HALKÇI EĞİTİM MÜCADELEMİZ DURMAYACAK

Zeki Sarıhan (Ulusal Eğitim Derneği Onursal Genel Başkanı)

“Ne mümkün zulm ile bîdâd ile imhâ-yı hürriyet
Çalış idraki kaldır muktedirsen âdemiyetten”
Namık Kemal (Hürriyet Kasidesi)

AKP, Meclis’teki çoğunluğuna dayanarak kavga dövüş, kesintili 12 yıllık eğitimi yasalaştırdı. Buna uygun olarak yapılacağı belirtilen programlarla eğitim politikalarında köklü değişikliklere gidileceği anlaşılıyor. Yeni programın esası, Başbakanın da kezlerce ifade ettiği gibi “Dindar gençlik yetiştirmek”tir. Bugün muhafazakâr çevrelerin kulağına hoş gelse de, dindar gençliğin dünya, ülke ve insanın sorunları karşısında nasıl bir tutum alacağını irdeleyince işin renginin başka olduğunu büyük çoğunluk görmekte gecikmeyecektir.
Dindar gençlikten beklenen dünya çapında emperyalizmin baskı, sömürü ve dayatmalarına karşı çıkan bir gençlik değildir. Örgütlenerek hakkını arayan, emekçilerin önüne düşerek onların özgürlük mücadelesine önderlik eden bir gençlik de değildir. Bunu nerden biliyoruz? Dindar gençlik yetiştirmek isteyenlerin kişiliklerinden! Kendileri dünyaya ve insanlara nasıl bakıyorsa, yeni kuşakların da kendileri gibi olmalarını istediklerinde hiç kuşku yoktur. Ancak bunu başaracakları kuşkuludur. Başaramayacaklarının kanıtı ise, geçmişte kendileri gibi bu konuda çabalayanların uğradığı başarısızlıktır.
İnsanın kişiliğini oluşturmada okul eğitiminin etkisi yadsınamaz. Ancak bu, öbür etmenler içinde yalnızca biridir. Türkiye’nin Tanzimat’la başlayan (1839) son 170 yıllık tarihinde hiçbir hükümet kendisini devirecek bir kuşak öngörerek eğitim programları yapmadı. Ama 1876 ilk Meşrutiyeti’ni ilan edenler, 33 yıllık Abdülhamit zulmüne karşı örgütlenen ve sonunda dağa çıkarak Meşrutiyet’i geri getirenler, kendilerinden bunu isteyen bir okul eğitimi almış değillerdi. Cumhuriyet’i kuran kadroya, okul aşamalarında “Büyüyünce cumhuriyet ilan edin” dememişti. 1960’larda özgürlük için ayaklanan gençlik kitleleri de bunu yapmaları isteyen bir okul eğitimi almış değillerdir.
Bugün TBMM çoğunluğunu oluşturan partinin mensupları, cemaate mensup olanlar ve öbürleri, bahçesinde Atatürk büstü, girişinde Atatürk köşesi, sınıfında Gençliğe Hitabe, Onuncu Yıl Söylevi bulunan okullarda okudular. İlkokulda her sabah “Andımız”ı söylediler. “İnkılâp Tarihi” dersleri aldılar. Millî bayramlarda geçit törenlerine katıldılar.
Nasıl oldu da böyle bir eğitim sisteminden bu kadrolar çıktı? Bunun nedenleri çözümlemeye değer. Fakat konumuz bakımından söylenecek olan şudur ki; resmî eğitim, kişiliği belirlemede tek etken değildir ve okul eğitimi hatta bazen ters tepki bile yapar.
İşin gerçeği şudur ki; daha 1930’lu yıllardan başlayarak resmî ideoloji atılım ruhunu terk etmiş, halk üzerinde baskı ve sömürünün ideolojik bir örtüsü haline gelmişti. Türkiye’yi Atlantik sistemine bağlayan Celal Bayar ve Menderes, Adalet Partisi hükümetlerinin de, 12 Mart 1971, 12 Eylül 1980 darbecilerinin de kullandıkları, Atatürkçülük ideolojisi olmuştur. Her kavram her dönemde farklı amaçlar için kullanılabilir. 1921’de TBMM’nde sel gibi coşkun bir ruhla kabul edilen İstiklal Marşı’nın o günkü anlamı ile Kenan Evren rejiminin hapishanelerde tutuklu ve hükümlülere zorla, copla ezberletilip söylettiği İstiklal Marşı’na verilen anlamı düşünelim..
Ama bugünkü iktidar, 90 yıllık bu kavramlardan vazgeçerek eğitimde “dindarlık” diye bir kavramı temel almıştır. Murat ettiği “dindar gençlik” bilimi rehber edinmeyen, düzene itiraz etmeyen, itaatkâr, kendisine verilenlerle yetinen bir kuşaktır. Dini, Kur’anı,
Hz. Muhammed’i kalkan edinerek yapılacak halk düşmanlığının karanlık yüzü bir gün açığa çıkacak ve halk kitleleri bu iktidara “Yeter!” diyecektir.
Dindar insanla “Moral değerleri yüksek insan” arasında büyük fark vardır.
Başbakanın savunduğu ve esası cehaleti savunmaya dayanan değerler, gerçekte din kurumunun da aleyhinedir. Bu tutum Türkiye’ye yüzyıllar yitirtrmiştir. Moral değerleri yüksek olanlar ise dindar olsun olmasın baskılar karşısında yılmayan, kendisini halka karşı sorumlu duyumsayan, varsıllığa (zenginliğe) değil insansal değerlere önem veren, özgürlük için savaşanlardır. Biz halkçı eğitimciler, on yıllardır neyin mücadelesini veriyorduk, ne ile karşılaştık? Eğitimin hedefinin “Bağımsızlıkçı, aydınlanmacı, halkçı” kuşaklar yetiştirmek olduğunu yazıp söyledik. Paralı eğitime ve eğitimde özelleştirmeye karşı çıktık. Eğitimin bilimsel temellere dayanmasını istedik. Yabancı dille öğretimin kaldırılmasında direttik. İktidar partisi ise bunların tam tersini istiyor ve yaygınlaştırmaya çalışıyor. Devrimciler, halkçılar, ulusalcılar, demokratlar,
hep birden büyük bir yenilgi yaşadığımızı kabul edelim.
Ancak bu durum mücadelemizden vazgeçeceğimiz, işbirlikçiliğe ve gericiliğe teslim olacağımız anlamına gelmemeli. Deniz kenarlarında rastladığımız çakılların en güzeli, yüce dağlardan sellerle çarpıla çarpıla denize kadar ulaşan ve biçimlenen taşlardır. Şimdi, bu zamana dek yarattığımız düşünsel temel, edindiğimiz deneyimler,
oluşturduğumuz örgütlülükler üzerinde, yeni bir savaşım evresine giriyoruz.
150 yıllık Türk aydınlanmasının mirasını, halkçılıkla yoğurarak bu davayı kazanacağız. Bunun güvencesi, halkın ihtiyaçları ile akıl ve sağduyudur.
Namık Kemal’in dediği gibi hiçbir güç insanlıktan idraki kaldıramaz. (3 Nisan 2012)