OHAL KHK’lerine TOPLU BAKIŞ
(AS: Bizim katkımız yazının altındadır..)
Olağanüstü hal kapsamında bazı tedbirlerin alınması, bazı kamu/özel kurum ve kuruluşlara dair düzenleme yapılması, bazı kanunlarda değişiklik yapılması vb. amaçlar için Anayasanın 121 inci maddesi ile, 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanununun 4 üncü maddesine göre, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’nca kabul edilmiş olan 667-674 sayılı (8 adet) KHK ile mevzuatta:
Olağanüstü hal ilan ediliş nedenleri ve süresi ile de sınırlı olmayan çok sayıda/köklü değişiklikler yapılmış; bu bağlamda KHK aracılığıyla Devlet yeniden yapılandırılmak istendiği anlaşılmaktadır.
Sözü edilen değişikliklerin bazıları bölümler halinde, özet olarak aşağıya çıkarılmıştır.
Saygılarımla. 09.09.2016
Mahmut ESEN
E. Mülkiye Başmüfettişi,
mahmutesen@gmail.com
*****
I-KAMU PERSONELİNE / KURUM VE KURULUŞLARA YÖNELİK DÜZENLEMELER
1–Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan; 3.447 yargı, 1.978 TSK, 1.519 Jandarma, 26 SGK, 10.029 EGM mensubu ve 42.887 kamu görevlisi olmak üzere toplam 59.897 kişinin görevlerine son verilmiştir.
(Görevlerine son verilenlerin oranı toplam istihdam edilen kamu personelinin %2’sine karşılık gelmektedir. Bu oran yargı mensuplarında %23 seviyesine ulaşmıştır.)
KHK’lerle kamu personelinin görevden çıkarma işlemleri kolaylaştırılmış, bu amaçla statülerine göre özel/yeni yöntemler getirilmiştir. Teşkilatlarından çıkarılan bu kişilerin, mahkûmiyet kararı aranmaksızın, rütbe/ memuriyetleri alınmakta; görev yaptıkları teşkilatta veya kamu hizmetinde bir daha istihdam edilmeleri yasaklanmaktadır.
Kamu görevinden çıkarılanların, uhdelerinde taşımış oldukları büyükelçi/ vali gibi unvanları ve yüksek mahkeme başkan/ müsteşar/hâkim/savcı/kaymakam vb. meslek adlarını ve sıfatlarını kullanamayacaklardır. Bu unvan/sıfat/ meslek adlarına bağlı olarak sağlanan haklardan yararlanamayacaklardır.
Emekliliğini kazanmış kamu görevlilerinin emeklilik taleplerinin yetkili makamlar tarafından onaylanması için azami “bir ay” olarak belirlenmiş süre, olağanüstü hal döneminde kaldırılmış, bu suretle kamu personelinin emeklilik hakları da askıya alınmıştır.
2-Çok sayıda kamu görevlisi milli güvenlik gerekçesiyle görevinden uzaklaştırılmıştır. Göreve son verme işlemleri gibi görevden uzaklaştırma işlemleri de devam etmektedir.15.07.2016 tarihinden sonra görevden uzaklaştırılan kamu görevlileri hakkında ilgili mevzuatında öngörülen soruşturma açma süreleri olağanüstü hal süresince uygulanmayacaktır. ( Disiplin cezalarında zaman aşımı durdurulmaktadır.)
3-Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti,
iltisakı veya irtibatı belirlenen ve R.G. yayımlanmış listede gösterilen çok sayıda özel sağlık/öğretim kurum ve kuruluşları, öğrenci yurtları, vakıf/dernek/iktisadi işletme, vakıf yükseköğretim kuruluşları, sendikalar, özel radyo ve televizyon/gazete/ dergiler/ yayınevi dağıtım kanalları kapatılmıştır. ( Kapatılmış özel öğretim kurum/kuruluşları ile özel öğrenci yurtlarından (54) adedi yeniden açılmıştır.)
Kapatılanların mal varlıkları Hazine/Vakıflar Gn. Md. devredilmiştir.
Hazine ve Vakıflara devredilenlerin dışındaki kapatılmasına karar verilmiş şirketlerin satış ve tasfiye işlemleri konusunda TMSF yetkilendirilmiştir. Maliye Bakanlığınca devredilmesi halinde, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanallarının tasfiye işlemleri de, TMSF tarafından yapılacaktır. Ayrıca yine milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı vb. oluşumlarca kiralanmış/kullanılmakta olan kamu kurum/kuruluşları ve ortaklıklara vb. ait taşınır/taşınmaz mal alacak ve haklar Hazineye devredilmiştir.
4- 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında bazı düzenlemeler yapılmıştır.
(Telekomünikasyon Kurumu bünyesinde yer alan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) kapatılmıştır. Polis tarafından 5271 sayılı CMK 135. madde uyarınca yapılacak dinlemeler Kurum (Bilgi Teknolojileri İletişim) bünyesinde yapılacaktır.)
5-5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununda; Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun yetkilerini artıran(Başbakanın gerekli gördüğü gecikmesinde sakınca olan tedbirlerin ‘haberleşmenin engellenmesi’ uygulanması vb. ) bazı eklemeler yapılmıştır.
6-Büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerde, kamu kurum ve kuruluşlarının yatırım ve hizmetlerinin etkin olarak yapılması, izlenmesi ve koordinasyonu, acil çağrı, afet ve acil yardım hizmetlerinin koordinasyonu vb. görevler için İçişleri Bakanlığının taşra teşkilatı olarak kurulan Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına özel bütçeli bir kuruluş statü kazandırılmış; Başkanlığın yetkileri bakanlıkların illerdeki yatırımlarını da yapacak şekilde artırılmıştır.
7–MEB’na, kalkınmada öncelikli yörelerde sözleşmeli öğretmen istihdamı için ( sözlü sınavla) öğretmen alım yetkisi verilmiştir.
8- KHK’ler kapsamında görev alan/görevlerini yerine getiren kişilerin bu karar, görev ve fiilleri dolaysıyla hukuki/idari/mali/cezai sorumluluğunun doğmayacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
II-YARGI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER
9-Soruşturma ve kovuşturma işlemlerine yönelik düzenlemelerde çok yönlü değişikliklere gidilmiştir. Bu bağlamda
– 5237 sayılı TCK, 5271 sayılı CMK başta olmak üzere; bazı kanunlarda (gözaltı süresinin uzatılması, yakalanan asker kişilerin adli kolluk görevlilerine teslim edilmesi/, soruşturmalarda ifadelerin adli kolluk görevlilerince de alınabilmesi, tutukluların avukatla görüşmelerinin gerektiğinde kayıt altına alınması/yeni avukat görevlendirilmesinin talep edilmesi, tutukluluk konularında dosya üzerinden karar verilebilmesi, C. Savcılarının yakalama/arama/el koyma/iletişimin tespiti/avukatın dosya inceleme yetkisi ile şüpheli ile görüşmesinin kısıtlanması kararı verilmesine ilişkin yetkilerini artırılması vb. ) ek/değişiklik yapılmıştır.
– 5271 sayılı CMK uyarınca taşınmazlara, hak ve alacaklara elkoyma halinde kayyım atanacağı (TMSF’nin görevlendirileceği) kuralı getirilmiştir
– 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 179 uncu maddesi uyarınca sermaye şirketleri ile kooperatifler tarafından iflasın ertelenmesi talebinde bulunulamayacak, bu yöndeki talepler mahkemelerce reddedilecektir.
10-3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununa, “Zararların tazmini amacıyla tedbir konulması” için ek madde getirilmiştir.
(TCK ve TMK kapsamına giren suçlar nedeniyle gerçek veya tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının uğradığı zararların tazmini amacıyla, soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısının talebi üzerine sulh ceza hâkimi, kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından, şüpheli veya sanıklara ait taşınmazlar/taşıtların devir ve temliki önlemek için şerh düşülmesine karar verilebilecektir.)
11- 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanuna geçici madde eklenmek suretiyle denetimli serbestlik uygulanarak cezanın infazı, koşullu salıverme için yasadaki süreler artırılmıştır. Cezaevlerindeki doluluk oranının aşağıya çekilmesi amaçlanmaktadır.
Ayrıca ceza infaz kurumlarının yapım işleri için (meralar dahil arsa temini/imar planı/ihale vb. konularda) önemli kolaylıklar getirilmiştir.
III-TSK/MİLLİ SAVUNMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER
12- Kurmay subay yetiştirmek/lisansüstü eğitim vermek amacıyla yeni kurulan Enstitülerden; Kara, Deniz ve Hava Harp Okullarından ile Astsubay meslek yüksekokullarından oluşan; Milli Savunma Bakanlığı (MSB) bünyesinde Milli Savunma Üniversitesi adıyla yeni bir üniversite kurulmuştur. Ayrıca (ilk kez) MSB taşra teşkilatı kurulmaktadır.
13-357 sayılı Askeri Hakimler Kanununda geniş kapsamlı ek/değişiklikler yapılmış, askeri hakimlerin mesleğe kabul/çıkarılması işlemlerinde MSB yetkilendirilmiştir.
14-211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda bazı ek ve değişiklikler yapılmış, (Genelkurmay Başkanlığına atanabilmek için kuvvet komutanlığı yapmış olma koşulu kaldırılmıştır.)
15-Kuvvet komutanlıkları MSB bağlanmıştır. Cumhurbaşkanı/Başbakan gerekli gördüklerinde kuvvet komutanları ile bağlılarından doğrudan bilgi alabilecek/emir verebilecektir.
MSB üst düzey yönetici kadrolarının askeri rütbe karşılıkları belirlenmiş, bu kadrolara atanan sivillerin kamu konut ve sosyal tesislerden rütbe karlığındaki subaylar gibi yararlanması kabul edilmiştir. MSB merkez teşkilatında (Başbakanlık merkez teşkilatında olduğu gibi) kamu kurum ve kuruluş (mahalli idareler dahil) personeli geçici olarak görevlendirilebilecektir.
YAŞ’ın yapısı ( sivil üyeler çoğunlukta olacak şekilde) değiştirilmiştir. YAŞ’ın başkan ve üyeleri; Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Başbakan yardımcıları, Adalet/Dışişleri/İçişleri/MSB ile Kuvvet Komutanlarından oluşmaktadır.
-Harp Okulları ve Astsubay MYO kuvvet komutanlıkları yerine MSB ile irtibatlandırılmıştır. Harpokullarının ve Astsubay MYO öğrenci kaynağının lise ve dengi okul mezunları olduğu şeklinde değişiklik yapılmıştır.
Harp Akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatılmıştır.
14-Gülhane Askeri Tıp Akademisine bağlı eğitim hastaneleri ve asker hastaneleri Sağlık Bakanlığı/bağlısı kurum ve kuruluşlarına devredilmiştir.
III-GÜVENLİK İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER
16-2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ile 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanununda ek/değişiklikler yapılmıştır.
– Jandarma ve Sahil Güvenlik K. İçişleri Bakanlığına bağlı olduğu, personelinin kolluk kuvveti olduğu vurgulanmış, “askeri personel” ibareleri teşkilat kanunlarından çıkarılmıştır. Jandarma ve Sahil G.K. 657 sayılı DMK kapsamına alınmış, Jandarma Hizmetler ve Sahil Güvenlik Hizmetleri adı altında iki ayrı sınıf oluşturulmuştur.
– Jandarma ve SGK komutanlıklarının kuruluş ve teşkilatlanması İçişleri Bakanlığınca düzenlenecektir. Personelin alınma ve terfi işlemleri İçişleri Bakanlığınca yapılacaktır. Personel atamaları konusunda İçişleri Bakanlığına yetkiler verilmiştir. Personeline verilecek disiplin cezaları için özel bir kanun çıkarılacaktır. Özel kanun çıkarılınca kadar Jandarma ve Sahil G.K. personeli hakkında Emniyet Teşkilatı disiplin mevzuatı hükümleri uygulanacaktır.
– Subay ve astsubay ve diğer personel ihtiyacını karşılamak amacıyla Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi kurulmuştur. Akademi İçişleri Bakanlığına bağlıdır. Akademinin öğrenci kaynağı; lise ve dengi okullar, ön lisans, lisans, yüksek lisans mezunları olacaktır.
17-İçişleri Bakanlığınca terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı tespit edilen yurtdışındaki eğitim öğretim/sağlık kurumu, vakıf/dernek/şirket yöneticilerine pasaport verilmeyecektir. Ayrıca pasaportları iptal edilmiş olanların eşlerinin pasaportları da (genel güvenlik açısından) iptal edilebilecektir.
18-3201 sayılı Emniyet Teşkilât Kanununda değişiklik yapışmış, özel harekat birimlerinde istihdam edilmek üzere, KPSS şartı aranmaksızın, sözlü sınavla polis adayı alınabilecektir.
19-Geçici köy korucularının görev alanları gerektiğinde ( valilerin onayı ile iller arası da olacak şekilde) genişletilebilecektir.
Yerel Yönetimler
20- 5393 sayılı Belediye Kanununda bazı ek/değişiklikler yapılmıştır.
-Belediye başkanı/meclis üyelerinin terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçları sebebiyle görevden uzaklaştırılması/ tutuklanması/ kamu hizmetinden yasaklanması vb. hallerde İçişleri Bakanı/ il valileri tarafından belediye başkanı veya meclis üyesi ataması yapılabilecektir. Böylesi durumlarda belediye meclisi toplantısı yapılmayacak, meclisin görevleri belediye encümenin atanmış üyelerince yerine getirilecektir. Muhasebe işlemleri de Maliye Bakanlığı saymanlık birimlerine gördürülecektir.
-Belediye hizmetlerin aksatılmasının terör veya şiddet olaylarıyla mücadeleyi olumsuz etkilemesi hallerinde bu hizmetler il özel idaresi/Yatırım İzleme Ve Koor. Başkanlığınca yapılacak harcama tutarları da İller Bankası hisselerinden tahsil edilecektir.
=================================
Dostlar,
Değerli E. Mülkiye Başmüfettişi Sayın Mahmut ESEN’in daha önce de OHAL Kararnamelerinin neler getirdiğine ilişkin irdelemelerine web sitemizde yer verdik.
Mülkiye’li şapkamızla, kendisine teşekkür ederiz.
Dünya siyaset, yönetim, hukuk, demokrasi ve insan hakları… bakımlarından son derece “ilginç” örnekler ülkemizde yaşanmakta.. 80 milyonluk bir açık hava labortatuvarına dönüştük adeta..
Sahnede AKP – RTE baş rollerde.. İpler gerçekte kimlerin ellerinde??
Gidiş hiç ama hiiiç iyi değil..
Tüm uyarılar yararsız..
Bindik bir alamete, gidiyoruz kıyamete.. AKP’de FETÖ’cü yok neredeyse!?
R.T. Erdoğan başkanlığında 27 kişilik bir Kurul (Bakanlar Kurulu?!), “TEK ADAM” ın
2 dudağına bakarak, Ülkemizi OHAL rejimi altında inleterek, oligarşik – totaliter bir
demir yumrukla yönetmekte..
Eskiler, böylesi zor – umutsuz durumlarda “encamımız hayrola..” derlerdi..
AKP – RTE’nin mutlaka frenlenmesi ve devlet aklının (Raison d’etat) egemen kılınması, rejimin meşruluğu ve Türkiye’nin ülkesi ve halkı ile bölünmez bütünlüğü için yaşamsal ve
ivedi bir stratejik sorun durumuna gelmiştir.
TBMM ivedilikle tatilini / sürgününü kesip toplanmalı, OHAL Kararnamelerini görüşmeli, düzeltmeli, bu metinler ayrıca Anayasal yargıya sunulmalıdır.
Bu sorunları yaratan akıldan çözümünü bekleyemeyiz..
Bir ulusal hükümet kurulmalı; RTE Anayasal sınırlarına çekilmelidir.
Tersi durumda, ülke çökerse altında ilk kalan AKP – RTE olacaktır..
Sevgi ve saygı ile.
10 Eylül 2016, Datça
Dr. Ahmet SALTIK
www.ahmetsaltik.net
profsaltik@gmail.com