Prof. Dr. Halil Çivi
İnönü Üniv. İİBF Eski Dekanı

Vatandaş soruyor:
– “Dinbazlık ya da dincilik ne demektir?
– İslam ülkelerindeki siyasal iktidarlar neden olağan olarak hiç değişmiyor?
– Müslüman toplumlar göreceli olarak neden hep geri kalmışlar?”

Bu durum kitaplar dolusu açıklamalar gerektirir. Ancak ben yine de kısaca anlatmaya çalışayım.

Dindarı bilmeden dinbazı ya da dinciyi tanımlama olanağı yoktur. Dindar, samimi (içten) inançlı, güzel ahlaklı, düzgün karakterli, haramdan, zinadan, talandan, yalandan… uzak yani takva sahibi kişidir. Dindarın hilesi, hurdası, fitnesi… yoktur. Dindar, her zaman ve her koşulda dürüst ve güzel ahlak sahibidir.

Dinbaz ya da dinci ise dinle oynayan demektir. Dinden geçinendir. Nasıl ateşle gösteri yapana ateşbaz, iple gösteri yapana cambaz denirse, dinde iki yüzlü olana, kendi çıkarı için dini ve dine dayalı kutsalları kullanana da dinbaz denir. Dindar samimidir (içtendir), dinbaz ikiyüzlüdür. Dindarın tutum ve davranışları içtendir. Halbuki dinbazın tüm hal ve hareketleri kendisine çıkar sağlamak için beyin yıkamaya ve kandırmya yöneliktir. Dinbaz dinsel ibadetleri ve yardımları gösteri ya da reklam aracı yapmayı sever. Dindar ise gösterişten ve reklamdan uzak durur…

Dinbazın üzerindeki din yaftası kiralık elbise gibidir. İşi bitince çıkarılır. Dindarın insancıl, ahlaksal ve düzgün karakteri ise yaşam boyudur. Eğer bu karakter olumsuz yönde değişmeye başlarsa, dindarlık dinbazlığa dönüşecek demektir.

Genelde, çok azı dışında, hanedanlık ya da saltanata dayanan İslam ülkelerindeki siyasal iktidarların halkları ile olan tutum ve davranışları çoğu kez ikiyüzlüdür. Bu tür yönetimler, Allah ve din adına, cahil ve yoksul çoğunluktan hep sonsuz sabır, geri dönülemez itaat ve bitip tükenmez kanaat isteyerek onları dünya işlerinden ve dünya malına sahip olmaktan caydırmaya çalışırlar. Kendileri ise sınırsız servet, sarsılmaz siyasal güç elde ederek dünyaya egemen olma peşindedir. Halklarını ise bu servet ve saltanat gücünü Allah ve din gereği yaptıklarına inandırmaya çalışırlar. Kısacası dinbaz ya da dinci iktidarlar hipokrattır; yani ikiyüzlüdür.

Peki dinbaz ya da dinci siyasi iktidarlar bu ekonomik ve siyasal gücü nasıl devşirir ve nasıl sürdürürler? İktidarlarca bu ekonomik ve siyasal gücü elde tutma ve sürdürebilmenin başlıca ana nedenleri şunlardır :

1- Aklı ve bilimi öncelemeyen, tümüyle dogmatik değerlere dayalı, çoğu söylence ve boşinanlara (hurafelere) bezenmiş, eleştiriye kapalı, yüzyıllar boyu hep aynı şeyleri yineleyen bir eğitim sistemi. Böyle bir eğitim sistemi :

a. Toplumu akılcı düşünmekten, bilim ve teknoloji üretmekten… zihniyet (anlayış) devriminden geri bırakır. Çünkü cahiller sürüsüne çobanlık yapmak, cahil toplumları yönetmek daha kolaydır.
b. Akılcı ve bilimsel eğitimden uzak kalınınca da, ülke bilim ve teknoloji üretmekten yoksun kalır. Üretim, mal, hizmet ve toplumsal refah (gönenç) artmaz. Sonuç olarak ülke ve toplum bu geri kalmışlık çemberini kıramaz .

2- Hepsi olmasa bile, bu tür ülkelerde siyasal iktidarların güdümünde olmaya ve onlarla kendi çıkarları karşılığı işbirliği ve çıkar paylaşımı yapmaya hazır geniş ve yaygın bir ulema tipinin varlığı söz konusudur. Bu tip iktidar yandaşı ulema erkânı sürekli olarak toplumu siyasal iktidarlara sadakata (bağlılığa), sabra ve iktidara (ulu’l emre) itaata yönlendirir. Geniş halk kitleleri ise bu tip çıkarcı ulemalarca öğrenilmiş çaresizlik sendromu ile yaşamayı sürdürürler.

3- Antidemokratik, otoriter ya da totaliter ülkelerde, toplumu korkutmak ve sindirmek amacıyla, koç başı olarak kullanılabilen geniş ve güçlü bir güvenlık ordusu (polis, jandarma, asker, özel güvenlik..  güçleri) ve yine siyasal iktidarların güdümüne girmiş yargı kurumları vardır. Bu tür güçler ve kurumların görevleri varolan siyasal iktidarları kendi halklarından her ne pahasına olursa olsun korumaktır.

4. Totaliter ve otoriter rejimlerdeki güdümlü medya kuruluşlarının genel politikaları ve bu medyalarda, istisnalar hariç (ayrıklar dışında), görev yapan sözde aydınların tutum, davranış ve söylemleri ise, siyasilerin yanlış ve kusurlarını görmezden gelmektir. Doğru yaptıklarını ise abartıp sürekli yineleyerek otoriter ve totaliter iktidarların değirmenlerine su taşımaktır. Gerçekleri halktan ya da kamuoyundan saklamaktır.

Kıssadan Hisse                 :

Yüce Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk, yukarıda kısaca açıklanan ve gerçek dindarlıkla yakından ve uzaktan ilgisi olmayan bu çağdışı fasit siyaset çemberini kırmaya çalıştı. Hanedan ya da kişi iktidarını ortadan kaldırdı. TBMM’ni kurarak halkını kendi ekonomik, hukuksal, toplumsal (sosyal) ve kültürel (ekinsel) düzeninin belirleyicisi ve sahibi yaptı.

• Demokratik laik ve sosyal bir hukuk devleti kurdu.

Buyruklar ve fermanlar yerini evrensel hukuk kurallarına bırakmaya başladı. Devlet, vatan ve ülke hanedan ya da kişilerin malı olmaktan çıktı; topyekun ulusun malı oldu… Temel amaç ve hedefler olarak bize, hepimize düşen önemli görev; başta siyaset anlayışımız olmak üzere, halkımızı, ülkemizi, devletimizi, ekonomimizi, sosyo-kültürel yapımızı, demokrasimizi, hukukumuzu, sanatımızı … çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmaktır.

Başka türlü, emperyalist ülkelerin vesayetinden kurtulma olanağı yoktur.

Çağdaş bir zihniyetin en önemli temel girdisi ise aklı, bilimi ve özgür düşünceyi önceleyen, Öğretim Birliğine (Tevhid-i Tedrisat) dayalı demokratik, laik ve bilimsel eğitimdir.

Eğitim sistemi çağdaşlaşmadan zihniyet çağdaşlaşmaz.

Son söz : AKIL, BİLİM VE UYGARLIK YOLUNUN GERİ VİTESİ YOKTUR VE OLMAMALIDIR!