Sinan Meydan

sinan.meydan@hotmail.com    Son Yazısı / Tüm Yazıları
https://cumhuriyet.com.tr/yazarlar/sinan-meydan/1921-anayasasi-tuzagi-2194964 10.4.24, Cumhuriyet

Bu gün, 2024 yılında, 103 yıl önce savaş koşullarında hazırlanmış, 23 (+1) maddelik, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nu (1921 Anayasası’nı), “kapsayıcı ve demokratik anayasa” diye toplumun önüne koymak isteyenlerin, laik ve üniter Türkiye Cumhuriyeti’ni hedef aldıkları bilinmelidir.

Türkiye, bu tuzağa düşmemelidir.

Türkiye’de ne zaman yeni anayasa yapmaktan söz edilse kimi çevrelerin, sözü döndürüp dolaştırıp 1921 Anayasası’na getirdikleri sizin de dikkatinizi çekmiştir. Son olarak geçtiğimiz hafta TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni anayasadan söz ederken şunları söyledi:

“1921 Anayasası’nda olduğu gibi katılımcı, güçlü bir anayasa yapma imkânı bu Meclis’te vardır. Türkiye’nin demokratik standartlarının yükseltilmesi için bu bir zorunluluktur.”

Peki ama gerçekten öyle mi? 1921 Anayasası katılımcı, güçlü ve demokratik bir anayasa mıdır? Dahası, laik ve üniter Türkiye Cumhuriyeti’nden rahatsız olan çevrelerin 1921 Anayasası aşkının sırrı nedir?

OLAĞANÜSTÜ, SAVAŞ ANAYASASI

Yıl 1920, Anadolu ateşler içinde yanıyordu: Bir yandan İngiliz destekli Yunan işgal güçleri; Anadolu içlerine doğru ilerliyor, öbür yandan Osmanlı Saray Hükümeti; Kurtuluş Savaşı karşıtı fetvalarla, bildirilerle, Hilafet Ordularıyla, Anzavur’larla kardeşi kardeşe düşürüyordu.
16 Mart 1920’de İtilaf Devletleri İstanbul’u işgal etmişti. 10 Ağustos 1920’de Sevr Antlaşması imzalandıktan sonra 12 Ağustos 1920’de İzmir’de, 26 Eylül 1920’de de Trakya’da Yunan idaresi kuruldu. 4 Eylül 1920’de Gediz, Yunanlarca işgal edildi. 5 Eylül 1920’de İkinci Yozgat İsyanı
patlak verdi. 2 Ekim 1920’de Konya’da Delibaş Mehmet ayaklandı. 3 Ocak 1921’de Çerkez Ethem
Yunan tarafına geçti. 6-10 Ocak 1921’de Yunan ordusuna karşı I. İnönü Savaşı kazanıldı.

İşte Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adlı 1921 Anayasası böyle bir savaş ortamında hazırlandı.

Böyle bir ortamda neden mi bir anayasaya gerek duyuldu? Çünkü Kurtuluş Savaşı, “haklı” ve “hukuklu” bir mücadeleydi. Bu nedenle milli direnişin adı “Müdafaai Hukuk”tu. Atatürk, Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti Başkanı’ydı. Atatürk, Milli Mücadele’nin hukuki meşruiyete sahip olmasını çok önemsiyordu. Dahası, 23 Nisan 1920’de açılan TBMM, Osmanlı saray hükümetinden ayrı, Ankara’da milleti temsil eden yeni bir siyasal otorite olarak ortaya çıkıyordu. Bu yeni siyasal otoritenin yeni bir anayasaya gereksinimi vardı.

HAZIRLANMASI

TBMM açıldıktan birkaç ay sonra Meclis Başkanı Atatürk’ün isteği ile yeni anayasa çalışmalarına başlandı. Önce 13 Eylül 1920’de Atatürk’ün hazırladığı “Halkçılık Beyannamesi” milletvekillerine dağıtıldı. Sonra 18 Eylül 1920’de TBMM’de “Halkçılık Programı” okunup incelenmek üzere özel bir komisyona verildi. İşte 1921 Anayasası Atatürk’ün hazırladığı bu “Halkçılık Programına” dayanılarak hazırlandı. (Atatürk’ün Bütün Eserleri, C. 9, s. 324-327)

TBMM, dört ay süren çalışmalardan sonra 20 Ocak 1921’de 23 asıl ve bir ek maddeden oluşan “Teşkilat-ı Esasiye Kanunu” (1921 Anayasası’nı) kabul etti. (Yasa no: 58).

TEMEL ÖZELLİKLERİ

1921 Anayasası’nın önemli maddeleri şunlardır:

Madde 1: “Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir; idare usulü, halkın mukadderatını
bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına dayanır.”
Bu madde ile Türkiye’de her ne denli adı konulmamış olsa da “fiilen” ve “hukuken”
cumhuriyet kuruldu. 1921 Anayasası’nda, 29 Ekim 1923’te yapılan değişiklikle
cumhuriyet rejiminin adı konuldu. (Taha Parla, Türkiye’de Anayasalar, s. 9)

Madde 2: “Yürütme gücü ve yasama yetkisi milletin tek ve gerçek temsilcisi olan
Büyük Millet Meclisi’nde belirir ve toplanır.”
Bu madde ile yasamanın üstünlüğü ve Güçler Birliği ilkesi kabul edildi.

Madde 3: “Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından idare olunur ve hükümeti Büyük Millet Meclisi Hükümeti unvanını taşır.”
Bu maddeyle Meclis Hükümeti Sistemi kuruldu.

Madde 4: “Büyük Millet Meclisi, vilayetler halkınca seçilen üyelerden oluşmuştur.”

Madde 5: “Büyük Millet Meclisi’nin seçimi iki yılda bir yapılır.”

Madde 7: “Dine ilişkin hükümlerin (ahkâm-ı şeriyenin) yerine getirilmesi, bütün yasaların yapılması, değiştirilmesi, kaldırılması, anlaşma ve barış yapılması, savaş kararı verilmesi gibi temel haklar Büyük Millet Meclisi’ne aittir.”
Bu madde ile TBMM’nin üstünlüğü kabul edildi.

Madde 9: “… Büyük Millet Meclisi Reisi, Vekiller Heyetinin de reisidir.”
Bu madde ile TBMM Başkanı, aynı zamanda hükümetin başkanı oldu.

Madde 11: “İl, yerel işlerde manevi kişiliğe ve özerkliğe sahiptir. İç ve dış siyaset, dini, adli, askeri işler ve uluslararası ekonomik ilişkiler ve birçok ili ilgilendiren işler dışında hükümetin önerisi üzerine TBMM’de çıkarılacak yasalar gereğince vakıf, medrese, eğitim, sağlık, iktisat, tarım, bayındırlık ve sosyal yardım işlerini düzenlenmek il kurullarının yetkisi içindedir.”
Bu madde ile yerel yönetimlere kimi konularda belli koşullarda “özerk” davranma yetkisi verildi.

1921 Anayasası ile egemenlik bağsız koşulsuz Ulusa veriliyor;
Yasama ve Yürütme, yasa yapma, yasaları değiştirme, savaş ilan etme, antlaşma ve barış yapma yetkileri TBMM’de toplanıyor ve anayasada sultan/halifeden tek sözcükle bile söz edilmiyordu.

• 1921 Anayasası, Osmanlı saray hükümetine son verdi.

5 Kasım 1921’de “Osmanlı” deyimi anayasaya aykırı görülerek yerine “TBMM hükümetine bağlı kişi” ifadesinin kullanılmasına karar verildi. (Mahmut Goloğlu, Cumhuriyete Doğru, s. 73). 30 Ekim 1922’de Osmanlı’nın ortadan kalktığını ilan eden 307 no’lu Meclis kararı, 1921 Anayasası’na dayanılarak alındı. 1 Kasım 1922’de de 308 no’lu Meclis kararında “(Türk milleti) Teşkilatı Esasiye Kanunu’nu çıkararak onun 1. maddesi ile hâkimiyeti padişahtan alıp millete vermiştir” denilerek saltanat kaldırıldı. (Parla, s. 9) Ayrıca anayasada “Türkiye Devleti” ifadesi kullanıldı.

Açıkça görüldüğü gibi

• Teşkilatı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası),
  – saray saltanatını yıktı,
  – millet egemenliğini kurumsallaştırdı,
  – cumhuriyeti hazırladı.

Peki ama bugün laik ve üniter Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı olanların 1921 Anayasası aşkının nedeni nedir?

1921 ANAYASASI’NDA OLMAYANLAR

Her şeyden önce 23 (+1) maddelik Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası) gerçek bir anayasa değildir.

1921 Anayasası’nda önsöze, temel hak ve özgürlüklere, yargı organlarına, vatandaşlık tanımına, devlet örgütüne ve siyasal iktidarın değiştirilme yöntemine yer verilmemiştir. Anayasalarda bulunması gereken geleneksel bölümlerden yalnızca birine, (devletin kuruluşuna) yer verilmiştir. (Şerafettin Turan, Türk Devrim Tarihi. 2. Kitap, s. 254, 255; Parla, s. 9)

1921 Anayasası’nda;

• Türk milleti tanımı yoktur.
  Dolayısıyla bir Türk vatandaşlığından da söz edilemez.
• Laiklik yoktur.
  7. maddede “Din işlerini yürütmenin TBMM’nin görevi olduğu” belirtilmiştir. (29 Ekim 1923’te yapılan değişiklikle 2. maddeye “Devletin resmi dini İslamdır” ifadesi eklenmiştir.
• Devletin rejimi açıkça belirtilmemiştir.
  1. maddede “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” denilmekle yetinilmiştir.
  (29 Ekim 1923’te yapılan değişiklikle 1. maddeye “Türkiye Devleti’nin hükümet şekli cumhuriyettir” ifadesi eklenmiştir.)
• Devlet başkanı yoktur.
• Atatürk ilkeleri yoktur. (Atatürk ilkeleri 1937’de anayasaya girecektir.)
• Devletin başkenti Ankara değildir.
• Devletin resmi dili yoktur. (29 Ekim 1923’te yapılan değişiklikle 2. maddeye
  “Türkiye Devleti’nin resmi dili Türkçedir” ifadesi eklenmiştir.)
• Güçler ayrılığı yoktur.
• Yargı organları yoktur.
• Temel hak ve özgürlükler yoktur.
• Kadınların siyasal hakları yoktur.
• Üniter bütünlük, ulus devlet yoktur: Çünkü 11. maddede “yerel özerlik” vurgusu vardır

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun (1921 Anayasası’nın) eksikleri nedeniyledir ki, Atatürk,
1921 Anayasası kabul edildikten sonra “Elde mevcut olan Kanuni Esasi’mizi
(Osmanlı Anayasası) tümüyle ortadan kaldırmıyoruz.” dedi.

• 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılıncaya dek
  Kanuni Esasi ve Teşkilatı Esasiye Kanunu birlikte kullanıldı.

1921 ANAYASASI AŞKININ SIRRI

Vatandaşlık tanımının olmadığı, Meclis hükümeti sistemine dayanan, kadınların
siyasal haklara sahip olmadığı, temel hak ve özgürlüklere, güçler ayrılığına,
yargı organlarına yer verilmeyen 1921 Anayasası, çok partili sisteme uygun
demokratik bir anayasa da değildir.

Peki ama ilanından 103 yıl sonra birileri niye bu anayasaya sarılıyor?

Çünkü “Yeni Türkiye” dedikleri yapıyı, 1921 Anayasası’nın yoksunlukları üzerinde kurmak istiyorlar. Bugün, 1921 Anayasası gibi bir anayasa hazırlamaktan söz edenlerin, gerçekte,
“Türk milleti” tanımından, başkenti Ankara, resmi dili Türkçe olan laik Cumhuriyet’ten, Atatürk ilkelerinden, kadınların seçme ve seçilme hakkından, üniter bütünlük ve
ulus devletten arındırılmış;

• bunun yerine “yerel özerkliğin” olduğu “dini temelli” bir anayasadan söz ettiklerini
  iyi bilmek gerekir.

Bugün, 2024 yılında, 103 yıl önce savaş koşullarında hazırlanmış, 23 (+1) maddelik
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nu (1921 Anayasası’nı), “kapsayıcı ve demokratik anayasa” diye toplumun önüne koymak isteyenlerin laik ve üniter (tekil) Türkiye Cumhuriyeti’ni hedef aldıkları bilinmelidir.

• Türkiye, bu tuzağa düşmemelidir.

1921 ANAYASASI’NI DOĞRU OKUMAK

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası) normal, tam ve ideal bir anayasa değildi.
29 Ekim 1923’te birkaç maddesi değiştirildi. Bu da yetmedi, 105 maddelik gerçek bir anayasa, 1924 Anayasası hazırlandı ve 1924 Anayasası da Atatürk’ün sağlığında değiştirilip geliştirilerek laik ve üniter Cumhuriyete uygun duruma getirildi.

Her ne denli 1921 Anayasası ilan edilirken anayasada “cumhuriyet” ifadesi geçmese de anayasanın “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” diyen 1. maddesi ile bu anayasa
“fiilen” ve “hukuken” cumhuriyeti hazırladı. Nitekim 1922’de bu anayasaya dayanarak
saray saltanatına son verildi. Ayrıca 29 Ekim 1923’te yapılan bir değişiklikle bu anayasanın

1. maddesine “Türkiye Devleti’nin hükümet şekli cumhuriyettir”

2. maddesine de “Resmi dili Türkçedir” ifadeleri eklendi.

Dolayısıyla 1921 Anayasası, 1923 değişiklikleriyle cumhuriyeti ve resmi dili barındırır duruma geldi.

1921 Anayasası laik değildi.

Ancak anayasanın laik olmaması, istenen bir durum değil, tümüyle dönemin koşullarıyla ilgili geçici bir durumdu. Atatürk Nutuk’ta, 1921 Anayasası’nı hazırlayanlara doğrudan başkanlık ettiğini, yaptıkları yasaya “şeri hükümler” deyimini koymamak için çok çalıştıklarını,
“Devletin dini İslam’dır” maddesinin ise “laik devlet deyiminden dinsizlik anlamı çıkarmak eğiliminde olanlara ve bundan yararlanmak isteyenlere fırsat vermemek için”
anayasaya sokulmasına göz yumulduğunu söylüyor.

“Yeni Türkiye Devleti’nin ve Cumhuriyet rejimimizin çağdaş karakteriyle bağdaşmayan” bu fazlalıkların ilk fırsatta anayasadan çıkarılması gerektiğini belirtiyor. (Mustafa Kemal (Atatürk), Nutuk, s. 564-566) Nitekim 1924 Anayasası’nda da yer alan “bu fazlalıklar” ilk fırsatta anayasadan kaldırıldı. 10 Nisan 1928’de yapılan anayasa değişikliği ile “dinsel hükümler”
ve “Devletin dini İslamdır” maddeleri anayasadan çıkarıldı. “Vallahi” sözcüğü de
“Namusum üzerine söz veriyorum” biçiminde değiştirildi.

1937’de de laiklik anayasa girdi. Böylece anayasa adım adım laikleştirildi.

1921 Anayasası’nın özellikle 11. maddesi başta olmak üzere 10-23. maddelerinde yer alan
“yerel özerlik” konusuna gelince:

Öncelikle bu anayasada kastedilen “yerel özerklik”, belli alanlarla sınırlandırılmıştır ve tümüyle TBMM’nin denetimindedir. Ayrıca anayasanın 22. ve 23. maddeleriyle kurulması öngörülen “Genel Müfettişlik” ile iller, merkezi yönetimin denetimine alınmıştır. “Genel müfettişlerin, yerel yönetimlere ait görevleri ve kararları sürekli denetleyecekleri” belirtilmiştir.

İkincisi, 1921 Anayasası’nın “İl, yerel işlerde manevi kişiliğe ve özerkliğe sahiptir” diyen
11. maddesi, 1924 Anayasası’nda değiştirildi. Böylece 1921 Anayasası ile illere tanınan
“yerel özerklik” üç yıl içinde uygulanmadan kaldırıldı ve yerel yönetimlere yalnızca
“tüzel kişilik” tanındı. (Turan, 3. Kitap, s. 111)

(AS: Ayrıca, 11. maddede, belli konularda illere tanınan yerel özerklik, TBMM’nin çıkaracağı yasa ile çerçevesinin belirlenmesi koşuluna bağlanmıştı. TBMM bu yönde bir yasal düzenleme yapmadı.
Sınırlı yerel özerklik hiç uygulanamadı, kadük kaldı.)

Görülen o ki birileri, anakronik bir yaklaşımla, 1921 Anayasası’nı, –ilan edildiği zamandan ve zeminden koparıp çarpıtarak– laik ve üniter Cumhuriyete karşı bir silah olarak kullanmak istiyor.

Ancak “1921 ruhu” dedikleri o ruh, saray saltanatını yıkıp cumhuriyeti kuran ruhtur;

Cumhuriyete karşı kullanılamaz!

Suay Karaman

31 Mart 2024 günü yapılan yerel seçimlerle birlikte yeni bir döneme girdik. Bu yeni dönemin de zorluklarla geçeceğine kuşku yoktur. Yerel seçimlerde alınan sonuçları, özellikle ekonomik yönden büyük bir çöküntü içindeki toplumun zincirlerini kırması olarak görmek olanaklıdır. Bunun yanında Tayyip Erdoğan ile AKP iktidarının baskıcı ve duyarsız tutumlarını da eklemek gerekir.

Bu başarıyı yalnızca cumhuriyeti ve demokrasiyi savunan laik kesimin başarısı diye görmek yanlış olur. Çünkü on ay önce yapılan 14 Mayıs 2023 genel seçimlerde durum tam tersiydi. CHP’ye çok güvenildiği için değil, AKP’ye “artık yeter“ demek için, seçmenler bu yolu izlemiştir.

Şimdi CHP yönetimine ve seçilen belediye başkanlarına büyük sorumluluk ve görev yüklenmiştir. CHP yönetimi en kısa sürede bir güne sığdırılmayan bir tüzük kurultayı toplamalıdır. Parti içi demokrasiyi yaşama geçirmeli ve parti üyelerini güncellemelidir. Parti içi dahil olmak üzere tüm seçimlerde yargıç denetiminde ön seçim yapılmalıdır. İktidara hazırlanmak için bunların yapılması gerekmektedir. İktidar olmak için topluma güven verilmesi gereklidir. Seçilen belediye başkanları ranta yönelik işlerden uzak durmalı; halk için, toplum için gerekli hizmetleri yapmalı, özverili çalışmalarda bulunmalıdır. 

• Atatürk’ün partisi, devrimlere ve Altı Ok’a sahip çıkmalı,
  tam bağımsızlık ve emperyalizm karşıtlığına sarılmalıdır.
• Altı Ok, birbirinden ayrılmaz bir bütündür;
  bu Okların kimilerinin kaldıralım diyenler emperyalizmin hizmetinde olanlardır.
• Bunları iyi tanımalı ve gereken zorunlu tepki verilmelidir.

Atatürk’ün ölümünden sonra özellikle sistemli biçimde laiklik yok edilmeye başlandı.

Bu konuda vurucu darbeler önce Adnan Menderes, sonra 12 Eylül 1980 darbesi ve ardından Turgut Özal ile yapıldı. Ardından Tansu Çiller, Necmettin Erbakan ve son olarak Tayyip Erdoğan ile laiklik yok edildi. Bugün anayasamızda laiklik yazmasına karşın eğitimde, yargıda, kışlada, devlet kurumlarında laiklikten iz kalmamıştır. 

İşte bu durumla savaşması gereken öncelikli siyasal parti CHP’dir. Ama bugün CHP’li yöneticiler tarafından laikliğin çiğnendiğine tanık olmaktayız. İstanbul Anakent Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, seçim kazanma belgesini (mazbata) alınca makamında ailesiyle birlikte basına açık dua yaparak görevine başlamıştır. Beş yıl önce de aynısını yapmıştı. Belediye Başkanının makamı kamusal alandır, dua gerekliyse evde yapılması uygundur. CHP’nin Manisa Alaşehir Belediye Başkanı Ahmet Öküzcüoğlu da, 2. dönemine Kuran’ı öperek başladı ve şöyle dedi: “Kutsal kitabın öngördüğü şekilde dinimizin tüm değerlerine sahip çıkacağım. Peygamber efendimizin söylediği gibi belediyenin her delikli kuruşunu devletin bir hırkası sayacağım.”

Bu olaylar açıkça laikliğe aykırı eylemlerdir. Bunu bir AKP’li yapsa haklı olarak eleştirirken, CHP’liler yapınca sessiz kalmak, tepki vermemek iki yüzlülüktür. CHP genel başkanı İzmir Bayraklı’da seçim konuşmasında kürsüden ayet okumuştu.

– Diyanet Akademisi’ne onay vermek,
– türban için yasa önerisi vermek,
– “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum” (ÇEDES) projesine gerekli tepkiyi vermeyerek

laikliğin yok edilmesine giden süreçte AKP’nin yolu böyle açıldı. Zaten CHP’nin önceki genel başkanı da 21 Eylül 2010’da Berlin’de “laiklik tehlikede değildir” demişti.

Eşsiz önderimiz Atatürk’ün kurup emanet ettiği laik cumhuriyetimizi sahiplenip, savunacağımız yerde, aksi yönde siyasal İslam’ın rotasında ilerlemek, açıkça ihanettir.

Bu laikliğe karşı olan tutum, CHP’ye oy veren, hatta üyesi olanları da etkilemiş görünmektedir. Sosyal medyada ve kimi sosyal medya kümelerinde bu durum açıkça görülmektedir. Türbanı savunan, hayırlı Cuma ve kandil kutlamaları yapan, dini kullananlara övgü dizenlerin olduğunu görmek, toplumun geleceği açısından üzücüdür. Üstelik bunlara laiklik içinde gerekli yanıtı verince de bizleri din düşmanı, Atatürk karşıtı olarak nitelendirmektedirler. CHP üyesi bir kadın kendisini “muhafazakar solcu” olarak nitelemişti; halbuki solcu dediğiniz devrimci olur; tutucu değildir, yenilik, aydınlık yanlısıdır. Sözünü ettiğimiz kişi, bu dizelerin yazarına; Atatürk düşmanı dedi ve benim laikliği dinsizlik olarak gördüğümü söyledi! Türbanın siyasal İslam’ın simgesi olduğunu söylediğimizde bir başkası Atatürk’ün annesinin de türban taktığını söyleyerek tarihten, devrim yasalarından ve eğitimden hiç paylarını alamadıklarını ortaya koydular. İşte bunun gibi durumlar geleceğin çok rahat olmayacağını göstermektedir. Çünkü laik, çağdaş ve bilimsel eğitim yok edilince; din(cilik) odaklı eğitim ile sorgulamayan, düşünemeyen çarpık zihinler ortaya çıkmaktadır. O yüzden

• Ülkemizin en önemli sorunu eğitimdir ve ciddiyetle, kararlılıkla üzerinde durulmalıdır.

Dinin siyasete alet edilmesi, laiklik ilkesine uygun değildir.
Dinin siyasete alet edilmesi, devleti yönetenlerin toplumsal yaşamı dine göre biçimlendirmesi, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın devletin tüm kurumlarında ve yaşamın her alanında boy gösterip fetvalar vermesi uygun değildir (AS: DİB’nın “fetva” verme yetkisi yasal olarak yok!). Dinin siyasete alet edilmesi, halkı ayrıştırmış ve kindar bir kuşak yetiştirdiği gibi insanları da dinden uzaklaştırmıştır. Din bir vicdan konusudur ve bir insanın yalnızca kendi özel sınırları içinde kalmalıdır.

• Türkiye Cumhuriyeti bir din devleti değildir, laik bir devlettir.

Üstelik Türkler salt Müslüman değildir, başka dinlere inananlar….. da vardır.

Yeni dönem, yeni ve zorlu sorunlarla birlikte bizleri beklemektedir.

• Öncelikle laik, çağdaş ve bilimsel eğitime önem vererek,
  toplumu ortaçağ karanlığından kurtarmak gerekmektedir.

Bu yüzden, Atatürk ilkelerine bağlı CHP’ye büyük görev düşmektedir.

Bunun yanında Atatürk ilkelerini özümseyen demokratik kitle örgütlerine de sorumluluk düştüğünü bilmeliyiz.

Azim ve Karar, 8 Nisan 2024

Dr. Vecdet Öz
tweet, 12.04.2024

•  İstiklal Marşı’nda oturanların, keşke Yunan kazansaydı diyen hainlerin önünde hep reverans yaptılar..
• T.C. Devleti ve Cumhuriyet’in garantisi olan Lozan Antlaşması, Montrö Boğazlar Sözleşmesi ve Anayasa’nın ilk dört maddesini sürekli sorun ettiler..
• Amerika’nın Yunanistan Dedeağaç limanına yaptığı devasa askeri yığınağa ve işgal edilerek birer askeri üs haline getirilen Ege adalarına yıllarca göz yumdular..
• Ülkeyi yönetiyormuş gibi yapıp talimat üzere içeriden dönüştürdüler ve darül harp mantığı içinde koskoca bir harabe yarattılar..
• Dışarıdan kuşatılmasını ise sineye çekip hep seyirci kaldılar..
• Taraftarı ikna etmek ve safları sık tutmak için de Osmanlı sosuna batırılmış, din ceketi giydirilmiş; ecdat ve İslam’la ilgisi olmayan çakma bir düzeni sürekli olarak mehter, ezan, sela ve tarihi diziler eşliğinde dayattılar..
• Nihayet kapatılacak bir parantez olarak gördükleri Cumhuriyet’i 100. yılında hedefe koyup arzu ettikleri çarpık düzeni meşru hale getirecek yeni bir ANAYASA telaffuz ettiler..
• Sıra geldi bu telaffuzu kuvveden fiile geçirerek olan altın vuruşu yapmaya.!!
• Ve ardından yedi düvelin yapamadığını tek başlarına yaparak bu topraklarda kendi vatanlarını kurmaya ve Yugoslavya’da olduğu gibi özerk yapıların ve dışa bağlı devletçik teşebbüslerinin önünü açmaya..
• Eğer Anayasa genel seçimlerden önce değiştirilirse yapılmış olan yerel seçimin ve bundan böyle yapılacak hiçbir seçimin yasal hükmü kalmaz..
• Buna millet izin verir mi bilinmez.!
• “Şimdi anladınız mı bir vasiyet niteliği taşıyan “Gençliğe Hitabe”nin neden kaleme alındığını ve Büyük Önderin ne denli ileri görüşlü olduğunu..”

Ne demişti son bölümünde Mustafa Kemal ATATÜRK ?

• “…..iktidara sahip olanlar, gaflet (aymazlık) ve dalalet (sapkınlık) ve hatta hıyanet (hainlik) içinde bulunabilirler.. Hatta bu iktidar sahipleri, şahsi menfaatlerini
  müstevlilerin (işgal güçlerinin) siyasi emelleriyle tevhit edebilirler (birleştirebilirler)..
  Millet, fakru zaruret (ileri derecede yoksulluk) içinde harap (yıkılmış) ve bitap (yorgun) düşmüş olabilir..
  Ey Türk istikbalinin evladı!.
  İşte, bu ahval (durum) ve şerait (koşul) içinde dahi vazifen, Türk istiklal ve cumhuriyetini kurtarmaktır.. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur..”

Yerel seçim galibiyetinin ve zafer sarhoşluğunun rehavetine kapılarak bundan sonra hiçbir şey olmaz demek yanlış olur.!

Büyük Önder‘in sözlerini her an kulağımıza küpe etmekte yarar vardır.!

Şunu asla unutmamak gerekir ki, su uyur düşman uyumaz.!

Yarından tezi yok her türlü kişisel ve siyasal sorunları, ideolojik görüş ayrılıklarını, şişmiş olan
egoları bir kenara bırakarak; birlik, beraberlik ve Müdafaa-i Hukuk anlayışı içinde geniş tabanlı bir ‘milli mutabakat ittifakı’ kurmak artık vatani bir zorunluk durumuna gelmiştir..

Mazereti ne olursa olsun aksini yapan bir siyasal anlayış; ucu dışarıda olan gizli işbirlikçidir,
iktidarın bir başka versiyonudur, mevcut projenin nöbetçi taşeronudur.!

Herkes aklını başına almalıdır zira emperyalizm, yıllarca onca emek harcadığı böylesi zorlu bir
yıkım projesini tek bir parti ya da tek bir adama endekslemez; alternatifi mutlaka vardır..!!

Önümüzdeki süreçteki gelişmeler kimin kim olduğunu ve bağlantılarını gösterecektir;
tabii ki milli hassasiyete sahip olan vatan evlatlarını da.!

Bir önceki tweet içeriği..

İŞLERİ GÜÇLERİ YALAN DOLAN..

– Millete imam hatip liselerini tavsiye edip, evlatlarını özel kolejlerde okutan..
– Şehadet makamının faziletlerinden dem vurup, oğullarına çürük raporu alan..
– Huzur ve güven ortamından bahsedip, çarşıda pazarda koruma ordusu, keskin nişancı ve zırhlı araçlarla dolaşan..
– Sefalet ve çaresizliğe mahkum olmuş millete sabır ve şükür telkin edip, beş ayrı yerden maaş alan..
– Kendi ülkesinde şeriat düzeni isteyip, parayı bulduğunda kapağı laik Avrupa ülkelerine atan..

Riyakar, istismarcı, rantçı ve fırsatçı bir siyasete mahkum oldu koskoca vatan..

Yusuf Samim Lütfü

İlk yarısında yaşanan ve o zamana dek hiç yaşanmamış kitlesel yitiklere neden olan iki paylaşım savaşı değil yalnızca, ömrümün çoğunu geçirdiğim bir zaman dilimini hayırla yad edemememin (anamayışımın) nedeni! Bugün çoğunluğun gerçekliğe sadakati önemsemediği, estetik yargı yetisinden yoksun olduğu, gelir adaletsizliğinin ve fırsat eşitsizliğinin tavan yaptığı adaletsiz bir dünyada yaşıyorsak bunun nedenini bir önceki yüzyılda ve o yüzyıldaki tercihlerimizde aramalıyız.

20. yüzyılın son on yılına girilirken reel sosyalizm ile birlikte Aydınlanma‘ya ilişkin ne varsa
yerle bir oldu; ne aklın ve bilimin öncülüğü ne de toplumsallık kaldı günümüze. Ekonomide şirket kârının maksimizasyonu (ençoklaştırılması) ile politikada etnik ve dinci temelli politikaları ön plana çıkaran bir neo-liberalizm, ahlaksal olarak Anglosakson kökenli yararcı ve çıkarcı (pragmatik) ahlakı ve yaşam biçimi olarak da tamı tamına Aydınlanma karşıtlığı olan
post-moderniteyi otuz yılı aşkın süredir medya aracılığı ile bizlere, akademi aracılığıyla çocuklarımıza vazgeçilmez ve tek doğru (!) olarak dayatıyor.

İşte benim 20. yüzyılı hayırla yad etmememin (anmamamın) nedeni, Dünya Savaşlarından bile daha tahripkâr (yıkıcı) olduğunu düşündüğüm bu post-modernite, yani bu akıl ve bilim karşıtlığı, bu akıl dışı özgürlük savunusudur.

Aşırı bireyci (toplumsallık ve eşitlik karşıtı), aşırı öznelci (nesnellik karşıtı ve perspektivist),
sözde bir “özgürlük” için “aklı ve bilinci” bilimde, sanatta ve ahlakta ikinci düzleme iten,
tamı tamına Aydınlanma karşıtı olan post-modernitenin soykütüğüne baktığımızda,
karşımıza ilk 19. yüzyıl sonunda elinde çekici ile tüm değerlere saldıran Nietzsche çıkıyor. O’nun açtığı yoldan 20. yüzyıl başında tümüyle bir burjuva ideolojisi olmakla birlikte kendilerini “burjuvazi karşıtı” olarak tanımlayan avangardlar ve onları da izleyerek 60’lardan başlayarak zuhur eden (ortaya çıkan) ve günümüze egemen olan post-modernleri görüyoruz.

Bu arada en ilginç gelişme, kelime (sözcük) anlamı çağcıllık olan “modernite” konusunda yaşanan dönüşümde olmuştur. 18. yy Aydınlanmasının etkisindeki 19. yy “modern insanı” iki ayağı üzerinde dururdu: Aklın ve bilimin üstünlüğü, öncülüğü (Aydınlanma / akılcılık) ile insana ve onun aklına olan sınırsız güven (Hümanizm / insancılık). İşte Nietzsche öncülüğünde avangardlarca yadsınan ve yıkılan (post-modernlerce yenisi kurulan) bu “modernite” kavramı ve onun modern insanıydı. Günümüzde bir modern sanat galerisine gittiğinizde (örn. Tate Gallery London) modern sanat yapıtlarının neleri betimlediğini gördüğünüzde, modernite kavramının 20. yüzyılda uğradığı değişimi çok net görür ve anlarsınız. 19. yüzyıldan farklı olarak 20. yüzyılın “modern” (çağcıl) insanı müzikte tonaliteyi, resimde mekânı, perspektifi ve figürü, yalnızca bilimde değil ahlakta ve inançta da metafiziği külliyen reddeden (tümüyle yadsıyan) yeni bir “modern” dir.

Bilinç dışının bilince, kaosun ahenge (karmaşanın uyuma) ve farklılığın eşitliğe üstün geldiği
bu yeni “modern” çağda ahlakın yerine psikoloji, suçluluğun yerine de anksiyete (bunaltı) geçirilmiştir (D. Bell). Bu yeni “modern” dünyada artık olaylar (olgular) değil yalnızca yorumlar vardır!

Bana sorarsanız, Nietzsche ile başlayarak avangardların ve sonra da post-modernlerin moderniteye saldırmaları gerçekte anlaşılır bir şeydir. Onların yanılgısı, modernitenin yumuşak karnı olan antroposentrik hümanizm dururken, modernitenin Aydınlanmasına ve akılcılığına saldırmalarıdır. Hatalarının bedelini bugün hâlâ ödüyoruz.

20. yüzyıl akıl karşıtlığının akılcılığa, paçozluğun estetiğe, sahtenin-sanalın gerçeğe, adaletsizliğin eşitliğe, kaosun (karmaşanın) düzene galebe çaldığı (üstün geldiği) bir hatalar çağıdır.

21. yüzyıl da onun ardılı, şimdilik… (Nisan 2024)

Prof. Dr. Halil ÇİVİ
İnönü Üniv. İİBF Eski Dekanı

TOPLUMDAN SİYASAL İKTİDARA, “MİLLİ İRADE” ANIMSATMASI ve SİYASAL SARI KARTLI “BİR NİSAN” ŞAKASI…

Ayrıştırmayıp birleştirenler kazandı. Yüce önderimiz M.K. Atatürk de

• “Türkiye Cumhuriyetini kuran TÜRKİYE HALKINA TÜRK MİLLETIİ DENİR.“

diyerek, ulusu ayrıştırarak değil, birleştirerek kazanmıştı…

TÜRK TOPLUMU;

– Ulusal (milli) iradenin (istencin) tartışılmazlığına,
– Halifelik ve Saltanat devrinin kesinkes kapandığına,
– Ekmeğine, özgürlüğüne, yaşam biçimine,
– Laikliğe, demokrasiye, dinbazlık yapanlara,
– Atatürk’e, çoğulculuk içinde kalarak ulusal birliğe,
– Akıl (us) ve bilim temelli ÖĞRETİM BİRLİĞİ YASASINA,
– Toplumsal cinsiyet ayrımcılığına,
– Evrensel çaĝdaş uygarlık anlayışına,
– Hukukun üstünlüğüne, adalete, insan haklarına,
– Üretim odaklı ve adil paylaşıma dayalı ekonomik düzene

GÜÇLÜ BİR BİÇİMDE SAHİP ÇIKTI!

Sosyolojik olarak feodal, tarımsal, dogmatik ve teokratik değerlerle; demokratik bilgi toplumunu, akıl (us), bilim ve kent kültürünün eğittiği çağdaş bireyleri yönetme dönemi önemini yitirdi.
***
HERKESE MUTLU BAYTAMLAR

– Akıl bayramınız bilimsel BİLGİYLE,
– Gönül bayramınız içten SEVGİYLE,
– Dostluk bayramınız dürüst İLGİYLE,
– Kültür bayramınız nezaket ve GÖRGÜYLE,
– Ulusal bayramlarınız ulusumuza içtenlikli BAĞLILIKLA,
– İnanç bayramlarınız da yaşam boyu iyi ahlak, adalet ve dürüstlükten AYRILMAMAKLA
biçimlensin.

TÜM YAŞAMIZIN BAYRAM TADINDA GEÇMESI DİLEĞİYLE BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN…

Türk Vatandaşı Naci BEŞTEPE

• Haftanın tüm iğneleri, kin ve nefret duygularının tutsağı olup, Adli Tıp raporu olmasına karşın 80 yaşın üzerindeki generalleri bir yıldır tahliye etmeyenlere…

HAİN

RTE, seçimlerin yitirilmesinde suçu olanları ve hainlik yapanları cezalandıracaklarını söyledi.

AKP’de kimler haindir?..

DESTEK

RTE, hükümet olarak önceden olduğu gibi seçilen bütün belediyelere, kentlerin hayrına (iyiliğine) yapacakları işlerde destek olacaklarını söyledi.

CHP’li belediyelerin şansı yine yok yani…

YOK

RTE’nin açıklamasından çok geçmedi; DSİ, Denizli Çal ve Uşak’ta seçimden 15 gün önce  onayladığı atık su arıtma ihalelerini 1 Nisan sabahı iptal etti.

“AKP’ye oy yoksa devletten hizmet yok” inadı sürüyor…

ÇADIR

Murat Kurum’un Kadıköy’de kurdurduğu iftar çadırı 1 Nisan’da kaldırıldı.

Seçim Müslümanı!..

NAMERT

MHP milletvekili Hilmi Dursun, şirketi İsrail’le ticareti sürdürürken, ”Gazze için yola revan olmazsam namerdim” paylaşımı yapmış.

İğne kendisinden…

ÖLÜ

YSK, 3.389 ölünün oy kullandığı Hatay seçimine yapılan itirazı reddetti!!??

FETO, ”Ölüler bile oy kullansın” demişti ya bir zamanlar, buyruk sürüyor (standing order)!…

ZARARLI

Seçimi yitiren AKP’li belediyeler devir teslim öncesi kasa boşaltma, adamını işe alma yarışına girişti.

Gidişleri bile zarar…

DESTEK

Her konuşmada Filistin’i desteklediğini söyleyen iktidar, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının başlamasından 6 ay sonra dışsatım (ihracat) kısıtlaması kararı aldı (kimi kalemlerde).

Filistin derken İsrail’i mi kastetmişlerdi?..