Dr. Ceyhun Balcı yazdı…
Salgında küresel ölçekli iyimserliğin öne çıktığı ve ülkemizdeki aşılamanın hız kazandığı bugünlerde gevşemenin yaratabileceği olumsuzluklara karşı uyanık olmakta yarar var.
Yaklaşık bir buçuk yıldır yerküreyi değil ama insanlığı, deyim yerindeyse silkeleyen Covid 19’la başa çıkmada biricik gereç olan aşıya ilişkin yaşamsal önem taşıyan başlıkları yinelemekte ve anımsamakta yarar var.
1- Üretilen aşılar küresel ölçekte hakkaniyetli bir biçimde paylaşılmalıdır. Gelişmiş 7 ülkenin edindiği 1.3 milyar fazladan doz bu bağlamdaki sorunu gözümüzün içine sokarcasına yerli yerinde durmaktadır. Günümüz küresel erişim ve ulaşım olanakları göz önüne alındığında yerkürenin belirli bölümlerinde başarılı aşılama yapmanın salgınla başetmede yeterli olmayacağı unutulmamalıdır. Varlıklılardan gelen olumlu söylemler fazladan edinilen aşıların gereksinim duyanlara verilmesi eylemiyle tamamlanırsa anlam kazanacaktır.
2- Covid 19 aşılarının üretimi için gerekli olan her türlü araç ve gerecin dışsatımı ve dünya üzerindeki dolaşımını sınırlayan düzenlemeler ivedilikle kaldırılmalıdır. Şirketlerin değil insanlığın kazançları öncelenmelidir.
3- İçinde bulunduğumuz 2021 yılı için gerekli olan 14 milyar (AS: 7,8 milyar x 2 = 15,6 milyar doz ve + %10 fire payı.. tek doz J&J çok sınırlı, ayrıca 3. doz gereksinimi başlıyor..) doz aşının bir an önce üretilerek insanlara ulaştırılabilmesi küresel çaba gerektirmektedir. Bu amaca ancak (aşı) üretim araçlarının paylaşımı ve üretim ortaklıklarının desteklenmesiyle erişilebilir. Varsıl ülke önderlerinin paylaşımı özendiren söylemlerinin eylemlerle bütünleşmesi olmazsa olmaz gerekliliktir. Bu bakımdan dünyanın bir içtenlik sınavıyla karşı karşıya olduğu kuşkusuzdur.
4 – Aşının yeryüzündeki tüm bireylere eşit ve hakkaniyetli biçimde ulaştırılmasında bölgesel ve ulusal gözetim, izlem ve uyarı düzeneklerine ve var olanlarının da geliştirilmesine olan gereksinim üst düzeydedir. Bu bağlamda, Dünya Sağlık Örgütü merkezde olmak üzere sıkı işbirliği yapılması gereği ortadadır. (AS: Bu amaçla DSÖ’nün kurduğu COVAX girişimi çalıştırılmalıdır) Aşılanma sürecinde insanlık ve virüs sıkı bir yarışa tutuşmuş olmaktadır. Bu süreçte virüs de varlığını sürdürmek adına (AS: için) değişim göstermekte ve evrimleşmektedir. Buna ilişkin dizin taramalar ve anlık bilgi paylaşımları da bir o denli önem taşımaktadır.
5- Son başlık parasaldır. Dünyayı ve insanlığı bu denli uzun süre kısıtlayan salgının ciddi bir parasal kaynağın harekete geçirilmesini kaçınılmaz kıldığı açıktır. Bu bakımdan edinilecek deneyim birikimi güncel salgınla başetmede olduğu ölçüde uzak olmayan gelecekte patlaması beklenen olası salgınlarla baş etmede de işe yarayacaktır.
Yapılması gerekenler açıklıkla ortaya konduğuna göre akla gelen öbür soru :
- “Bu gereklilikleri yerine getirecek bir istenç var mıdır?”
Varsıl ülke önderlerinin kulağa hoş gelen sözlerinin eylemlerle tamamlanması kaçınılmaz gerekliliktir.
Hiç unutulmasın :
- Doğayı ve canlılığı hiçe sayan, azınlığın çıkarlarına hizmet eden KÜRESELLEŞME, salgından birinci derecede sorumlu etkendir.
Bu çıkmazdan kurtuluş ise ancak insan çoğunluğuna hizmet edecek KÜRESEL İŞBİRLİĞİ’ne bağlıdır.
Hiç olmazsa bu kez başarılması dileğiyle!