Kategori arşivi: Hekim Saltık

HALK TV ve BİZİM TV Programlarımız

Dostlar,

25 Ocak 2021 Pazartesi günü sabah 11:20 – 11:45 arasında HALK TV’de Sn. Ayşenur ARSLAN’ın Medya Mahallesi programına konuk olduk. Youtube erişkesi (linki) bize ulaştığında buradan size sunacağız / aşağıdadır..

Dileyen HALK TV’nin youtube kanalından da izleyebilir.

***
Yine bu gün,

25 Ocak 2021 Pazartesi akşam 17:30’da BİZİM TV’de Sn. Lale Aslan’ın youtube kanalında canlı yayına katılacağız. / KATILDIK..

Bilgi ve ilginize sunarız. (Güncelleme, 20:27)

Sevgi ve saygı ile. 25 Ocak 2021, Ankara

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik

Optimal Strategy for a COVID-19 Vaccine Roll-out

Science in the News

The pandemic caused by the novel coronavirus Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2  (SARS-CoV-2) has arguably been the single most devastating global crisis in recent history. As of December 2020, the virus claimed the lives of 1.7 million people, and healthcare systems around the world have been stretched to their limits. Notably, the U.S. has been exceptionally hard hit, accounting for one in five cases worldwide, even though the U.S. only makes up 4.25% of the global population. This means that Americans have been infected at five times the per-capita rate of the global average. Behavioral modifications such as social distancing and mask wearing have helped curb the spread. Still, the only clear solution to suppressing widespread infections and achieving herd immunity – where the entire population is protected from a pathogen through immunized individuals – is for a vaccine that is effective and widely available to be distributed.

Figure 1. The average number of contacts (left), rate of hospitalizations (middle), and deaths (right) by age group, the latter two taking 18-29 year-olds as reference. Data from Mossong, et. al., 2008 and CDC.

Vaccines are here, but available only to a few

Pfizer-BioNTech and Moderna have recently received emergency use authorization by the U.S. Food and Drug Administration (FDA) for their COVID-19 vaccines, which the companies report to have over 94% efficacy. Yet, due to their limited availability, these vaccines are currently only administered to health care providers and long-term care residents. As production ramps up, the vaccines will become available to a gradually increasing fraction of the general public. Throughout this process, it is vital to optimally allocate the vaccines to particular demographic groups in order to minimize the pandemic’s many devastating impacts on public health, as well as on the social and economic fabric of society.

From a health policy standpoint, there are two main strategies for mitigating the worst effects of the pandemic on society:

  1. minimizing the number of deaths and
  2. slowing the rate of infections.

Unfortunately, while young adults drive most of the transmission of the virus, it is seniors above the age of 60 who are most at risk of dying from COVID-19 (Figure 1).

The discrepancy between the most vulnerable age group and the age group mainly responsible for the spread of infection in the community positions the public health objectives at odds with one another.

During the initial vaccine roll-out when the number of available vaccines is much smaller than the total population, if older people are prioritized this vulnerable demographic group will be protected, but infections will continue to spread through the unvaccinated 20-49 year-olds.

On the other hand, vaccinating younger people first will help curb the spread but will leave the older population unprotected (Figure 2).

In order to achieve overall maximum positive impact to society,

– where deaths due to COVID-19 are minimized
– while the prevalence of the virus is also curtailed,

an effective vaccine distribution strategy must be deployed.

Figure 2. Two approaches to vaccine distribution: Vaccinating older individuals (depicted with canes), or younger (without canes). Individuals are either susceptible but uninfected (black), vaccinated (blue), infected (red boundary), or dead (red). (icon credit: Adrien Coquet/Noun Project)

Using mathematical models to find an optimal vaccination strategy

The intricacies of such a strategy have prompted mathematicians to build models to capture the complex dynamics of disease spread across the different age groups in a population. One such study utilized a classical model for infectious diseases called SEIR, where the letters stand for Susceptible, Exposed, Infected, and Recovered. In this model, the infection spreads within the population with a rate dependent on factors such as the number of infected and susceptible people, and how infectious the disease is. Through the transmission of the pathogen, a susceptible individual becomes exposed. Though infected with the pathogen, this person might not immediately be contagious, during a term described as ‘incubation.’ For SARS-CoV-2, this duration is estimated to be around three days. After becoming infectious, the individual either recovers or dies. The recovered population is assumed to be immune to the disease. The likelihood of the outcomes are dependent on risk factors related to age and other health conditions of the individual.

  • Vaccination helps shrink the susceptible population through immunization, with a rate dependent on the efficacy of the vaccine (Figure 3).
Figure 3. A schematic diagram for an SEIR (Susceptible-Exposed-Infected-Recovered) model. 

In their model, the authors adjusted the mortality rates, infection prevalence, and contact structure to correspond to the current estimates for the various age groups. While mortality and transmission rates came from current estimates, the contact structure, or how frequently people in a certain age group interact within and outside their own group, has been studied for over a decade. The landmark study on societal contact patterns conducted in 2008 tracked thousands of peoples’ social interactions. Scientists collected data on the age and sex of anyone the subject had any physical (e.g. shaking hands) or non-physical (e.g. talking) in-person interaction with over the course of a day (Figure 1).

Though school-age children were found to have more contacts than other age groups, partial or full closure of schools can reduce this number dramatically, leading to 20-49 year-olds having the highest average number of contacts.

With these values in hand, the authors estimated the effect of age group-selected vaccine administration in reducing deaths and infections for varying vaccine efficacy.

For all possible scenarios, administering only to seniors aged 75 years and up resulted in the highest reduction of deaths as well as ICU hospitalizations, while vaccinating adults aged 20 to 49 years produced the highest reduction in infections and non-ICU hospitalizations.

Thus, the authors concluded that, for a highly effective vaccine with over 70% efficacy, seniors over 75 years should be vaccinated first to reduce deaths, followed by a complete shift to prioritize adults aged 20 to 49 years to curb transmission, after enough vaccines to cover about half the population became available.

Using a modified framework, a different group drew parallel conclusions.

In one case, they consider a high vaccine efficacy and a basic reproductive rate – which describes the average number of people one infected individual is expected to infect – of 1.3.

This assumes a relatively low transmission rate of the virus. In comparison, measles is a highly infectious disease that has a basic reproductive rate of 12-18. In this case, the authors recommended vaccinating 60+ year-olds first, then switching to 20 to 49-year-olds, and then switching back to seniors again after about 20% of the total population was vaccinated.

In another study, Buckner et al. stressed the importance of dynamic prioritization. Since social contacts are mainly concentrated within the respective age groups, they argued that the benefits to vaccinating individuals solely within a demographic group diminish as more people within that group become immune to the virus. Adding years of life lost (standard life expectancy of individuals at a certain age times the number of deaths at that age) as another optimization constraint, their results suggested starting with seniors to reduce deaths, then moving onto younger seniors to minimize years of life lost, then vaccinating school-age children to curb infections.

While the different models generally agree, they remain rudimentary in capturing the intricate social dynamics of the U.S. For instance, neither geographical variation in population size and make-up, nor systematic healthcare and social inequities experienced by black, indiginous, and people of color (BIPOC) have been included in any of these models. These considerations, as well as others such as occupation, health conditions, and multigenerational households, provide additional complexities for prioritizing optimal vaccine distribution.

What are the U.S. government’s plans?

The first coronavirus shot was given on Monday, December 14, 2020, and millions more will be administered the vaccine in the upcoming months. The U.S. federal government will allocate doses to each state in proportion to their population, but the decision on how to distribute the vaccines will be left up to the individual states. The Centers for Disease Control and Prevention (CDC) have released guidelines outlining a ‘phased approach to COVID-19 vaccination‘ in which they highlight four demographic groups to prioritize for initial vaccination:

1. healthcare personnel,
2. non-healthcare essential workers,
3. adults with high-risk medical conditions, and
4. people over 65 years of age.

During phase 1, expecting limited vaccine supply, the CDC recommends starting with those who have a risk of direct or indirect exposure to infectious patients or materials, and then vaccinating all who belong to the four demographic groups highlighted above, as well as individuals who might belong to other populations deemed critical by the CDC.

In an effort to balance the goals of preventing deaths and preserving societal functioning, an advisory committee for the CDC recommends vaccinating those aged 75 years and older as well as the 30 million frontline essential workers, such as grocery store, public transit, and postal service workers, in phase 2.

When a large number of doses become available, which is expected to happen by the summer of 2021, the next cohort of individuals recommended to receive the vaccine consist of critical groups that were not covered in the previous phases, such as those with occupations essential to the functioning of society and others at an increased risk of exposure, as well as the general population. After a significant ramp up of vaccine production, when more doses than the size of the entire population become available, the CDC emphasizes the need for ensuring equitable access to the vaccine for all.

Though country-wide vaccination of high-risk health care workers and residents in long-term care facilities has already begun, the CDC guidelines for a vaccine rollout are highly general and nonbinding, meaning that if states choose not to follow the recommendations, they will not face any consequences. Thus, the exact timeline and approach to geographic or demographic prioritization each state will take in immunizing its residents is likely to differ.

556,000 doses were administered in the first week of the Pfizer-BioNTech vaccine release, but the path to herd immunity through widespread vaccination (estimated to be around 60-70% of the population) will be a long and arduous process. In addition to those discussed in this piece, there are many logistical issues to solve, such as transportation of the Pfizer-BioNTech vaccine requiring -94 degree Fahrenheit temperatures, the success rate of administering both doses (as both of the currently approved vaccines need to be administered twice in order to reach the quoted efficacy levels), and what percentage of the population will be willing to get the vaccine due to concerns about their efficacy or safety. Lastly, unresolved questions such as how long immunity from a vaccine lasts and whether the developed vaccines will be effective against mutants places further pressure on creating an effective and rapid vaccine roll-out strategy.

Until herd immunity is achieved, we must continue adhering to social distancing guidelines, wear masks, and when the time comes, receive the vaccine, for ourselves, our families, and our communities.

Melis Tekant is a Ph.D. student in the Physics Department at Massachusetts Institute of Technology. You can find her on Twitter as @melistekant.

Aparna Nathan is a fourth-year Ph.D. student in the Bioinformatics and Integrative Genomics Ph.D. program at Harvard University. You can find her on Twitter as @aparnanathan.

Cover image: “Syringe and Vaccine” by NIAID is licensed under CC BY 2.0

For More Information:

 

YOL TV, TELE1, HALK TV ve ARTI TV Konuşmalarımız

Dostlar

Birtakım teknik sıkıntılar nedeniyle web sitemizi birkaç gün kullanamadık..
Hoş görülmesini dileriz.
Hiçbir yerden hiçbir destek almaksızın bu savaşımı uzun yıllardır sürdürmekteyiz.
Sitemizin reklam vb. hiçbir geliri olmadığı gibi, akçalı destekçisi de (sponsoru) yok.
Bir de saldırganlarla uğraşmamız gerekiyor..
Neyse, hepsi de caaaaanım Türkiye Cumhuriyetimiz için değer..
***

Kaldığımız yerden ATATÜRK CUMHURİYETİ’nin AYDINLANMA uğraşını sürdürüyoruz.

Az önce, Türkiye’nin en seçkin ekonomistlerinden Sn. Prof. Dr. Oğuz Oyan’ın “PARAYA EGEMEN OLMAK” başlıklı nefis irdelemesini yayınladık.. Mutlaka okunmasını ve paylaşılmasını dileriz.. (PARAYA EGEMEN OLMAK  – Prof. Dr. Ahmet SALTIK)
***

Bu arada 4 TV konuşmamız oldu…

14 Ocak       : YOL TV
15 Ocak       : TELE1
16 Ocak       : HALK TV
17 Ocak       : ARTI TV

TELE1 dışında elimize ulaşan youtube erişkelerini (linklerini) aşağıda sunuyoruz.

14 Ocak 2021 günü yaptığımız YOL TV konuşmasının erişkesi (linki) aşağıda..

https://youtu.be/gwyAykjBBUc?t=228

15 Ocak 2021 günü yaptığımız TELE1 TV konuşmasının görseli (posteri) aşağıda..

16 Ocak 2021 günü yaptığımız HALK TV konuşmasının erişkesi (linki) aşağıda..

17 Ocak 2021 günü yaptığımız ARTI TV konuşmasının erişkesi (linki) aşağıda..

Arayıp sorarak web sitemize erişemediklerini belirten, dayanışma sergileyen dostlarımıza şükranlarımızı sunarız.

Sizlerin giderek artan, büyüyen desteği ile daha da güçleneceğiz.

Bu arada, sitemize ek olarak;

e-ileti adresimiz : profsaltik@gmail.com

facebook sayfamızfacebook.com/profsaltik

ve

twitter adresimiz : @profsaltik

bilginize sunmak isteriz.

Özellikle twitter’de 1 milyonu aşan sayıda okunan iletilerimiz oluyor.

İlgi ve bilginize sevgi ve saygı ile. 18 Ocak 2021, Ankara

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik 

TELE1 Programımız – 12 Ocak 2021

Dostlar,

Bu gün, 12 Ocak 2021 Salı günü saat 14:20 gibi TELE1’de olacağız.. / OLDUK..

İlgi ve bilginize sunarız.

Sevgi ve saygı ile. 12 Ocak 2021, Ankara

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik

 

Şahin ve Türeci’nin aşı devrimi sürüyor: Sırada MS tedavisi var

Şahin ve Türeci’nin aşı devrimi sürüyor: Sırada MS tedavisi var

Orhan BursalıOrhan Bursalı
obursali@cumhuriyet.com.tr

Science dergisinde yayımlanan araştırmalarında, koronavirüs aşı teknolojisi mRNA ile ürettikleri yeni aşının, MS fare modellerinde hastalığı durdurucu, engelleyici ve iyileştirici olduğunu gösterdiler. Klinik araştırmalarda da benzer sonuçlar elde edilirse, MS’in ötesinde, diğer otoimmün hastalıklar için de büyük bir umut ışığı yanmış olacak.

mRNA teknolojisine, kanser aşısı geliştirmek için sarılmışlardı büyük bir inanç ve azimle. O da sırada! Aşıda 2020 yılı ile birlikte yeni bir çağa girdik!

Toplumsal büyük karmaşa

Kadir Has Üniversitesi Türkiye Araştırmalar Grubu-Global Akademi ortaklığında gerçekleştirilen “Türkiye Eğilimleri Araştırması”nda bir dizi ilginç bulgu var. Prof. Mustafa Aydın ile yapılan dijital toplantıda veriler tabii ki ağırlıklı ekonominin kötüye gittiği ile dolu.

Araştırmanın siyaset ve yönetimle ilgili bazı verilerini epey tartışmalı bulsam da en ilgi çekici bir sonucu, en güvendiği kurumlar sıralamasında ilk üç sırada Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), jandarma ve polisin olmasının yanı sıra, iktidarın iki de bir defterlerini dürmek istediği Türk Tabipleri Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, en güvenilen kurumlar listesinin üst sıralarında yer aldı. RTÜK, TÜİK, ÖSYM ve medya kuruluşları da en güvenilmez kurumlar

Güvenilmez medya yaratmak, iktidara uygun istatistikler üretmek, iktidara muhalif basın ve TV’leri karartmak, ceza vermek, dava açmak ve susturmaya çalışmak, iktidarın başlıca işlevlerinden olduğu için halk tarafından güvenilmezler olarak etiketlenmeleri sürpriz değil. İktidar bu temel kurumları başarıyla felç etti.

Ayrıca araştırma, siyasal kutuplaşmanın en üst düzeye çıktığını vurguluyor. Özdemir İnce’nin dünkü Cumhuriyet’teki söyleşisinde “AKP’nin yaptığı, silahsız iç savaştır” sözleri, bu kutuplaşmayı tarif ediyor. Canan Kaftancıoğlu’na karşı en üst düzeyde yapılan saldırılara bakın, CHP’yi düşmanlaştırma politikalarına bakın ve iktidarın 2.5 yıllık bir seçim sürecinde bu kutuplaştırmayı nerelere tırmandırabileceğini hesap edin artık.

Eksik bilgi

31 Aralık tarihli “Koronavirüs sözlüğü denemesi” başlıklı yazıda, öne çıkan konularda bazı bilim insanlarımızın adını vermiştim, böyle birkaç isimle geçiştirmenin haksızlık olacağını bile bile. Toplumu doğru bilgiyle aydınlatan daha pek çok ismi saymamız gerekirdi, hepsinden özür dilerim, bunlar arasında Prof. Ahmet Saltık var. Canla başla çalıştı. Bu çerçevede Prof. Kayıhan Pala’yı anmalıyım. Özellikle bu iki bilim insanını, bağımsız tavır ve anlatımlarından dolayı.

KRT TV Programımız – 07 Ocak 2021

Dostlar,

07 Ocak 2021 Perşembe günü
sabah saat 10:20’de KRT TV’de olacağız.. /
OLDUK..

Sn. Ülkü Çoban ile salgında gelinen durumu konuşacağız. / KONUŞTUK..
Youtube erişkesi (linki) ulaştığında burada koyacağız..

Bilgi ve ilginize sunarız.

Sevgi ve saygı ile.

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA ve TOPLUM SAĞLIĞI

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA ve TOPLUM SAĞLIĞI


Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc

Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik 

Liberalizm’in kurucusu Adam Smith, “Sağlık hizmeti, piyasaya bırakılamayacak denli önemli, ‘kritik’ bir alandır.” görüşüne, 1776 tarihli The Welfare of Nations adlı klasik kitabında yer vermektedir.

BM Ana Sözleşmesi (1945), Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Anayasası (1947) Dünya sağlığının önemini vurgulayarak sağlığın tanımını vermektedir.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (1948) ise,

  • Herkesin, kendisi ve ailesinin sağlık ve gönenç içinde beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır.

düzenlemesi ile (md.25) sağlık hakkını pekiştirmiştir.

Ek olarak pek çok Uluslararası sözleşmede sağlık hakkı ve toplum sağlığının önemi net olarak vurgulanmıştır.

Ulusal hukukumuzda da başta 2, 41 ve 56. madde olmak üzere Anayasal güvence sağlanmıştır.

17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi (SKH) kapsamında Sağlıklı Toplum da özellikle vurgulanmaktadır.

DSÖ Genel Başkanı, G20 ülkeleri 2020 toplantısında

  • Pandemi, sağlığın, büyümenin bir yan ürünü olmadığının güçlü kanıtıdır.” 

saptamasını paylaşmıştır.

Son 40 yılda yoğunlaşan Küreselleşme sürecinde, 21. yy’da Halk Sağlığı bir yol ayrımına taşınmıştır.

DSÖ verileriyle;

* 1+ milyar insan denetimsiz hipertansiyon ile yaşamaktadır,
* küresel nüfusun en az yarısı en temel sağlık hizmetlerine erişememekte,
* her yıl yüz milyon insan, kaçınamadığı sağlık giderleri nedeniyle aşırı yoksulluğa düşmektedir!

Oysa Sağlık, temel bir insanlık hakkıdır!

Aşırı nüfus artışı, SKH önünde temel engellerdendir, pek çok gelişmekte olan ülke Demografik Fırsat Penceresini kaçırmak üzeredir.

  • Sağlık, Küresel Kalkınma Gündeminin kalbine konmalıdır.

Bu amaçla, dünya genelinde sağlık için en büyük süregelen engel olarak Yoksulluk tanımlanmalıdır.

Nobel Ekonomi ödüllü Prof. J. Stiglitz’e göre

  • Uluslararası sermaye Devleti eğitim ve sağlıktan çekmekte, bu hizmetler çökmektedir.

ILO da çalışanların sağlık – güvenlik sorunlarına dikkat çekmektedir.

Öte yandan, UNCTAD raporlarına göre IMF politikaları Sosyal çöküş reçeteleridir.

Prof. K. Nweihed,

  • İktisadi temelde PİYASACILIK ve siyasal düzlemde KÜRESELCİLİK, azgelişmiş ülkelerin iktisadi-siyasi istilası ve işgalidir. Buna karşılık memleketlerin yapabilecekleri şey açıktır:
  • İktisadi temelde PLANLAMACILIK  ve siyasal düzlemde BAĞIMSIZLIK.” vurgusu yapmaktadır.
    ****

Çevre kirliliği, sürdürülemez bir afet boyutuna erişmiştir!

Genel eğitimle yeterli çevre bilinci edinimi kaçınılmazdır. e-devlet vb. olanaklar bu amaçlarla daha yoğun ve özenli kullanılmalıdır.

Hedef; «doğaya ve emeğe saygılı hukukun üstünlüğü» dür. Halkın «demokratik hukuku» nun üstünlüğüne dayalı hukuk devleti ve toplumu yaratmanın temeli, insanların bu üstün değerlere aşık ve «erdemli» yetiştirilmesine bağlıdır.

  • HER-KE-SE eşit, nitelikli, sürekli, yaygın, kamusal KORUYUCU SAĞLIK HİZMETİ öncelikli olmalıdır!

«SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA» (Sustainable development) mottoso işlevini tamamlamıştır.

  • Küresel toplum, Gezegende bir «beka» (survival) sorunsalı ile yüz yüzedir.
  • Dolayısıyla, «SÜRDÜRÜLEBİLİR YAŞAM» tek zorunlu seçimdir.

Doğa yasaları O’nu «fahişeleştirmek» için değil, barış içinde birlikte yaşam (peaceful co-existence) içindir. 21. yy şafağında karşılaştığımız 6 ardışık salgın, yeterince çarpıcıdır.

  • Sömürüsüz, BAŞKA BİR DÜNYA OLANAKLIDIR!

2030’a ertelenen Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine erişmenin başkaca akılcı yolu yoktur. Önce sağlıklı, ardından eğitimli küresel toplum!

İnsanın kendine – birbirine – emeğine yabancılaşmadığı; kendini gerçeklediği, onurlu, mutlu..

AKILDAN ÇIKARILMAMASI GEREKENLER…

“Homo sapiens” in = İNSANOĞLU / KIZI‘nın, akıl dışı kapitalist / yağmacı hırsı ile Gezegenimizden yok olması riski ile yüz yüzeyiz!

“Sürdürülebilir kalkınma” (Sustainable development) artık eski bir masaldır.. Sürdürülebilirliği” kalmamıştır; Gezegenimiz “imdat” çığlıkları içindedir.

20. yy’ın başında yaşadığımız 6. salgındır KOVİT-19 ve henüz başedemedik! Aklımızı başımıza almaz isek başedeceğimiz de yoktur.

Kurtuluş reçetesi SÜRDÜRÜLEBİLİR YAŞAM‘dır (sustainable life).

Homo sapiens (mankind), yeryüzünde sağkalım (survival) / BEKA eşiğindedir.

Dünyada tüm türler sayıca azalır / yok olurken; salt insanlar, Papa’nın deyimi ile tavşanlar gibi üremeyi daha ne denli sürdürebilir?

Dünya “sonlu” değil mi, hangi sonsuzluğa dayanması beklenebilir??

  • HER AİLEYE 1 ÇOCUK” en temel yeni yaşam yasalarından..

Doğaya, bilimsel yollarla keşfedilen yasaları üzerinden bir “fahişe” gibi davranmaya da kesinkes son..

Biz O’na mahkumuz, dahası, “zorunlu parazit” konumundayız.

Öyleyse temel yasa : BARIŞ İÇİNDE BİRLİKTE / “peaceful co-existence” !


Sevgi ve saygı ile. 05 Ocak 2021, Ankara

2021’de COVID19 DİZGİNLENECEK Mİ ?

2021’de
COVID-19 DİZGİNLENECEK Mİ ?

Prof. Dr. (Nükleer Fizik)
Değerli arkadaşlar,
2019 yılı Aralık ayında Çin’de SARS virüs ailesinden yeni bir tür, çok kısa sürede tüm dünyaya yayıldı. Salgının başından itibaren (AS: bu yana) işi sıkı tutan, ciddi önlemler alan Çin, Kore, Japonya… gibi kimi ülkelerde yitikler öbür ülkelere oranla az oldu. Sonuçta Dünya, bu 2020 salgın yılını, 84 milyon olguda 1,83 milyon ölümle kapattı. Dünya genelindeki toplam ölümlerin %3’ü Covid-19 ölümü oldu böylece. (235 ppm)
18 ülkede 1 milyonun üzerinde Covid-19 olgusu gözlendi. Salgına karşı savaşımda “en başarısız ülke” ABD oldu. Nüfusu Dünya nüfusunun %4,2’si olmasına karşın, Dünyadaki tüm Covid-19 olgusunun %24,4’ü, yani Dünya ortalamasının tam 6 katı ABD’de tanı aldı. Çok ilginç bir rastlantı! ABD’de kişi başına gelir de dünya ortalamasının tam 6 katı! 🙄 Ölüm sayısı (350 bin) Dünya toplamının yaklaşık %20’sidir.
Dünya nüfus sıralamasında 17. olmasına karşın, Covid-19 olgu sayısı sıralamasında 7. sıradaki Türkiye, ~2,21 milyon toplam olgu ve kapanmış ~2,12 m olguda ~21 bin ölümle 2020 defterini kapatmış görünüyor. Daha önce de belirttiğim gibi, ölüm sayısında belirgin bir tutarsızlık var. Ölüm / kapanmış olgu oranı Dünyada %3 olduğuna göre, Türkiye’de Covid-19 ölüm sayısının 63 bin dolayında olması kuvvetle olasıdır; ancak resmi rakam 20,851 verilmiştir (31.12.2020). Türkiye’de 2019 yılı toplam ölüm sayısı 436 bin idi; bakalım 2020 yılı toplam ölüm sayısını TÜİK 436 + 63 bin olarak verecek mi?!
***
Değerli arkadaşlar,
Ekli grafikte, 2020 yılında Dünya genelindeki günlük Covid-19 olgu sayılarını görüyorsunuz… Grafik kabaca 5 dalga toplamı olarak analiz edilirse, –ki aslında yüzlerce küçük dalganın örtüşümünden meydana geliyor– [ve yeni büyük bir dalganın başlamamış olduğu varsayımı ile] Nisan veya Mayıs başında Dünyanın daha rahat nefes alacağı bir döneme girebileceğini söyleyebiliriz.
Öngörümüz bu yönde.
Salgının ‘sıcak’ olduğu odaklardaki yeni aşı uygulamaları da bu durulma sürecine kesinlikle olumlu katkıda bulunacaktır.
  • Her şeye karşın 2021 yılının da “etkin bir salgın yılı” olacağı akıldan çıkarılmamalı;
    Maske kullanımı, güvenli uzaklık kuralı, hijyen önlemleri gevşetilmeden sürdürülmelidir.
Şu anda (durumun ivediliğinden ötürü onaylanmış) hizmete sunulmuş olan yeni Aşıların gerçek etkinlik derecesi ancak 2-3 yıl sonra ortaya çıkacaktır; ama yine de “aşılanmış olmak” az-çok koruyucu bir önlemdir kesinlikle, eğer aşıya erişim olanaklıysa.
Umarız, Korona sürecindeki hatalardan ders çıkarılır ve aşı konusu, gecikmeli de olsa, ciddiyetle ele alınır, sağlama (tedarik), depolama, dağıtım lojistiği başarıyla sonuçlandırılır.
Tüm arkadaşlarıma daha az Koronalı, daha sağlıklı, mutlu umutlu yeni bir yıl diliyorum.
Sevgilerimle. æ
Fotoğraf açıklaması yok.

ARTI TV ve HALK TV Programlarımız

Dostlar,

4 Ocak 2021 Pazartesi günü sabah
– saat 09:15’te ARTI TV‘de Sn. Nazım Alpman’ın
– saat11:30’da HALK TV‘de Sn. Ayşenur Arslan’ın konuğu olacağız.. / OLDUK..

Salgınla savaşım giderek çatallaşıyor, zorlaşıyor..

İngiltere’den sonra, Güney Afrika’da mutasyon geçiren 2. bir mutant tiple karşı karşıyayız.
Mutasyon doğal – biyolojik bir süreç ve zamanın bir matematiksel fonksiyonu..
Zaman içinde tüm canlılar kendiliğinden ve / veya uyarılmış mutasyon geçirirler.
“Olumlu” yönde mutasyonla o canlı türü varlığını sürdürür..
“Olumsuz” yönde mutasyonla o canlı türü varlığını sürdüremez, elenir / ayıklanır (doğal seçilim  – seleksiyon)

AIDS hastalığı etmeni olan HIV 40 yıldır bizimle yaşamakta, çekip gitmedi! Hastalık endemik.
Çiçek hastalığının ise 1978’de tüm hasta insan ve hayvanları sağaltarak, etmen olan virüsün yaşam ortamlarını yok ettiğimizden, bulaş zincirini kırdık ve kökü kazındı, virüs ayıklandı.
***
Yeni korona virüs de, zaten kendisi bir mutasyon (=Evrim!) ürünü olarak ortaya çıkmıştı ve 1 yıldır direniyor bizimle savaşıma. Pek çok noktasal mutasyon zaten geçirdi, geçirmekte. Ancak RNA diziliminde daha kapsamlı mutasyonlar bizi zora sokabilir. Somut durum, % 70’ler dolayında daha çok bulaşıcı olma yeteneği kazanmış olmasıdır.

Geliştirilen ve üretilen aşıların koruyuculuk yetenekleri azalabilir hatta tümden kalkabilir de!
Son günlerde, geliştirilen aşıların üretiminde azaltmaya gidildiği gözlenmektedir.
Yeni duruma uyum sağlanması gerekmektedir.
Bu bakımdan kapsamlı virolojik çalışmaların yapılması zorunludur.
Her ülke, coğrafyasında dolaşmakta olan virüsleri düzenli sürveyansla izleyerek üretmeli, genomik yapısını çözmeli ve Uluslararası Konsorsiyuma bildirmelidir dizilim (sekans) analizi verilerini.

DSÖ öncülüğünde, havuzlanan bu veriler Epidemiyolojik olarak analiz edilmeli, aşı geliştirme – güncelleme (modifiye etme) ve üretme dahil, bulaşla savaş yordamları (stratejileri) güncellenmelidir.

  • Küresel işbirliği ve dayanışma zorunludur! 

Bu konuları / sorunları işlemeye çalışacağız yukarıda duyurduğumuz 2 TV konuşmamızda..
Üstelik yepyeni pandemiler / çevresel – küresel sorunlar, iklim felaketi… bizleri sarmışken!

Ve AKP iktidarı yüzüne gözüne bulaştırmış, salgını olağanüstü kötü yönetiyor, gerçekte yönetemiyorken! 02 Ocak 2021 günü basında R.T. Erdoğan’ın aşağıdaki demeci çıktı :

  • RTE: “14 gün 14 gün şeklinde filan daha çok bu süreç devam ediyor. Bu süreç bazen yerine göre de değişiklik arzedebiliyor. 7 gün de olabiliyor ama doktorlarımızın tavsiyesi 14 gündür. Başka ilaçlar da tavsiye ediliyor. Bu ilaçlarla süreçler daha da hızlanacaktır”

    Ne anladınız?? Bu tweet iletimiz 90 bine yaklaşan tıklama aldı.. Salgın bu bağlamda / bu kapsamda / bu derinlikte kavranarak yönetilebilir mi TEK ADAM REJİMİ ile??!!

(9-46. dakika arası)

(33-51. dakika arası)

Bilgi ve ilginize sunarız.

Sevgi, saygı ve KAYGI ile. 04 Ocak 2021, Ankara

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik 

Çin-Sinovac aşısıyla ilgili sorunlar

Çin-Sinovac aşısıyla ilgili sorunlar

FotoğrafımİLKER BELEK (drilkerbelek.blogspot.com) Ocak 03, 2021

Şimdiye kadar Sinovac aşısıyla ilgili iki yazı yazdım. Bu yazılarda Sinovac firmasına ve Çin’e karşı milliyetçi, tepeden bakan görüşlere karşı somut durumu göstermeyi hedefledim.

İlkinde (Çin-Sinovac aşısıyla ilgili gerçekler, 13 Aralık 2020) firma ve ürettiği aşıyla ilgili gerçeklere yer verdim. Aşının faz-1/2 çalışmasındaki araştırma deseninin çok güçlü olduğunu, bunun aşı adayına güven duymamızı gerektirdiğini vurgulayarak, karar için faz-3’ün beklenmesini önerdim.

İkincisinde ise (Çin-Sinovac aşısını yaptıracak mıyız? 25 Aralık 2020) henüz Sinovac firması faz-3 ara dönem sonuçlarını açıklamamışken ve Türkiye’deki gönüllü grubunda henüz asgari vaka sayısına bile ulaşılmamışken Sağlık Bakanlığı’nın koruyuculuk oranını %91 olarak vermesinin yanlış olduğunu, bu tutumun ne olursa olsun aşının yaygın uygulamasına başlamak konusundaki ısrarın göstergesi olarak okunabileceğini ve ayrıca Sinovac firmasını zor duruma sokarak aşıyla ilgili tereddütleri artıracağını belirttim.

Sonrasında geçen zaman içinde şu gelişmeler yaşandı: 28 Aralık sabahı, yaklaşık 3 haftalık gecikmeyle, 3 milyon doz aşı ülkemize geldi. Bakanlık 15 gün sürecek biyogüvenlik testleri sonrasında aşılamaya derhal başlayacağını açıkladı. Dolayısıyla benim ikinci yazımdaki öngörüm önemli derecede doğrulanmış oldu. Bakanlık bundan birkaç gün sonra da aşının 14 gün değil 28 gün arayla yapılacağı bilgisini paylaştı.

Bu aşamada, yeni gelişmeleri de kapsayacak şekilde Sinovac aşısıyla ilgili sorunları toparlamakta yarar bulunuyor:

Aşının faz-3 ara dönem sonuçları ortada yok

Bir aşının yan etki ve koruyuculuğuna, dolayısıyla yaygın kullanılıp kullanılmayacağına karar vermek için kritik nokta faz-3 çalışmasının sonuçlanmasıdır.

Şu anda mevcut aşıların-aşı adaylarının hiçbirisinin faz-3’ü tamamlanmadı. Faz-3 süreci 1-2 yıllık zaman alacak. Çünkü, aşının koruyuculuğuna ve ne kadar süreyle (AS: arayla) tekrarlanması gerekeceğine karar verebilmek için gönüllülerin en az bir yıl izlenmesi gerekecek.

Şimdi şiddetli bir salgın döneminde olduğumuz için faz-3’lerin tamamlanması beklenmeden, ara dönem sonuçları açıklanıyor. Yetkili kurumlar aşı firmalarının sunduğu bu sonuçlara göre acil kullanım onayı veriyorlar.

Ancak ara dönem sonuçlarının açıklanmasının da bir kuralı var.

Türkiye asgari vaka sayısına ulaşamadan ara dönem sonucu açıkladı

Ara dönem sonucunun açıklanabilmesi için aşı ve plasebo gruplarını içeren gönüllüler grubunda asgari sayıda vaka gözlenmesi gerekir.

Örneğin Sinovac aşısının Brezilya’daki ayağında bu sayı 60, Türkiye ayağında ise (araştırma protokolünde yazmamakla birlikte, araştırmanın yürütücülerinin söylediklerinden anlaşıldığı kadarıyla) 40 olarak belirlendi. Pfizer-BioNTech ara dönem sonucunu 170 vakaya ulaştığında açıkladılar.

Türkiye koruyuculuk oranını %91 olarak verdiği tarihte, 14 gün arayla iki kez aşı yapılmış ve aldığı ikinci dozdan sonra en az iki hafta süre geçmiş gönüllü sayısı yalnızca 1.322 ve bu grupta hastalananların sayısı da yalnızca 29 idi. Yani Türkiye asgari vaka sayısına (40) bile ulaşmadan koruyuculuk oranı açıkladı.

Dolayısıyla Türkiye’de açıklanan veriler Türkiye’ye özel bir ara dönem sonucu olarak bile kabul edilemez, %91’lik koruyuculuk oranına hiç güvenilemez.

Tek bir ülke kendi başına ara dönem sonucu açıklayamaz

Faz-3’ün kesin ya da ara dönem sonucu denildiğinde anlaşılması gereken şey, faz-3 çalışmasını yürüten ülkelerin (Türkiye, Brezilya, Şili, Endonezya) verilerini içeren ortak sonuçtur.

Faz-3, büyüklüğü istatistiksel hesaplamalarla belirlenmiş asgari bir gönüllü grubu üzerinde ve yine aynı şekilde belirlenmiş asgari hasta sayısına ulaşabilmek için aynı anda birden fazla ülkede yürütülür. Gönüllü sayısı Sinovac tarafından yaklaşık 30.000 kişi olarak belirlenmiş ve bu sayı dört ülkeye pay edilmiştir: 13.000 Brezilya, 13.000 Türkiye, 1.600 Endonezya, 2.300 Şili.

Kısaca, faz-3 bir araştırma bütününü ifade eder. Tek bir ülkenin kendi ara dönem sonuçlarıyla (dediğim gibi Türkiye’nin açıkladığı şey ara dönem sonucu da değildir) karar vermesi, “ben koruyuculuğu %91 buldum, yaygın aşılamaya başlıyorum” demesi mümkün değildir. 1.322 kişi ve 29 vaka ile hiçbir şeye karar verilemez, karar için en azından Brezilya sonuçlarını içeren ara dönem raporunu beklemek gerekir.

Öte yandan ara dönem sonuçlarında yan etkiler de değerlendirilir. Bunun için ABD FDA kurumunun belirlediği kriter, usulüne uygun şekilde (yani Sinovac aşısı için iki hafta arayla, iki kez) aşılanmış bireylerin en az iki ay izlenmesi gerektiğidir. Çünkü kimi yan etkiler birkaç dakika içinde, kimileri ise iki aya kadar ortaya çıkar.

Türkiye’nin ara dönemine temel oluşturan 1.322 kişi için iki aylık izlem kriteri de yerine getirilmemiştir.

Brezilya faz-3 ara dönem raporu açıklanmadan 60 yaş ve üzerine aşı yapılamaz

Türkiye’de yürütülen faz-3 araştırması 18-59 yaş arasındaki gönüllüleri kapsıyor.

60 yaş ve üzerindekileri kapsayan araştırmalar Brezilya ve Şili’de yürütülüyor. Şili’deki çalışmanın toplam denek sayısı çok az (2.300) ve bu çalışma çok geç başladı (27 Kasım), ara dönem sonuçlarının elde edilmesi için belirlenmiş tarih ise Şubat 2021.

Öte yandan bu iki çalışmadaki gönüllülerin kaçının 59 yaşın üzerinde olduğu da şimdilik net değil.

Hal böyleyken Türkiye’nin aşıyı yaşlılara uygulaması, önemli yan etkilere yol açabilecek akıl dışı bir tercih olur.

28 gün arayla uygulama kararı yanlış

Aşının firmanın önerdiği ve faz-3 çalışmalarında da uygulandığı şekilde 14 gün değil de 28 gün arayla yapılması yönünde verilen karar ise tam bir felakettir.

Evet, Sinovac firması faz-2 aşamasında araştırma grubunu 4’e bölerek, aşıyı iki farklı dozda (3 ve 6 mikrogram) 14 ve 28 gün arayla denemiş, 28 gün arayla uygulamanın biraz daha fazla derecede (%92’ye karşılık %98) immün yanıt (serokonversiyon) oluşturduğu sonucuna ulaşmış, ancak buna rağmen ikinci dozu 28. güne ertelemenin ilk dozdan sonra oluşan immün yanıtın azalmasına yol açabileceği ve böylece salgın ortamında 14. ve 28. günler arasındaki 14 günlük gecikmenin salgının şiddetlenmesine hizmet edebileceği ihtimallerini dikkate alarak, faz-3 çalışmasında aşının 14 gün arayla denenmesine karar vermiştir.

Faz-3’ün yürütüldüğü 4 ülkede de aşı 14 gün arayla iki kez uygulanarak yan etki ve koruyuculuğu test edilmektedir.

Hal böyleyken, yalnızca 600 kişi üzerinde yapılmış faz-2’den hareketle iki aşı uygulaması arasındaki süreyi 28 güne çıkarmak bilim dışı bir tutumdur ve bu uygulamayla aşının koruyuculuğunun ne kadar olacağını bilmek imkansızdır.

Eğer faz-2 sonucuna göre aşıların uygulanması olanaklı olsaydı faz-3 diye bir şeye hiç gerek kalmaz, hiç kimse bunca emek ve para harcamazdı.

Eğer Sağlık Bakanlığı ikinci dozu 28. günde uygulamayı planlıyorsa, bu uygulamanın etkililiğini kanıtlayan bir faz-3 klinik araştırması yapmalıdır.

İkinci dozu 14 değil de 28 gün sonra yapma kararının gerekçesi ne olabilir?

Eldeki veriler, AKP’nin Sinovac aşısını ne olursa olsun uygulayacağını düşündürüyor.

Faz-3’ün tamamlanmış olup olmamasının, faz-3’den gelecek sonuçların kendisi açısından bir öneminin olmadığı anlaşılıyor. Arada (18 Aralık) yayımlamış olduğu ve aşıların salgın durumlarında, koruyuculuk, güvenlik ve kalite sonuçları beklenmeksizin uygulanabilmesini hükme bağlayan Yönetmelik de zaten buna işaret ediyordu.

Tüm bilimsel kriterleri göz ardı eden bu aceleci tutumun nedeni, salgının şiddeti, salgın karşısında içine düşülen acizliktir.

Salgını yönetemeyen, gereken önlemleri hiç almayan ya da gereken şekilde ve zamanında uygulamayan, tam karantinayı hayata geçirmeyen AKP uzun süredir tüm umutlarını aşıya bağlamış durumda.

Son olarak alınan aşıyı 28 gün arayla uygulama kararı da bununla ilgili: Aralık ayı başında 20 milyon doz geleceği belirtilen aşı ancak ay sonunda ve yalnızca 3 milyon doz temin edilebildi. Anlaşılan en riskli grupların aşılanması bile birkaç aydan önce mümkün olamayacak, aşı teminindeki gecikme devam edecek.

İşte bunun için aşıyı 14 gün yerine 28 gün arayla yapmayı planlıyor. Aşı aralarının açılmasıyla kazanacağı zamanda aşı eksiğini kapatmaya çalışacak.

İngiltere ve ABD’nin aşı aralarını açma kararıyla kıyaslama yapılamaz

İngiltere ve ABD de kullandıkları mRNA aşılarının arasını, aşı yetersizliği nedeniyle açmayı (Pfizer-BioNTech aşısı için 3 hafta yerine 12 hafta arayla iki kez uygulama) tartışıyorlar.

Ancak bununla Türkiye’nin kararını karşılaştırmak ya bilgisizlikten ya da hedef saptırma niyetinden kaynaklanıyor. Çünkü sözü edilen ülkelerin kullandıkları aşıların faz-3 ara dönem sonuçları mevcut ve bu aşılar bu sonuçlarla pek çok ülkeden onay da aldılar. Yani faz-3 çalışmasıyla o aşıların iki doz uygulamadan sonra ne düzeyde antikor oluşturdukları ve oluşan antikorun yaklaşık kaç hafta varlığını sürdürdüğü gösterilmiş durumda. Pfizer-BioNTech aşısına FDA acil kullanım izni verdiğinde, iki doz aşı yapılmış gönüllüler ortalama 3 ay izlenmiş durumdaydılar.

Sinovac aşısı için söz konusu edilemeyecek olan şey işte tam olarak bu: Ortada faz-3 ara sonucu yok. 14 gün arayla uygulanan aşının yarattığı immün yanıt ve antikor düzeyi ve bu düzeyin ne kadar zaman boyunca devam ettiği hiç bilinmiyor.

Öte yandan, Pfizer firması İngiltere ve ABD’nin iki doz arasındaki süreyi uzatma düşüncelerinden duyduğu rahatsızlığı ifade etti ve böyle bir uygulamanın aşının koruyuculuk düzeyini ne şekilde etkileyeceği konusunda ellerinde yeterli veri olmadığını bildirdi.

Bilim titizdir, geçerli araştırma yöntemleriyle sınamadan kafanıza göre karar veremez, bilimsel araştırmalarla elde edilmiş sonuçları istediğiniz gibi eğip bükemezsiniz.

Böyle yaparsanız, yalnızca, covid tedavisi için şalgam suyu önerenlerden farkınızın olmadığını kanıtlamış olursunuz.

Sinovac firması sessiz

Sinovac firması daha önce Endonezya ve Brezilya faz-3 çalışmalarına ilişkin herhangi bir koruyuculuk oranı açıklanmasını engellemiş ve tüm ülkelerin verilerini içerecek merkezi raporun beklenmesi gerektiğini vurgulamıştı.

Firma bu kez Türkiye’nin erken açıklamaları karşısında tam bir sessizliğe büründü.

Oysa bu tutum hem kendisine hem üreteceği aşıya zarar veriyor hem de aşılar konusunda zaten mevcut olan tereddüdü besliyor.

Nedir bu sessizliğin nedeni? Bilmemiz mümkün değil. Acaba Türkiye’nin, ne olursa olsun on milyonlarca doz aşı satın alma sözü vermiş olması mı?