Cumhuriyet Bayramının 90. yıldönümün
Onur Öymen
Cumhuriyetimizin 90. Yıldönümünü büyük bir coşkuyla kutluyor, onun kurucusu olan Büyük Atatürk’ü bir kez daha şükranla, gururla ve saygıyla anıyoruz.
İngiltere tarihinde bir kere cumhuriyet kurulmuş, o da yalnızca 9 yıl yaşamıştır. Fransa’da 1. Cumhuriyet 12 yıl, ikinci cumhuriyet 4 yıl, 3. Cumhuriyet 70 yıl, 4. Cumhuriyet 70 yıl yaşamıştır. 5. Cumhuriyet 55 yıldan beri yaşıyor. Fransız tarihinde
90 yıl yaşamış cumhuriyet yok. İspanya’nın 1. cumhuriyeti 1,5 yıl, 2. cumhuriyeti
8 yıl yaşamıştır. Almanya’nın Weimar Cumhuriyeti yalnızca 14 yıl yaşamıştır. Cumhuriyetimizin 90 yıldan beri varlığını sürdürmesi onun ne denli sağlam temeller üzerine kurulduğunun bir göstergesidir.
Bu sağlam temellerin kurulmasına öncülük eden Büyük Atatürk’ün
Cumhuriyetle ilgili kimi görüşleri şunlar:
• Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemiyle devlet şekli demektir. (1933)
• Cumhuriyet, yüksek ahlaki değer ve niteliklere dayanan bir idaredir.
Cumhuriyet fazilettir. (1925)
• Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır.
29 Ekim 1923 (Nutuk II, S. 814-15)
• Son senelerde milletimizin fiilen gösterdiği kabiliyet, istidat, idrak, kendi hakkında
kötü fikir besleyenlerin ne kadar gafil ve ne kadar tetkikten uzak görünüşe düşkün insanlar olduğunu pek güzel ispat etti. Milletimiz haiz olduğu özelliklerini ve liyakatini hükûmetinin yeni ismiyle medeniyet dünyasına daha çok kolaylıkla göstermeğe muvaffak olacaktır. Türkiye Cumhuriyeti, cihanda işgal ettiği mevkie lâyık olduğunu eserleriyle ispat edecektir.
•Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet yaşayacaktır. Ve Türk milleti emniyet ve saadetinin kefili olan prensiplerle medeniyet yolunda, tereddütsüz yürümeğe devam edecektir. 1926
• Gelecek nesillerin Türkiye de Cumhuriyetin ilanı günü, ona en merhametsizce
hücum edenlerin başında, cumhuriyetçiyim iddiasında bulunanların yer aldığını görerek şaşıracaklarını asla farz etmeyiniz! Bilâkis, Türkiye’nin münevver ve cumhuriyetçi çocukları, böyle cumhuriyetçi geçinmiş olanların gerçek zihniyetlerini tahlil ve tesbitte hiç de tereddüde düşmeyeceklerdir.
Atatürk bunları söylüyor. O dönemin ünlü Fransız siyasetçilerinden, Bakanlık, Başbakanlık ve Meclis Başkanlığı yapmış olan Eduard Herriot 1933 yılında
Atatürk’ün davetlisi olarak Türkiye’yi ziyaret ettikten sonra yayınladığı izlenimlerinde özetle şu görüşleri dile getiriyor:
“Gazi’nin reformları eski Türkiye’yi ortadan kaldırdı. Artık fes yok, kadınlar yaşmak takmıyor, Artık tekkeler yok.
Yaşlı Osmanlı İmparatorluğu’nu genç ve aktif bir Cumhuriyete dönüştüren reformları tanımlamak kolaydır.
Devletin resmi dini yoktur. Medreseler, Şeriat kaldırılmıştır. Türkiye laik olacaktır. Kararlarını dini esaslara göre veren, istisnai usullerle kapitülasyonlara haklılık kazandıran Şeriat mahkemeleri kaldırılmıştır.
Aileyle ilgili hukuksal sorunlar medeni kanunla halledilmiştir.”
80 yıl önce yabancı devlet adamları Türkiye’yi böyle görüyor.
Bugün Atatürk’ün Cumhuriyetini sona erdirip 2. bir cumhuriyet kurmak isteyenler var. “İkinci Türkiye Cumhuriyeti” başlıklı kitap yazan yabancılar var.
Atatürk dönemini her vesileyle eleştirip cumhuriyetin temel değerlerini sarsmak isteyenler var. İçeride laiklik karşıtları, dışarıda Atatürk’ün tam bağımsızlık düşüncesinden rahatsız olan bazı yabancılar Cumhuriyetimizi yıpratmak istiyorlar.
Başaramayacaklardır.
Atatürk’ün kurduğu çağdaş, laik, uygar, özgür ve bağımsız Türkiye Cumhuriyeti ebediyen yaşayacaktır.
O’nun dünya görüşünü bir yaşam biçimi olarak benimseyen Türk milletinin
ezici çoğunluğu, O’nun eserine sonuna dek sahip çıkacaktır.
Saygılar, sevgiler.
29 Ekim 2013
Onur Öymen