“En kötü kısım daha başlamadı!”
“Kamu maliyesinin durumu, kamu kuruluşları aracılığıyla verilen örtük garantiler nedeniyle, göründüğünden bile kötü olabilir. Her şey sağlıksız ve çok riskli görünüyor” ifadelerini kullanan Acemoğlu, “Orta ölçekli bir sorunla, yabancı sermaye girişleriyle baş edilebilirdi. Fakat şimdi, Türkiye siyasetine ve ekonomisine yönelik güven dibe vurmuşken, bu ihtimal çok düşük” diye konuştu.
Prof. Acemoğlu’nun Agos‘tan Yetvart Danzikyan’ın sorularına verdiği yanıtların bir bölümü şöyle:
Dolar/TL’nin yükselmesi ekonomi yönetimini de zorluyor. Önceki hafta Türkiye bankaları uluslararası piyasalarda 4,5 milyar ABD Doları sattı. Merkez Bankasının döviz rezervlerinin hızla eridiği belirtiliyor, bütçe de açık veriyor. 2018 ve 2019’un ilk dört ayı karşılaştırıldığında, toplam giderlerin %29 arttığı görülüyor. Bu sağlıklı bir gidişat mı?
Türkiye’de neredeyse beş yıldır bir “aşırı sıcak seçim ekonomisi” söz konusuydu. Bu, devlet harcamalarında ve kredilerde ekonominin gereksiniminin ötesinde bir genişleme anlamına geliyordu. Cari işlem açığı ve liranın değerinin düşmesi, bunun sonuçları. Kamu maliyesinin durumu daha da sorunlu; orada durum, kamu kuruluşları aracılığıyla verilen örtük garantiler nedeniyle, göründüğünden bile kötü olabilir. Her şey sağlıksız ve çok riskli görünüyor.
Türkiye’nin bir krize doğru sürüklendiği söylenebilir mi?
Vaziyet pek iyi görünmüyor.
Büyük ihtimalle henüz en kötü kısmı başlamadı.
Yerel seçimler yaklaşırken hükümet çok harcama yaptı ve devlet bankaları kredileri genişletti – o kadar ki, özel bankaların uyguladığı sıkı politika, devlet bankalarının kredilerindeki artış nedeniyle reel sektörü etkilemedi. Fakat bu geçici bir durum. Kredi genişlemesi durduğunda -ki eninde (AS: “önünde) sonunda bu olacak-, özellikle inşaat sektöründeki birçok şirketin bilançosundaki sorunların ne denli derin olduğu ortaya çıkacak. O noktada Türkiye’nin orta ölçekli mi yoksa büyük bir sorunla mı karşı karşıya olduğu daha kolay görülebilecek (sorunun küçük olması ihtimalinin sıfıra yakın olduğunu varsayabiliriz).
Orta ölçekli bir sorunla, yabancı sermaye girişleriyle baş edilebilirdi. Fakat şimdi, Türkiye siyasetine ve ekonomisine yönelik güven dibe vurmuşken, bu ihtimal çok düşük. ABD ile Çin arasındaki ekonomik gerilim yükseliyor, ABD-İran ilişkileri de gerilmiş durumda. Bu iki gerilim global ekonomiyi ve bu çerçevede Türkiye’yi nasıl etkiler?
Türkiye birçok başka gelişmekte olan ülke gibi şu anda çapraz ateş altında.
Hem siyasal, hem de iktisadi açıdan bir belirsizlik döneminden geçiyoruz.
Birçok konuda berbat bir performans sergileyen Trump yönetiminin Ortadoğu’ya, özellikle İran’a yönelik politikaları da çok sorunlu. İzlediği saldırgan politikalar, uluslararası, küresel ve finansal sistemde riskler ve tehditler oluşturuyor. Bununla birlikte, ABD-Çin ilişkilerinde Trump’ı da aşan sorunlar var. Trump, o tipik, abartılı –ve bilgi eksikliğiyle malul– üslubuyla ticaret açığına odaklansa da, asıl sorun o değil. Asıl sorun, fikrî mülkiyet haklarının korunması ve teknoloji hırsızlığının engellenmesi. Neredeyse 20 yıldır süren bu sorunun üstüne gitmediği için ABD’nin önceki yönetimi de kabahatli. Çin’le yaşanan bütün gerginliğe karşın, Trump da açık bir şekilde uğraşmıyor bu konuyla. Çin’in teknoloji hırsızlığı yani ABD ve Avrupa teknolojisini çalması ise Çin’den kaynaklanıyor; müzakerelerin merkezinde de bu sorun yer almalı. Fakat Çin’in tutumunu değiştirmeye yanaşmadığı tek konu bu. Çünkü söz konusu olan, Çin için varoluşsal bir sorun. Hakkında coşkulu -ve yine, genellikle bilgi eksikliğiyle malul- yorumlar yapılmasına ve araştırma – geliştirme ve benzer faaliyetlere yüz milyarlarca Dolar akıtıyor olmasına karşın, inovasyon ve teknoloji yaratma konusunda başarısız olan Çin, bu açığını, uluslararası şirketlerin fikrî mülkiyet haklarını ihlal ederek ve teknolojilerini çalarak kapatıyor. Bu konuda geri adım atmak, Çin’de bir krize yol açabilir. Geri adım atmamak ise ABD-Çin ilişkilerini çetrefilleştirecektir.
Trump yönetiminin sorunları net olarak kavramakta zorluk çektiği göz önünde bulundurulursa, müzakerelerin sonucu, fikrî mülkiyet hakları ve teknoloji hırsızlığı sorunlarına el atılmadan, ABD-Çin ticaret açığını kapamaya dönük birtakım yetersiz önlemler alınması olabilir. Fakat daha büyük bir olasılıkla bu görüşmeler, Türkiye ve birçok öbür gelişmekte olan pazarı çok belirsiz bir konuma sokacak olan, artan gerilimlerle sonuçlanacak.
Belirsizliklerle dolu zamanlardan geçiyoruz.
===============================================
Dostlar,
AKP = RTE Ekonomisi Dolayısıyla İktidarı
Duvara Dayandı
- Türkiye ekonomisi, 2019’un ilk çeyreğinde %2,6 daraldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın (2019) ilk çeyreğine (Ocak – Mart) ilişkin ulusal gelir sonuçlarını açıkladı. Buna göre, GSYH kestirimi, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre %2,6 azaldı. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH kestirimi, bu yılın ilk 3 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla %16 artarak 914 milyar 699 milyon lira olarak gerçekleşti.
GSYH’yi oluşturan etkinlikler incelendiğinde bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak tarım sektörünün katma değeri %2,5 arttı, sanayi sektörünün %4,3, inşaat sektörünün de %10,9 azaldı. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri de %4 azaldı.
*****
Türkçesi, ekonomi 2019’un il 3 ayında %2,6 küçüldü!
Ekonomist TEK ADAM imparator yetkisinde ama, büyüme bir yana, ekonomi küçülüyor!
Nüfus, %1,5 gibi devasa hızla “tavşanlar gibi” çoğalıyor; Reis “en az 5 doğurun” buyuruyor?
Ekmek küçülüyor ama pay isteyenler çığ gibi artıyor..
ÖTV vb. vergiler öteleniyor, kamu gelirleri düşmeye devam ediyor.
Kamu giderlerini daha da artırma olanağı kalmadı ama 15 Temmuz kutlamaları için (ne demekse??!!) RTE’den kamuya genelge gidiyor.. 2019 için hedeflenen 80 milyar TL’lik yıllık toplam bütçe açığının 54 milyar TL’si ilk 4 ayda verildi. Bütçe seçime gitti, Damadın ekonomi politikası (!?) bir kez daha çöktü, “Ekonomi dengeleniyor” safsataları ha bire yalanlanıyor.
“Pençe harekatı” nın zamanlaması, bildik deyimle çooook “manidar”..
İdlib’deki dinçi – cihatçı çeteler AKP’yi zora sokuyor..
Rusya – ABD arasında S400 – F35 kıskacında ülke sandviç oldu; dış politika çıkmazda..
APO’nun ziyaretçileri, açlık grevini bitirme çağrısı, Binali beyin tarikat – cemaat ziyaretleri ve HDP oylarına “talip” oluşu, “iğrenç siyaset bu olmalı” dedirtiyor.. RTE bayram sonrası sahaya inecek ve Anayasaya (md. 103) göre yemin ederek tarafsız kalacak cumhurbaşkanı olarak, tüm devlet olanakları ile partisi için çalışacak!!??
TÜİK verisiyle Ulusal gelir 170 milyar Dolar 2019 ilk çeyrek sonunda.. İyimser senaryo ile böyle giderse yıl sonunda 680 milyar Dolar! Nüfus 83 milyon alınırsa kişi başına ortalama gelir 8192 Dolar (Dünya ortalaması 11 bin $). 2017 sonunda 856 milyar $, 2018 sonunda 703 milyar $ ve 2019 sonunda 680 milyar $! Türkiye artık G20 ülkeleri arasında değil.. 16 milyon nüfuslu, Konya kadar toprağı olan Hollanda, bizi geçti.. S Arabistan da..
Son 6 yıldır, Dolar olarak ulusal gelir sürekli düşüyor = sürekli sömürülüyor, soyuluyor ve yoksullaştırılıyoruz. Bu kader – kısmet değil; necip milletin oyları ile ve AKP ile oluyor!
- Dünyada bundan beter ekonomi yönetimi olabilir mi?? Yok ki!AKP = RTE‘den bu bağlamda “tık” yok.. Ne diyecekler ki?? Masallara / takiyeye devam…Saçma sapan sözlerle Damat Bakan halkı oyalamayı, açıkçası kandırmayı sürdürüyor. Gerçekte “kandırmayı denemeyi sürdürüyor” demek daha doğru. Çünkü yaşam pahalılığı – işsizlik ateşten bir gömlek gibi toplumda yaşanıyor. Masallara kanma dönemi geride kaldı.. İnsanlar işsizlikten – yoksulluktan, umutsuzluktan.. kendini yakıyor, köprüden atıyor! Daha ne olmalı ki uyanalım?
Son birkaç haftadır sitemizin manşetinde uyarıyoruz;
- Eyyyy AKP = RTE, artık rasyonalityeye dönmenin zamanıdır!... diye; aklınızı başınıza alın!- MB rezervleri tehlikeli sınırlara dek tüketildi; TCMB da boşaltılıyor!
– Kamu bankalarının içi boşaltılarak ellerine devlet tahvilleri tutuşturuldu..
– Belediyelerden yapılan kesintiler 23 Haziran İstanbul seçimi için askıya alındı..
– İşsizlik Dünya ortalaması %5 iken bizde 3 katı.. Üniversite bitirmiş gençlerde %30’a koşuyor.
– AKP’li CB Erdoğan’ın ‘örtülü ödenek’ harcaması Nisan’da 403 milyon TL ile tüm zamanların rekorunu kırdı. ÖRTÜLÜ ÖDENEK bunca keyfi ve makul sınırlar dışında olamaz, anormal rakamlara çıkamaz. Erdoğan kamuoyuna açıklama yapmak zorundadır. Ülkemiz savaşta değil, OHAL altında değil.. O halde nedir bunca fahiş örtülü ödenek harcamasının gerekçesi?? Örtülü ödenek yetkisi tümüyle kural dışı, keyfi ve hesabı verilmez olamaz. TBMM’de, kamuoyunda artık ciddi bir sorun olan bu konu tartışılmalı ve kimi nesnel – hukuksal ölçütlere bağlanmalıdır.
– AKP 2002 sonunda 1 $ = 1,60 TL olarak aldı, 17. yılında neredeyse 4 katına çıkardı. Böyle bir iktidar dünyanın neresinde var? Hangi uygar ülkede olabilir ve iktidarda kalmayı sürdürebilir?RTE Sarayına yandaşları “booooooooooooool “kepçe aylıklarla dolduruyor. Yeni Ofisler, kurullar kuruyor. Bir CB Kararnamesinin ucunda. Bu denli kolay. TBMM “uzuuuuun tatillerde”.. AYM, önündeki onlarca CBK’ni görüşmememeyi sürdürüyor..Kamuoyu bu kez “sözde adalet reformu” ile oyalanacak.. TBB’nin yiğit mi yiğit ceza hukuku profesörü başkanı, Avukatlara “yeşil pasaport” rüşveti ile daha dün kendisini “edepsizlikle” suçlayan RTE’yi yüksek sesle bağıra çağıra alkışlıyor…
Ama karşıt gazetecilerin kemiklerini kırmak serbest! TÜSİAD da haddini bilecek, tehdit…
SGK açıkları dehşet verici düzeyde ama saydamlık yok!
İktidar, GERÇEK BİR TALAN OLAN ŞEHİR HASTANELERİNİN reklamını yapıyor!Bu talanın hesabını kim verecek? İktidar ne yüzle hala halktan oy istiyor, azarlıyor herkesi??
– Yalnız Prof. Daron Acemoğlu mu “felaket tellalı (!)?- Prof. Dr. Kozanoğlu: Umut yok batıyoruz!
- Prof. Esfendar KORKMAZ : İFLAS RİSKİMİZ ARTTI!
- AKP = ERDOĞAN TÜRKİYE’yi MORATORYUMA MI SÜRÜKLÜYOR?
Türkiye, çooook ciddi bir afet ile, BEKA sorunuyla karşı karşıya.. 17 yıllık talan, özelleştirme – yağmalama ve yandaşlara aktarma, laik sermayeyi çökertip karşısına dinci sermayeyi koyma… Ülkeyi borca batırarak bağımsızlığını iyice zora sokma, AB ile ikiyüzlü politikalar, EĞİTİMDE KÖR İNATLA SINIRSIZ DİNCİLEŞTİRME, Diyanetin ve tarikatların okullara – sahaya sürülmesi, din dışı cami ve namaz şovları.. 19 Mayıs takiyyesi, Samsun valisine 1,6 milyonluk süper lüks makam aracı, saraya yeni uçak, yandaş alımları…AKP’nin kutsal ve şifreli “2023 hedefleri” birkaç yıl erkenden yakalanmış oldu (!) İlk 10 ekonomi içine girilecekti hayallere göre, ilk 20’nin altına inildi.. Bravvvo AKP’ye! - Bu afetin çıplak adı : AKP iktidarı; gereği için tarihe not düşmüş olalım..Atatürk düşmanı K. Mısıroğlu “Şeriat gelsin de isterse Türkiye batsın..” buyurmuştu.
İmparator RTE, 21. yy’da örneği kalmayan bir uyduruk ve çağ dışı TEK ADAM rejimini, herkesin bildiği seçim hileleri ile Türkiye’ye dayattı ama Türkiye’de de artık takat kalmadı..
Alın saltanatınızı, safasını sürün (!) = başınıza çalın!
****
Türkiye’nin en ivedi (acil!) ve kritik sorunu bu iktidardan kurtulmaktır.Kapı, 23 Haziran 2019’da İstanbul’da yenilenecek olan BŞB Başkanlığı seçimi ile aralanabilir, aralanmalıdır.
Bu seçimde 45 / 55 dengesi AKP iktidarının kaçınılamaz ve durdurulamaz çöküşünü hızlandıracaktır; girilecek erken seçim iklimi ve AKP parantezinin kapanması..
Sevgi ve saygı ile. 01 Haziran 2019, Ankara
Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Siyaset Bilimci, Mülkiyeliler Birliği Üyesi
Sağlık Hukuku Bilim Uzmanı
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com