PANDEMİNİN İLK 14 GÜN DEĞERLENDİRMESİ

Değerli site okurlarımız,

Bizim de üyesi olduğumuz HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER), korona salgını sürecinde etkmin biçimde çalışmakta. Uzmanlık Derneğimiz,

YENİ KORONAVİRÜS HASTALIĞI (COVID-19) GÖREV GRUBU

adı ile bir birim kurarak süreci izlemeye koyuldu. Bu bağlamda ilk rapor, başlıkta görüldüğü üzere,

 

• PANDEMİNİN İLK 14 GÜN DEĞERLENDİRMESİ

başlığını taşımakta. Emek veren meslektaşlarımıza ve özellilkle, Edirne’de Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalında uzun yıllar birlikte çalıştığımız, bu Raporun takım önderi (ekip lideri) Sn. Prof. Dr. Muzaffer Eskiocak’a eşekkür ederiz. Rapor pdf biçiminde. Aşağıdaki gibi başlıyor :
****

Bu Durum Raporu,
Prof. Dr. Muzaffer Eskiocak,
Dr. Öğr. Üyesi Meltem Akın Dikleli,
Prof. Dr. Gül Ergör
ve Arş. Gör. Dr. Eray Öntaş’ın

katkılarıyla HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER)

YENİ KORONAVİRÜS HASTALIĞI (COVID-19) GÖREV GRUBU İş Planı
çerçevesinde hazırlanmıştır.

Değerlendirmenin amacı, yöntemi ve kısıtlılıkları

Bu çalışmada, COVID-19 pandemisinin ülkemizde ilk olgunun duyurulmasından sonraki 15 gün içinde geçen süreci değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu değerlendirme; salgın yönetim sürecinde olanların, ellerindeki veriler gözeterek mevcut durumu değerlendirmelerine ve karar süreçlerine katkıda bulunabileceği umuduyla yapılmış ve paylaşılmıştır.

Yöntem:

Sağlık Bakanı her gün basın açıklaması ve/veya tweet iletisi ile kamuoyuna bilgi vermiştir. Sağlık Bakanının basın açıklamaları ve tweet mesajları, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) durum raporlarındaki Türkiye verileri ve ECDC verileri değerlendirilerek; gazete haberleri, salgın yönetimi ve DSÖ’nün COVID Pandemisi sürveyansı için önerileri doğrultusunda işlenmiştir.
****
Rapor davamla;

Test Yapılan Merkezler
 Test yapılmaya Ankara’da referans laboratuvarda başlanmış,
 Ardından İstanbul, Erzurum ve İzmir, Adana, Samsun eklenmiş
https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiye-koronavir%C3%BCse-ne-kadar-haz%C4%B1r/a-52714162
https://www.saglik.gov.tr/TR,64493/saglik-bakani-koca-koronaviruse-iliskin-son-durumudegerlendirdi.html
 Sağlık Bakanı, Meclis konuşmasında laboratuvar sayısının 12’ye çıktığını, tüm illerde test
yapılacağı ve ücretsiz olacağını duyurmuş (19.03.2020),
https://www.saglik.gov.tr/TR,64544/bakan-koca-tbmmde-koronavirus-ile-mucadeleye-iliskin-sunumyapti.html
 25.03.2020’de laboratuvar sayısının 23 ilde 37 merkeze ulaştığı bildirilmiştir.
https://www.milliyet.com.tr/gundem/corona-testlerinde-laboratuvar-atagi-6173269

Vaka Sayısı

Vaka sayısının 98’den 191’e ulaştığı ilk hafta sonunda virüs dolaşımı importe olmaktan çıkıp yerel dolaşım olarak nitelendirilmiştir. Sağlık Bakanı ülkede virüsün yaygın dolaşımda olduğunu duyurduğunda, DSÖ raporunda da Türkiye durumu “Yerel dolaşım” olarak görülmektedir.
(Kaynak: WHO, Situation Reports https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/ situationreports/20200319-sitrep-59-covid-19.pdf?sfvrsn=c3dcdef9_2)

Ölüm Bildirimi
İlk ölüm 7. günde duyurulmuştur. Ölen 44 olgunun yalnızca 2’sinin 60 yaşın atında olduğu bildirilmiştir. (https://www.saglik.gov.tr/TR,64648/bakan-koca-koronaviruse-iliskin-tedbirleri-ve-son-durumudegerlendirdi.html)
****
Prof. Eskiocak ve çalışma arkadaşlarının bu önemli raporu devamla, Salgınn Epidemiyolojik olarak bilimsel eksende yönetilebilmesi için bilinmesi gerekenlerin BOŞ TABLOLARI ile sürüyor.

Sağlık Bakanlığınca dikkate alınması dileğimizdir.

Raporun bütünü 12 sayfa ve aşağıdaki erişkeden indirilerek incelenebilir, paylaşılabilir.

PANDEMİNİN İLK 14 GÜN DEĞERLENDİRMESİ 26.03.2020. Eskiocak ve ark.

Bir kez daha HASUDER’e ve çalışma kuruluna teşekkür ederiz..
****

Bir kez daha vurgulayalım ki; bu salgının yönetimini AKP iktidarı gereğince yapamamaktadır.
Bir kez çooook gecikilmiş, ilk olgunun Ç,n’den bildiriliği 31 Aralı 2019’dan sonra gerekli hazırlıklar yapılmamıştır.

Bunların başında sağlık sektörünün çok yönlü güçlendirilmesi geliyordu. Maske, özel giysiler, ilaçlar, hastane yatakları ve yoğun bakım birimleri, halkın ve sağlık çalışanlarının eğitimi, karantina yerleri ve sahra hastaneleri ya da uygun binaların hastaneye dönüştürülmesi..

Özellikle TEST YAPILMAMASI ciddi hata kaynağı oldu. Dünya Sağlık Örgütü sürekli olarak 3 adımlı reçeteyi vurguladı :

1. Test yap
2. Testle yakalanan Taşıyıcı / kuşkulu olguyu karantinaya al, toplumdan ayır..
3. Testle yakalanan hastaları izole et ve erkenden sağaltıma başla..

Bunları yapmadık, hala yeterli yapmıyoruz.. Bu hafta içinde bile hangi tarama / tabı testini kullanacağımızı belirleyemedik.. Çooook ciddi zaman yitimi oldu ve olgular patladı sonunda.

2. büyük hata Umre’ye izin verilmesi oldu. 21500 kişi, çoğu yaşlı olmak üzere gittiler ve döndüklerinde yarısından bile azı karantinaya alındı. Çoğu topluma (İstanbul, Kocaeli ağırlıklı) dağıldı, çooook sayıda ziyaretçi kabul ettiler ve yangına adeta benzinle gidildi..

Öğrenci yurtları boşaltıldı ve binlerce öğrenci etik ve hukuk dışı biçimde evlerine yollanarak toplum içi hareketlilik çok artırıldı, oysa son zamanlarda herkese AMAN EVDE KAL… demekteyiz. Bu

• Uumrecilere, Türkiye’ye dönerken uçakta parasetamol içerikli ateş düşürücü dağıtıldığını ve termal kameralardan ateşi olanların kaçırıldığını  dehşetle öğreniyoruz..
• Bu davranış Müslümanlığa asla yakışmadığı gibi, insan haklarının da açık ihlalidir.

Ve son olarak, sınır kapılarından girişler denetlenmedi, bu kapılar çoooook geç kapatıldı.

Öte yandan Türkiye’de 5 milyon dolayında Suriye ve Irak vatandaşı var, kaçak 1 milyon dolayında nüfustan söz ediliyor; işsizlik ve yoksulluk çok yakıcı, yaşam standartları geri..

Böyle bir tabloda Türkiye yakalandı..

Şimdilerde, AKP = TEK ADAM ERDOĞAN, yangının hızla büyümemesi için duacı. Salgın hızla tepe yaparsa, hasta ve ölüm sayılarının çok artması siyasal faturası kaçınılmaz bir durum. Öte yandan tam bir sokağa çıkma yasağı ilanı ise ekonomik bakımdan kaldırılabilir değil. 1,1 trilyon TL olarak bağlanan 2020 bütçesi zaten 139 milyar TL açık öngörmekte. TCMB yedek akçeleri ve yıllık kârına geçen yıl el kondu. Borç gırtlağı aşıyor ve yeni kredi = dış borç almak, Devlet tahvilleri ile tefeci faizi verilmesine karşın olanaklı olamıyor..

• Tüm umut, salgınun hızlı bir tepe yapmadan 2-3 hafta içinde yavaşlamaya geçmesi, salgın eğrisinin düzleşmesi.. Ya da zamana yayılması Ne var ki, salgının uzaması ekonomik yıkımı büyütecek..
• Türkiye, çoook gecikmiş olsa bile, çok sayıda test yapmalı ve DSÖ stratejisi ile salgını yönetmeye bakmalıdır; bir kez daha UYARMIŞ OLALIM..

Bu gün akşam, Sağlık Bakanlığı resmi verileri aşağıda (https://covid19.saglik.gov.tr/) :

Dünyadaki durum ise şöyle (https://www.worldometers.info/coronavirus/ 28 Mart 2020, 18:39)