Ekonomik Büyüme Dolara Yenildi!

Dr. Ahmet SALTIK
www.ahmetsaltik.net 
profsaltik@gmail.com

Türkiye ekonomisi yılın 2. çeyreğinde %3.8 büyüdü. Büyüme tüketim, kamu harcamaları ve yatırımlardaki artıştan sağlandı. Ancak Dolar bazında (AS: temelinde) ulusal gelir %10.7 azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün yayımladığı verilere göre Türkiye ekonomisi 2015’in 2. çeyreğinde %3.8 büyüdü.

ÜLKE EKONOMİSİ DOLAR OLARAK ERİDİ

Türkiye ekonomisi, Türk lirası olarak sabit fiyatlarla %3.8 büyüse de Dünya sıralamasındaki
yerine etki eden Dolar temelli Ulusal gelir 2. çeyrekte %10.7 gibi çok yüksek bir oranda azaldı.
Yani ekonomi Dolar ölçeğinde daraldı. Ulusal gelir Dolar olarak ilk çeyrekte %2.7 daralmıştı.
Buna göre yılın ilk 6 ayında Dolar olarak gerileme %6.9 olarak gerçekleşti. 2015’in ilk 6 ayında ulusal gelir 361.4 milyar Dolarda kaldı!

KİŞİ BAŞINA YILIK GELİR GENE 10 BİN DOLARIN ALTINDA! 

Türk lirası olarak Ulusal gelir son altı ayda 926 milyar Dolara ulaştı. Ocak-Haziran döneminde ekonomi %3.1 büyüdü. TÜİK’in açıkladığı verilere göre GSYH 2014’te 1.7 trilyon TL’ye erişti.
Dolar olarak ulusal gelir de 2013’e göre %2.9 azalarak 799 milyar Dolarda kaldı. Kişi başına gelir 2014’te cari fiyatlarla 22.7 bin TL, ABD Doları olarak 10 390 $ hesaplandı.

2014’te 10 bin Doların üzerinde kalan ulusal gelir, kurdaki hızlı yükselişle bu yıl 10 bin Doların altına düşecek. Son 4 çeyreklik Dolar ölçekli ulusal gelir rakamını ele aldığımızda 772.4 milyar ediyor. Nüfus artışı sabit kalsa bile -ki 1 milyondan çok artacak!- kişi başına düşen gelir 9 940 dolara gerilemiş durumda.

Temmuz 2015’te sanayi üretiminde durgunluk, artan enflasyon ve Dolardaki hızlı değerleniş dikkate alındığında 3. çeyrekte büyüme verilerinin umut verici olmayacağı söylenebilir

%6.3 CARİ AÇIK VERDİK

Ekonomi 2. çeyrekte %3.8 büyümeye karşılık ulusal gelirin %6.3’ü oranında cari açık verdi.
İlk 6 ayda 361.4 milyar Dolarlık ulusal gelirle 22.2 milyar Dolarlık cari açık %6.1 gibi
çok yüksek.

2015’te BÜYÜME %4’ün ALTINDA KALACAK

Büyüme verilerine ilişkin açıklama yapan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, siyasal belirsizlikler ve olumsuz dış konjonktür nedeniyle büyümenin Orta Vadeli Programda (OVP) öngörülen % 4’ün altında kalmasının olası olduğunu belirtti.

Trakya Üniversitesi Öğretim Üyesi (İktisat) Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu;

Büyüme iç tüketime dayalı, istihdam yaratmıyor ve cari açık oluşturuyor! 

“Seçim öncesi dönem olduğu için kamunun harcamalarındaki artış dikkat çekici…
Fakat ihracat iyi değil. Demek ki Türkiye ekonomisi yılın 2. çeyreğinde iç talebe dayalı olarak büyüdü. Zaten bunun sonucunu cari açıkta gördük… Tarımda üretim arttığı halde
bunun gıda enflasyonuna düşüş olarak yansımaması, maliyet katılığı var demektir.”
(http://www.aydinlikgazete.com/ekonomi/ekonomik-buyume-dolara-yenik-dustu-h76465.html)

*****

Ülke serveti hızla erimekte..

Geçtiğimiz yıl ilk 6 ay sonunda ulusal gelir 385 milyar $ idi. 2015’in ilk 6 ayında ise
361.4 milyar Dolar’da kaldı. Azalma 23,6 milyar $ ve geçen yılın aynı dönemine göre

(385 – 61,4) / 385 = % 6,1 düzeyinde..

6 aylık nüfus artış hızı da yaklaşık % 0,65 olarak dikkate alınırsa, toplam “küçülme” % 6,75’e ulaşıyor. Bu, apaçık %6,75 oranında yoksullaşma demektir (TÜİK %6,9 veriyor). Gelir dağılımının daha da bozulması (Gini katsayısının büyümesi, 0,5’e yaklaşması!), yoksulun daha yoksul, varsılın daha varsıl olması, emek ücretlerinde gerileme, işsizlikte artma, kamu harcamalarında -başta SGK- daralma… sömürünün en yabanıl (vahşi) biçimde sürdürülmesi demektir. Ve bunlar ekonominin denetlenemeyen dışsallıklarından değil; içerideki kötü yönetimden, yükselen kurlar,üretim yetersizliği, büyük yolsuzluklar ve kaynakların
verimli kullanılamayışı.. kökenlidir.

3 Kasım 2002 seçimlerinde iktidar olan AKP – RTE, 1 Doları 1,58 TL’den devraldı.
Toplam ülke borcu 221 milyar $ idi. 12 Eylül 2015 günü Türkiye’nin borcu 600 milyar $’ı aşarak 13 yıl öncesinin 3 katına erişmiştir. Dolar kuru ise 1,58 TL’den kalkarak 3 TL’yi aşmıştır ve
2 katına koşmaktadır. AKP – RTE, Dolar kurunun 2’ye varan katlanma hızından daha hızlı olmak üzere ülkeyi borçlandırmıştır. Ulusal gelir son birkaç yıldır inişe geçmiş, yeniden
800 milyar Doların altına çekilmiştir. Nüfus ise %1,33 (binde 13,3) dolayında bir hızla
her yıl yaklaşık 1 milyon net olarak büyümektedir. (2 milyonu aşan Suriyeliler dışında!)

İyimser hesapla 2015’in 2. yarısında ekonomi kararlı (stabil) giderse, daha çok bozulma olmazsa
-ki bu olanaksız görünüyor, 1 Temmuzdan bu yana Dolar ve € %10’u aşan değer kazandı ve
bu eğilim sürüyor, ülke seçime gidiyor ve ciddi bir terörle savaş harcaması var- 2015 sonunda Ulusal gelir, en iyimser hesapla 361,4 x 2 = 722.8 milyar $ olabilecektir. Nüfus ise 1 milyon artışla (2014 içinde 1 milyon 29 bin artış olmuştu) 78,7 milyona erişecektir.

722,8 milyar $ / 78,7 milyon = 9 184 Dolar / kişi / yıl (pc / pa) gelir demektir ki, 2008’de aşılan
10 bin $ eşiğinin yeniden gerisine düşülmüş olacaktır. 2008’de kişi başına 10 438 $ olan ulusal gelir, 6 yıl sonra 2014’te 10 404 dolara gerilemiştir! Dünya ortalamasının altına düşüyoruz..

Bu verilerle 2015 – 17 Dönemi OVP (Orta Vadeli Plan) beklentileri suya düşmüştür. Hele 2023’te Dünyanın 10. büyük ekonomisi olma ve 25 bin $ gelir kişi/yıl masalı,
başından beri masal olmakla birlikte, iyice buharlaşmıştır. Bu ekonominin dümeninde
İktisat okuduğu söylenen bir Başbakan vardır. İlgili Ekonomiden sorumlu Başbakan yardımcısı 13 yıldır görevindedir ve ODTÜ İşletme bitirenidir (mezunudur). Bu ne perişanlıktır??

2002 sonunda AKP – RTE iktidar olduğunda 230 milyar $ olan toplam ulusal gelir (3492 $ kişi başına / yıl), 13 yıllık tek başına AKP-RTE iktidarında 2015 sonunda 723 milyar Dolara ancak erişecektir ?! Bu, yaklaşık olarak 230 / 722,8 = 3,18 kat büyümedir ancak 400 milyar Doları aşkın bir bölümü, toplam ülke borcuna eklenmiştir. Toplam borç yerinde sayarak -ya da azaltılarak!?- gerçekleştirilen net bir ekonomik başarım (performans) değildir.

13 yılda 400 milyar doları aşan bir borçlanmaya karşılık –ki 1923’ten 2003’e dek 80 yıllık
Cumhuriyet döneminin toplam borcu 221 milyar Dolardır; hatta 1923-38 Atatürk döneminde
ülke borçlandırılmamıştır– IMF’ye olan 23,5 milyar Dolar borcun tasfiyesi insafsızca
seçim propagandasına alet edilmiştir. Yaygın Halk kitleleri bu soyut (ya da artık somut!) rakamlardan habersiz olabilir ama;

– yaşam düzeylerindeki gerilemenin (gönenç-refah yitiği),
– kişisel borçlarının – icra dosyalarının,
– geçim darlığının – kredi kartları felaketinin
– yaşam pahalılığının (enflasyonun)
– açık ve gizli işsizliğin
– düşük ücretlerin, komik asgari ücretin (2015’in 2. yarısında 1000 TL, 12.9.2015’te 333 $!)
– Sağlık, eğitim, kira, gıda ve ulaşım giderlerinin artan yükü
– Azalan turizm ve dışsatşım (ihracat) gelirleri
– AKP – RTE’nin israflarının (Maliye Bakanı’nın lüks makam aracı alımına “çerez parası” demesi; Kaçak Saray’a giden milyarlarca Dolar ve 12. CB RTE’nin Başbakan’a ek dev örtülü ödeneği, CB’lığı ve Başbakanık bütçesinin hızla artan giderleri ve ek ödenek çıkarılması..)

Bu arada Maliye Bakanı Mr. Mehmet Simsek‘in bile “çifte açık” uyarısı! yaptı.. Hem cari açık
hem bütçe açığı! (AS : Biz ekleyelim; 3. açık dış ticaret açığı!) Enflasyonun 2 basamaklı olabileceğini belirtti.. Orta Vadeli Planı güncelleyeceklerini söyledi.. ve ekledi (http://www.haberturk.com /ekonomi/ekonomi /haber/1126294-simsek-onumuzdeki-en-onemli-risk-uzun-donemli-siyasi-belirsizlik)

– … “2000-2007 arasında gelişmekte olan ülkelerin büyümesi ile bu ülkeler, gelişmiş ülkelerle
36 yılda arayı kapatıyorlardı. Şimdi gelişmekte olan ülkeler için 2014 büyümesini temel alırsak
arayı kapatmak 125 yıl gerekecek! …”

Nerede kaldı 2023’te 10. büyük ekonomi olmak?? Halka utanmadan yalan söylemek,
AKP’nin siyaset ahlakında yeri olan bir davranış mı?
*****
Bunlar, pek çok iktidarı silip – süpürecek ağır makro ekonomik verilerdir.
Türkiye’de “hiçbir şey” olmasa bile, bu ekonomik yıkım halkı sokaklara dökecek ve
AKP – RTE iktidarını silip süpürecektir. Ekonomide onarım ise uzun yıllar alabilecektir.
1 Kasım 2015 seçimi sonrası iktidar olacaklar, kucağında belki PKK’nın kahpe mayınlarını değil ama iç talanın ve neo-liberal politikaların hilkat garibesi devasa bir “ekonomik mayın” bulacaklardır..

Vah halkım vah… 13 yıldır AKP – RTE’ye kaç seçim kazandırdın cömertce??..
Şimdi öde bakalım ağır bedelini.. En azından, 20 Temmuz 2015 Akçakale IŞİD (?) kırımından sonra ödemeye başladığın kanlı faturaya ek bir de aşın – ekmeğin çalınıyor sofrandan ve yoksulluğa / sadakaya mahkum ediliyorsun..

Bunları görmen ve 1 Kasım’da AKP – RTE’yi artık iktidardan indirmen gerek..

Daha çok dayanabilir misin, yastık altında, çıkında, bankada, zulada, eş-dostta….
kaldı mı yedek akçelerin bir yerlerde ??

Sevgi ve saygı ile
13.09.2015, Datça