur musun, dedi ki umut.
Xxx
Dedim tarım nedir, dedi ki iştir,
Dedim yetiyor mu, dedi ki düştür,
Dedim araziler, dedi ki boştur,
Dedim ekilir mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim siyaset ne, dedi seçimdir,
Dedim ya vekillik, dedi geçimdir,
Dedim yanlış seçim, dedi suçumdur,
Dedim düzelir mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim cehalet ne, dedi utançtır,
Dedim kurtulması, dedi kazançtır,
Dedim yararı ne, dedi gönençtir,
Dedim bitecek mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim başarı ne, dedi çalışmak,
Dedim çaresi ne, dedi alışmak,
Dedim meyvesi ne, dedi gelişmek,
Dedim gelişir mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim eğitim ne, dedi meslektir,
Dedim okulsuzluk, dedi köstektir,
Dedim çağdaşlaşma, dedi dilektir,
Dedim gelecek mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim inanç nedir, dedi ahlaktır,
Dedim özgür vicdan, dedi ki haktır,
Dedim ahlaksızlık, dedi ki çoktur,
Dedim azalır mı, dedi ki umut.
Xxx
Dedim akıl, bilim; dedi kuvvettir,
Dedim teknoloji, dedi nimettir,
Dedim kazancı ne, dedi servettir,
Dedim artacak mı, dedi ki umut.
Xxx
Dedim bayrak nedir, dedi ki şandır,
Dedim vatan nedir, dedi ki candır,
Dedim bunlar yoksa, dedi tufandır,
Dedim ebedi mi, dedi ki umut.
Xxx
Dedim Atatürk kim, dedi atamdır,
Dedim laik kalmak, dedi çabamdır,
Dedim Cumhuriyet, dedi erdemdir,
Dedim hep yaşar mı, dedi ki umut.
Xxx
Dedim Halil Çivi, dedi vicdandır,
Dedim vicdansızlar, dedi şeytandır,
Dedim saygı, sevgi; dedi dermandır,
Dedim çoğalır mı, dedi ki umut…

Prof. Dr. Halil Çivi
31 Ocak 2023, Çiğli / İZMİR

Not.1- Rahmetli annem Zöhre Çivi, (1899-1972), “Unum tükensin, fakat umudum tükenmesin” derdi. Zaten yaşama isteği de umut etmek ve hayal kurmaktan ibaret değil midir?

Not.2- Daha önce de yazmıştım. ” Dedim-dedi ” nazım biçimi halk edebiyatında çok sevilen ve aranan bir halk şiiri bir formudur. Umarım beğenirsiniz.

1961, 1982 ve 2017 anayasaları arasındaki temel fark!

Emre Kongar

Emre Kongarekongar@cumhuriyet.com.tr

1961, 1982 ve 2017 anayasaları arasındaki temel fark!

Son GARA operasyonunda 16 evladımızın şehit olmasıyla sonuçlanan trajik başarısızlık ve bu başarısızlıktan kaçmak için kullanılan “Sorumlu Devlettir” söylemi, “Sorumlu kim” ve “Devlet nedir” sorularını gündeme getirdi.
***
Devlet nedir?
Sorumlusu kimdir?
Doğada devlet yoktur: Devlet insan icadıdır!
İlkel toplumlarda “sorumlu” kabile/aşiret reisidir; çünkü o ne derse o olur!
Feodal Toplumlarda “sorumlu” kral, imparator, şah, padişahtır; çünkü onlar ne derse o olur!

Kentsel/Endüstriyel Toplumlarla, Bilişim Devrimi toplumlarında “sorumlu” başkan ya da başbakandır; çünkü yönetici makamında o oturmaktadır.
***
1961 Anayasası, Demokratik Rejimin seçilmişler tarafından yozlaştırılmasını engellemek için yapılmıştı:

Hem “Kuvvetler Ayrımı”nı kesin olarak gerçekleştirmiş hem de bu ayrımla birlikte, Temel Hak ve Özgürlükleri, bağımsız ve özerk kurumlar aracılığıyla güvence altına almıştı.

1) Yasama organını Senato ile güçlendirmiş…
2) Yürütme organının bütün eylem ve söylemlerini Anayasa’ya uygunluk açısından Yargı Denetimi’ne bağlamış…
3) Yargıyı, hem Anayasa Mahkemesi’ne hem de bağımsızlık güvencelerine kavuşturmuş…
4) Ayrıca, Üniversiteler, TRT gibi kurumlar özerkleştirilmiş, basın ve işçi sendikaları özel haklarla güçlendirilmiş, iktisadi kalkınma Devlet Planlamaya bağlanmış…
5) Seçim yasası, “Milli Bakiye Sistemi” ile toplumdaki bütün eğilimlerin Meclis’te temsil edilmesini sağlayacak biçimde değiştirilmiş…
6) Böylece hem Anayasa hem de Temel Hak ve Özgürlükler, sandıktan çıkıp Demokratik Rejimi yok etmek isteyen siyasal iktidarlara karşı korunmuştu.

Bu Anayasa’ya göre, yönetici makamında oturan “sorumluların” soyut bir devlet kavramına sığınmaları yine de pek olanaklı değildi, çünkü iktidarın bütün işleri Anayasa Mahkemesi denetimine tabi idi.
***
Çıkarları bozulan Toprak Ağaları ve Tarikatların temsilcisi olan sağ politikacılar 1961 Anayasası’nın Temel Hak ve Özgürlükleri koruyan, seçilmişlerin Demokratik Rejimi yozlaştırmalarını engelleyen kimliğini “Lüks” diye nitelediler.

  • 12 Mart 1971 Askeri Darbesi 1961 Anayasası’nı iğdiş etmekte yetersiz kalınca, emperyalistlerin de desteğiyle yapılan 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi ile 1961 Anayasası yürürlükten kaldırıldı,

Devleti Temel Hak ve Özgürlüklere karşı koruyan” 1982 Anayasası kabul edildi.

1982 Anayasası sandıktan çıkan iktidarı yani çoğunluğu temsil edenleri, “Devletin Sahibi / Temsilcisi” sayıyor ve “Devleti” de bireyin Temel Hak ve Özgürlüklerine karşı güçlendiriyordu!

O nedenle bu Anayasaya göre, iktidardaki “sorumluların” “soyut bir devlet kavramına” sığınmaları olanaksızdı.
***

16 Nisan 2017 “Sözde Halkoylamasıyla” kabul edildiği iddia edilen “Ucube Anayasa”, Temel Hak ve Özgürlüklere karşı “Güçlü Devleti” oluşturan 1982 Anayasası’nı dahi yetersiz bularak onu bile yozlaştırıyor, bütün devlet mekanizmasını tek bir kişiye bağlayan “Şahsım Devletini” kuruyordu.

***
“Soyut Devlet” kavramı, 1961 Anayasası’na göre bile, iktidardakiler tarafından sorumluluktan kaçmak için başvurulabilecek bir sığınak değildi; çünkü yargı bağımsızlığı ve Anayasa Mahkemesi vardı.

1982 Anayasası, “Devleti” iyice iktidarın emrine verdiği için onu kullananların “sorumluluktan” kaçmalarına hiç izin vermiyordu.

2017’de kabul edildiği iddia edilen “Ucube Anayasa”ya göre kurulan “Şahsım Devleti”nde ise “sorumlu”, “tanım gereği”, hem siyaseten hem hukuken hem de mantıken, zaten o devletle özdeşleşmiş olan “Şahıstır”!

Borçlandırma bir saldırıdır

Konuk yazar : Bülent ESİNOĞLU
Em. Sanayi Genel Md.
13 Ağustos 2020, bulentesinoglu@gmail.com

Paranın hükümranlığına karşı öfke, ne kadar büyük olursa olsun, bu öfke, örgütlü öfke olamadığından, insanlık sürekli paranın saldırısı ve hükümranlığı altındadır.

Toplumsal ilişkilerin parasallaştırılması; eskiden mevcut olan toplumsal ilişkilerin, kanlı bir şekilde yok edilmesi sayesinde olmuştur.

Paranın saldırısı, borcun saldırısıdır.

Paranın insan ilişkilerine saldırısı, borcun saldırısı şeklinde gelişmektedir. Aslına bakılırsa toplumsal bir örgütlenme biçimi olan devlet, paranın iktidarının bir tamamlayıcısı, yani sermaye ilişkisinin bir biçimidir.

Banka parası dediğimiz imtiyazlı zümrelere ürettirilen kaydi para, kredi paradır. Yani kredi, artık paradır. Dijital olarak üretilse ve tüketilse de paradır.

Kapitalizmin yeni şekli artık kredi para üretmek ve borç olarak satmaktır. Bu anlamda kapitalizme, Kreditizm de denilebilir.

Kredi paranın hükümranlığını, yarattığı ilişkileri ve kültürü göz önüne alarak,  ‘izm’ lere bir izm daha ilave edersek, Kreditizm diye adlandırılabiliriz.

Bu anlamda paranın yeniden tanımlanması gerekiyor. Çünkü Kapitalizm Kreditizm olmuştur.

Devletlerin para ve mali politikalarına bakarsanız durum artık budur.

Kapitalizmde, tasarruf ve tasarruftan yatırıma gidiliyordu. Şimdilerde ise, kredi siyaseti kapitalizmin esasını teşkil ediyor.

Tasarruftan yatırıma gidişe karşı, finans kapitalin açtığı savaşta, kredi üzerinden yatırıma gidiş sağlanmış, yani tasarruf etmeden yatırımın yolu açılmıştır.

Bu sebepten de çalışanlara yeterli ücret vermek yerine, borç vermek düzeni oluşturulmuştur.

Kafanız karıştıysa kestirmeden söyleyeyim:

  • Borçlandırma, yani parasal genişleme, yani karşılıksız bolca para basmak ve borç verme sistemidir.

Ortada olmayan servetler, kredi olarak verilmiş ve büyük borç balonları oluşmuştur. İçinde bulunduğumuz krizin adı, BORÇ KRİZİDİR. CVD-19 ile hiçbir alakası ve akrabalığı yoktur.

Her ilişkiyi, her sözleşmeyi, her kültürü, her cismi parasallaştırarak kredi diye verirseniz, sonucun, bundan farklı olmasını bekleyemezsiniz.

  • Borçlandırma; sermayenin halklara karşı bir saldırısıdır.

Halkların ortaya koyduğu ya da insanlığın tarih içinde ortaya çıkardığı bir olgu değildir. Örgütlü sermayenin dayatması ve bir hükümranlık biçimidir.

Sokrates ve felsefe

Sokrates ve felsefe

Örsan K. Öymen
Cumhuriyet
, 04.02.2019
Antik Yunan filozofu Sokrates, insanlığın entelektüel tarihini en çok etkileyen kişilerden birisidir. Sokrates sadece diyalog yöntemiyle felsefe yapmayı tercih ederek herhangi bir eser yazmadığı için, onun düşünceleri ağırlıklı olarak öğrencisi Platon’un metinlerinde aktarıldığı kadarıyla günümüze ulaşmıştır.
M.Ö. 469-399 yılları arasında yaşayan ve Atina kent devletinin bir üyesi olan Sokrates, kentini yönetenlerle birlikte, retorikçilere, yani söylemlerini güzel konuşma ve hitabet sanatı üzerine inşa edenlere karşı mücadele vermiştir.
Çünkü Sokrates’e göre, gerçeğe ulaşmak için, mitos’tan logos’a, yani söylenceden akıl yürütmeye geçmek gerekiyordu. Oysa güzel konuşma ve hitabet yeteneği ile en büyük yalanlar ve yanlışlar, doğru ve gerçek gibi ortaya konabilir, insanlar yanlışın doğru, doğrunun yanlış olduğuna dair ikna edilebilirler. Sokrates’e göre retorikte önemli olan gerçeği kavramak ve bilmek değildir, önemli olan insanları ikna etmektir. Oysa bir kişinin bir konuda ikna olması ve bir şeye inanması, o inancın doğru olduğu anlamına gelmez. Bir şeye inanıyor olmak, o inancın doğruluğunun güvencesi ve gerekçesi olamaz.
Sokrates bu nedenle retorikçilerle filozofları keskin bir biçimde ayırmıştır. Çünkü felsefe bilgelik sevgisidir, filozof da bilgeliği seven ve bilge olmak için çalışan kişidir. Bilge olmak için de gerçeğin bilgisine ulaşmak doğrultusunda mücadele vermek gereklidir. Bu da ancak akıl yürütme ile olanaklıdır.
Sokrates, sorgulanmamış ve irdelenmemiş bir yaşamın yaşanmaya değmeyeceğini söylemiştir. Bu nedenle yaşamı boyunca ahlak, erdem, adalet, siyaset, devlet, gerçeklik, bilgi, varlık gibi konularda sorgulayıcı ve analitik düşünceler geliştirmiştir.
Sokrates ahlakı alışkanlıklara, törelere ve geleneklere indirgememiş, ahlakı erdemli olmakla ilişkilendirmiştir. Alışkanlıklara, törelere ve geleneklere göre yaşamak kolaydır, erdemli olmak ise zordur. Yaşamın amacının iyi bir ruhu taşımak olduğunu söyleyen Sokrates, iyi bir ruhu taşımak için erdemli olmanın zorunlu olduğunu vurgulamıştır. Sokrates adalet, cesaret, dostluk gibi değerleri de temel erdemler olarak ortaya koymuştur.
Sokrates, erdemli olabilmek için de akıl yürütmenin zorunlu olduğunu vurgulamıştı. Analitik bir zihine sahip olan Sokrates, erdemleri kavramadan erdemli olunamayacağını düşünüyordu. Erdemleri kavramak da onların anlamını, onların tanımını, onların özünü kavramak demekti. Dolayısıyla adaleti adalet yapan şeyin, cesareti cesaret yapan şeyin, dostluğu dostluk yapan şeyin ortaya çıkartılıp kavranmasıyla bu erdemlere sahip olunarak yaşanabilirdi. Bu anlamda teori ve pratik bir bütünün iki parçasıdır.
Sokrates’e göre felsefe sadece teorik bir şey olmadığı gibi, sadece pratik bir şey de değildir. Filozof sadece belli başlı eylemlerde ve seçimlerde bulunup, bunların akıl yürütmelerinden ve gerekçelendirmelerinden kaçan kişi olamayacağı gibi, sadece akıl yürütmelerle ve gerekçelendirmelerle uğraşıp bunlardan kopuk yaşayan, düşünceleriyle eylemleri arasında tutarsızlık yaşayan kişi de değildir.
Sokrates bu bağlamda, adalet adını verdiği erdeme o kadar büyük önem vermiştir ki, adalete aykırı eylemlerde bulunan bir kişi olmaktansa, adaletsizliğin mağduru olmanın daha iyi olacağını bile söylemiştir. Çünkü adaletsizliğin mağduru olan kişi acı çeker, ama adalete aykırı eylemde bulunan kişinin karakteri yozlaşır. Adalete aykırı eylemde bulunan kişi iyi bir ruhu taşıyamaz.
Sokrates tüm bu nedenlerden dolayı M.Ö. 399 yılında, Atina kent senatosu tarafından, gençlerin zihinlerini bulandırmak ve tanrılara karşı gelmek suçlamasıyla ölüme mahkûm edilmiştir.
İşte bunlardan dolayıdır ki, Türkiye’nin en çok gereksinim duyduğu şey felsefedir.

27 Mayıs Bayramınız kutlu olsun…

Dostlar,

27 Mayıs haftası sürüyor..
Biz de önemsediğimiz makaleleri sizinle paylaşıyoruz.

Aşağıdaki yazı, Em. General PhD. Noyan Umruk‘un..

AYDINLIK‘ta 27.5.13 günü yazdı..

Okuyalım, okutalım, dağıtalım, arşivleyelim..

27_Mayıs'i_selamlıyoruz

Sevgi ve saygı ile.
30.5.2013, Ankara

Dr. Ahmet Saltık
www.ahmetsaltik.net

==================================

27 Mayıs Bayramınız kutlu olsun…

Yarın (BU GÜN) 27 Mayıs…
68 kuşağının “Anayasa ve Özgürüuk Bayramı”

Sosyal bilimlerde bir altın kural var :
Her olgu, kendi “zaman”, “zemin”, “mekân” boyutları içinde ele alınmaz ise,
suya, şaşkın ördek örneği kıçın kıçın girmek mümkün.

Varlık nedenine ihanet...

“İleri demokratlıkta” kimseleri beğenmeyen şaşkın liberaller, 26 Mayıs 1960 günü herkesin mutlu, özgür, hukukun egemen, iktidarın ”demokrat” olduğu bir Türkiye’de yaşandığını, buna rağmen “darbe” yapıldığını iddia ederek 27 Mayıs Devrimini
diğer darbelerle aynı kefeye koymaya bayılırlar… Oysa 27 Mayıs Devrimi ve
getirdiği özgürlük ortamı bizzat onların bugün de süren varlıklarının nedeni…

Neden mi? Gelin birlikte özellikle genç okurlarımız için o günlere gidelim.

DP, “Çoğunluk Sistemi” garabetinden aldığı güçle 1954-56 arasında yaptığı düzenlemelerle “basını” ve “üniversiteyi” tümüyle susturdu;
CHP’nin tüm mallarına el koydu.

O günlerin tek kitlesel iletişim aracı radyoyu iktidarının çığırtkanı haline getirerek,
her gün saatlerce VATAN CEPHESİ’ne katılan sağ ya da çoktan hakkın rahmetine kavuşmuş vatandaşların adları okundu…

Muhalif milletvekili Osman Bölükbaşı’nı hapse attı ve 1954 seçiminde O’nu seçtiği için Kırşehir’i cezalandırıp, il yaptığı eski ilçesi Nevşehir’e bağladı.

Hüseyin Cahit Yalçın, Bedii Faik, Metin Toker, Şinasi Nahit Berker, Ahmet Emin Yalman, Cemal Sağlam, Cüneyt Arcayürek, Ülkü Arman, Beyhan Cenkci, Kurtul Altuğ, Yusuf Ziya Ademhan, Cemalettin Ünlü, Tarık Halulu gibi pek çok gazeteciyi hapse attı.

Yargı ve üniversiteyi kendi buyruğu altına alabilmek ve istediği kişiyi gerekçe göstermeksizin emekli etmek icin yasal düzenlemeler yaptı. Nitekim 1. Başkanı dahil
23 Yargıtay Üyesini ve 65 yaşını doldurmuş tüm yargıçları emekliye sevk etti.
İktidara yakın varsaydığı daha genç yargıçlara kapıları açtı. Ancak, ikballerini başka iradelere bağlamaya alıştırılmış olan bu yargıçlardan oluşan bir özel mahkeme de maalesef O’nu astı.

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’nı değiştirerek miting düzenlemesini imkânsız hale getirdi. CHP Genel Sekreteri Kasım Gülek, Rize’de esnafın elini sıktığı icin
6 ay hapse mahkum edildi.

Bütün bunlar, yetmedi. CHP’yi kapatmayı, basını tümüyle susturmayı amaçlayan,
yargı yetkisi olan Meclis Tahkikat Komisyonu’nu kurdu.

Ekonomideki kötü gidiş ve 1958 devalüsyonu tüm bunların özerine tüy dikti…

Tüm demokratik yolların tıkanması – 27 Mayıs

Devrime bir tek kişi bile karşı çıkmadı. Örneğin Altan’ların (Ahmet _ Mehmet) pederi,

“Yıllar boyu aklımızın erdiği kadar tarihten örnekler verdik, kinayeli fıkralar anlattık…Anayasayı çiğnediler; hukuk dışı komisyonlar kurdular… Artık yazı yazmıyor, yazı taklidi yapıyorduk… Atatürk’ün Gençliğe Hitabesini, Nutuk’un tefrikası halinde yayınlamak bile suç sayılır olmuştu. Atatürk’ten bahsedilsin istemiyorlardi.
O’nun kurduğu Cumhuriyet’e bir beyefendiler saltanatı halinde çöreklenmek ve memleketi basınsız, üniversitesiz, meclissiz idare etmek istiyorlardı…”

Bu hareketin meşruluğu ve büyüklüğü, yıkılanların gayrımeşruluğu ve küçüklüğü ile
bir abide gibi ortaya çıkmaktadır… Türkler, alimleri dalkavuk, öğrencileri maktul, gazetecileri korkuluk ve bütün aydınları sürüngen haline getirerek, bir çete gibi davrananların rezaletini dünya önünde reddetmişlerdir.” (1) diye yazıyordu.

O dönemde sağın etkili kalemlerinden rahmetli Kadircan Kaflı ise :

“Koltuk ve keseleri uğruna millet kanı dökmüş her siyaset zorbasının sonu mutlaka
bir faciayla biter… Gazete sütunlarından uzanan parmaklar :

”Dikkat edin, sonunuz iyi değil.” diyorlardı. Onlar ise bu parmakları kırmakla akıbetlerinden kurtulacaklarını sandılar.

  • Kur’an’da Allah’a, peygambere ve idare edenlere itaat buyrulmusur.

Lakin adaletten ayrılmamaları koşuluyla… Bu nedenle Türk Ordusu’nun 27 Mayıs 1960’ta zalimlere vurduğu kansız darbe Allah’in emriyle olmuştur.” demekte idi.

Kemalist Devrim’in Atılımı

Üzerinden yarım asır geçen bu atılımın anıtı ve kanıtı, döneminde dünyanin
en demokratik anayasalarından biri olan 1961 Anayasası idi. Anayasa temel hak
ve özgürlükler yanında, ekonomik ve sosyal hakları da güvence altına alarak,
güçler ayrılığını getirerek “düzeni” değiştirdi.

Böylece;

Emekçile; sosyal devlet, sendikal hareket ve toplu sözleşme düzeni,

Toplum, “Tahkikat Komisyonları” yerine görece bağımsız yargı,

Halk, daha adil ve tutarıi bir seÇim sistemi,

Ekonomik yaşam, sürdürülebilir bir kalkınma, görece adil bir bölüşümü öngören planlama anlayışı ile tanıştı.

Tabii, küresel güçler ve işbirlikçilerinin beklediği bunlar değildi…

27 Mayıs Devrimi ile temelleri atılan demokrasi süreci uzun sÜrmedi.

1970’lerden başlayarak, “Bu elbisenin topluma bol geldiği”,
”Sosyal gelişmenin, ekonomik gelişmeyi aştığı” söylemleri eşliğinde, kanatları acımasızca yolunan 1961 Anayasasına, 1982 Anayasası ile tümden son verildi..
Bu da kesmedi. Şimdilerde, kurucu irade ve yargı bağımsızlığına tümüyle son verilerek bölünmeyi ve diktayı gerçekleştirecek bir anayasa hazırığı gündemde.

Ama güçleri yetmeyecek…
(AYDINLIK, 27 Mayıs 2013)

(1) Çetin Altan; “Bugün canım yazı yazmak istiyor.” Milliyet Gz., 28.05.1960
(2) Kadircan Kaflı; “Merhaba”, Tercüman Gz., 2 Haziran 1960

Ali Sirmen : İmam ve ODATV

DÜNYADA BUGÜN
Ali Sirmen

İdam ve Odatv

Öyle görünüyor ki idamın yeniden yürürlüğe konması Başbakan’ın gereksiz inadı yüzünden, daha bir süre gündemi işgal edecek.

Tayyip Bey bu inadında samimi midir, yoksa gelecekteki başkanlık hesapları
ve MHP’nin tabanına oynamak için mi bu yolu tutmaktadır? Bilemem.

Her iki halde de sonuç değişmeyecek, Tayyip Bey ölüm cezası inadını sürdürecektir.

Daha önce, 6 Kasım günü bu köşede konuya değinip çağımızda idamın,
beklenen işlevi yerine getirmediğinden uygar ülkelerde kaldırıldığını yazmıştım.

Başbakan ise idamın yeniden yürürlüğe konması önerisine dayanak olarak, uygulamanın ABD’de var olduğunu belirtiyor ki, bu açıklama gerçeğin tümünü yansıtmaktan uzak. ABD’nin bir kısım eyaletlerinde idam yürürlükte olmasına karşın çoğunluğunda tarihe karışmış bulunmaktadır.

Çağdaş ülkelerde idam karşıtlığı ise yadsınamaz bir gerçektir.

***

Tabii çağdaş yaklaşımla Başbakan’ın yaklaşımı arasında büyük farklılıklar var. Başbakan olaya ‘kısas’ açısından yaklaşıyor ki, bunun çağdaş yaklaşımla ilgisi yok.

Çağdaş düşüncede, ceza ‘kısas’ değildir, intikam değildir.

Çağdaş dünyada cezadan beklenen işlevlerden birincisi,
cezanın ıslah edici niteliğidir
.

Ama cezadan beklenen asıl tartışmasız işlev cezanın önleyiciliği ve caydırıcılığıdır ki, ölüm cezalarının bu işlevi neden yerine getirmediği 6 Kasım tarihinde bu köşede yayımlanan yazıda, ayrıntılı olarak anlatılmış bulunulmaktadır.

İdamla ilgili çağdaş tartışma konusu devletin öldürme yetkisiyle ilgilidir.

  • Devlet, hangi nedenle olursa olsun bireyin canını alma yetkisine
    sahip olamaz
    .

Herhangi bir devlet, kendi yasama organından usulüne uygun şekilde bir yasa çıkararak ya da bu hususu anayasasına koyarak ölüm cezasını getirebilir mi?

Evet hukuken getirebilir.

Aynı şekilde, bu husus halkoylamasıyla da sağlanabilir.

Ama bu durum davranışın çağdışılığını ve insanlık dışılığını değiştirmez.

Ne yazık ki bunları Tayyip Bey’e anlatmanın zor olması da Türkiye’nin talihsizliğidir.

**********

Ve Odatv davası…

Odatv davasında bugün önemli bir karar verilecek.
Dava ya sonuçlanacak ya da “Ergenekon” ile birleştirilecek.

İki davanın birleştirilmesi, bir anlamda mahkemenin topu taca atması,
konunun uzaması mağduriyetlerin artması sonucunu doğuracak.

Yine de olayı baştan beri izleyenler ve konuya hayalci olmayan bir açıdan yaklaşanlar, en büyük olasılığın bu olduğunu söylüyorlar.

Davanın sanıklar lehine sonuçlanmaması halinde, ortaya çıkacak görüntü,
Türkiye’deki rejim açısından gerçekten korkunç olacak.

Bir an için, iddia makamının ortaya sürdüğü iddiaların gerçek olduğunu varsayalım.
Yine de bunların bir demokraside suç oluşturmasını beklemek olanaksızdır.

Tüm yurttaşlar yazıp çizerek, yayın yaparak bir iktidara muhalefet etme hakkına sahiptir. Kısacası Odatv davasındaki gibi suçlamalara demokrasilerde yer yoktur.

Kaldı ki TÜBİTAK’tan gelen rapor, ne denli garip olursa olsun, yine de davada
kanıt olarak gösterilen dokümanların sanıklar tarafından oluşturulduğu konusunda
ciddi şüpheler uyandıracak niteliktedir.

  • Demokrasilerde, ciddi şüphe sanık lehine yorumlanır.

Aksine bir davranış, “beyyine külfeti”nin (ispat yükümlülüğünün) yer değiştirmesiyle, iddia makamının suçluluğu ispat etmesi yerine sanıkların suçsuzluklarını ispat etmeleri yükümlülüğünü doğurur ki çağdaş ceza hukukunda böyle bir şey olamaz.

Böylesi bir uygulama, ancak engizisyon mahkemelerinde geçerlidir.

Bu açıklamalar ışığında iyimser olup olmadığımı sorarsanız “hayır” diyeceğim.

İnşallah yanılır ve yarın bu sütunda özür dilemek zorunda kalırım! Amin!