SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI ÇÖKTÜ..
TTB : GSS için ne dediler – ne oldu?
TTB (Türk Tabipleri Birliği) yukarıdaki başlıkla çok değerli bir bilimsel irdeleme raporu daha yayınladı. 27.02.2018’de web sitemizde TTB’nin bir başka önemli raporunu yayınlamıştık (lütfen tıklayın) :
Şimdi ise, bizim de üyesi olduğumuz (Ankara Tabip Odası) TTB’nin GSS – Genel Sağlık Sigortası hakkında yayınladığı önemli raporu paylaşmak istiyoruz. Aynı biçimde Kamu Hastaneleri Kurumu için de bir rapor var, onu da paylaşacağız. Böylelikle AKP iktidarının eline tutuşturulan IMF – DB dayatması Sağlıkta Dönüşüm Programı‘nın 3 önemli ayağının çöktüğü anlaşılıyor. Gerçekte ise bir proje partisi olarak AKP’nin sepetine (programına!) bunlar en başında konmuştu. Heybe çok ağır ve doluydu ve dış güdümlü bu projeleri AKP yerine getirmeye çabaladı 15+ yıldır..Sanırız artık çekseniz de gitmiyor, itseniz de.. Örn. 2018 mali yılı merkezi yönetim bütçe rakamları boğucu ve mali sürdürülebilirlik umudu kalmamış gibi :
- 2018 bütçe gideri 763 (599’u – %88’i vergi!), gelir 697, Açık 66, Faiz 71,6 (%26↑);
yatırım 68,8; Sağlık Bak. 37,6; DİB (Diyanet İşler, Bşk.) 7,8 (151 bin personel); SGK 133,5 (2016’da 108); Emn. + Jand. 40,1; Mrk. Yön. borcu 2017 sonu 871,6 milyar (%15↑) TL
697 milyar TL gelir beklenen 2018 bütçesinin 133,5 milyar TL’si SGK’ya aktarılacak (transfer edilecek). Bütçe’nin 1/5’i SGK’ya! SGK’nın 2018 mali portresi ise genel bütçenin 2/3’ü büyüklüğüne erişiyor! SGK tam anlamıyla “mali yoğun bakım“da. Çok ciddi genel bütçe aktarımları yapılmazsa aktüaryal dengesini sürdüremeyecek ve büyük bir sosyal güvenlik bunalımı ülkemizi vurabilecek! Öyle ki, SGK’ya bu muazzam aktarım (133,5 milyar TL) yapılmat-yacak olsa, 2018 bütçesi 71,6 milyar TL açık vermek yerine 61,9 milyar TL fazlalık bile verebilecek! Böylelikle yatırımlar 2’ye katlanabilecek…. TTB raporu şöyle başlıyor :
*****
- Dünyada neoliberal rüzgârların sağlık ve eğitim gibi kamusal hizmet alanlarına el atmaya başladığı 1980’lerin başından itibaren sağlık politikalarının ana gündemi olan sağlık reformu ülkemizde de eş zamanlı olarak Dünya Bankası girişimleriyle başlamış ve 2002 yılında AKP Hükümeti’nin iktidara gelmesiyle birlikte Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) adıyla
yürürlüğe konulan bir programla sürdürülmüştür. Sağlık Bakanlığı 2003 yılında yayımladığı SDP dokümanında sekiz bileşeni olduğunu belirtmektedir. Bu bileşenler:1) Planlayıcı ve Denetleyici Bir Sağlık Bakanlığı
2) Herkesi Tek Çatı Altında Toplayan Genel Sağlık Sigortası
3) Yaygın, Erişimi Kolay ve Güler Yüzlü Sağlık Hizmet Sistemi
– Güçlendirilmiş Temel Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği
– Etkili, Kademeli Sevk Zinciri
– İdari ve Mali Özerkliğe Sahip Sağlık İşletmeleri
4) Bilgi ve Beceri ile Donanmış, Yüksek Motivasyonla Çalışan Sağlık İnsan Gücü
5) Sistemi Destekleyecek Eğitim ve Bilim Kurumları
6) Nitelikli ve Etkili Sağlık Hizmetleri İçin Kalite ve Akreditasyon
7) Akılcı İlaç ve Malzeme Yönetiminde Kurumsal Yapılanma
– Ulusal İlaç Kurumu
– Tıbbi Cihaz Kurumu
8) Karar Sürecinde Etkili Bilgiye Erişim: Sağlık Bilgi Sistemi SDP’nin üzerinden geçen 15 yılda Türkiye’de sağlık ortamı ve sağlık sistemi birçok açıdan etkilenmiş ve sorun çözme iddiasındaki SDP’nin yol açtığı yeni sorunlar ortaya çıkmıştır. 2018 yılı 14 Mart sürecinde Türk Tabipleri Birliği SDP’nin yarattığı tahribata ve piyasacı anlayışla düzenlenen sağlık ortamının sorunlarına SDP’nin iddialarını irdeleyerek bir kez daha dikkati çekmek istemiştir. Bu süreçte hazırlanan bu dokümanlarla AKP Hükümetlerinin ve SDP’nin ne dediklerini hatırlatıyor ve neler olduğunu gözler önüne sermek istiyoruz.
******
TTB raporu devamla; - 1. Sağlık harcamaları maliyetini düşürecek, koruyucu hekimlik uygulamalarının da teşvikçisi ve zorlayıcısı olacak sigorta sistemi “Böyle bir sigortacılık sistemi, sağlık harcamaları maliyetini
düşürme gayreti içinde, koruyucu hekimlik uygulamalarının da teşvikçisi ve zorlayıcısı olacaktır. Genel Sağlık Sigortası Kurumunun denetim ve yaptırımları, sağlık giderlerinde gittikçe artan oranlarda yer işgal eden ilaç ve tıbbi malzeme israfını azaltacaktır.” - GSS’nin sağlık hizmetlerinin maliyetini düşüreceği iddiası tam bir fiyaskoyla sonuçlandı. Sağlık hizmetlerinin maliyeti arttı. SGK’nın hastanelere ödediği fatura tutarları 2010-2016 yılları
arasında bazı hastaneler için 3 katına kadar çıktı (Tablo 1). GSS Yasası’nın bütünüyle uygulamaya girdiği 2012 yılından 2016 yılına kadar hastanelere ödenen fatura tutarları
incelendiğinde;
– Devlet Hastanelerine ödenen SGK fatura tutarının %39,
– SB Eğitim ve Araştırma Hastaneleri gibi 3. Basamak devlet hastanelerine ödenen SGK fatura tutarının %61,
– Özel hastanelere ödenen SGK fatura tutarının %25,
– Üniversite hastanelerine ödenen SGK fatura tutarının %49,
– Toplam ödenen fatura tutarının da %41 oranında arttığı görülüyor.
*****
TTB’nin GSS raporu şöyle bağlanıyor : - Ne olmalı?
Türkiye için sağlık hizmetlerinin finansmanında en uygun model Genel Bütçe’den finansmandır. Kişilerin prim ödeme gücüne bakılmaksızın, adil ve doğrudan vergilere yaslanan bir vergi politikasıyla oluşturulan Bütçe’den sağlığa yeterli kaynak ayrılmalı ve bu kaynağın uygun bir şekilde kullanılacağı entegre, basamaklı, kamusal anlayışla ücretsiz hizmet sunan bir sağlık sistemi yapısı oluşturulmalıdır.
“Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerinde performans sisteminin ve döner sermaye bütçesi uygulamasının kaldırılarak merkezi yönetim bütçesinin esas alınması; çalışmadığı görülmüş olan GSS sisteminin terk edilerek ülkedeki tüm bireyleri kapsamı içine alan ve kimsenin cebinden ek para ödemek zorunda kalmadığı, finansmanı prim ödenerek değil, genel bütçeden karşılanan bir sosyal güvenlik sisteminin oluşturulması tek çözüm olarak görünüyor.“
*****
Meslek örgütümüz TTB’ye ve bu rapora emek veren meslektaşlarımıza, öbür emekçilere şükranlarımızı sunuyoruz. AKP iktidarının da artık onun – bunun kandırmasından / güdümünden kendini sakınması görev olarak düşüyor. Öyle ya, tek başına iktidar 15 yılı geçti.
Türkiye hızla bu dış dayatma sağlık politikalarını bırakmalıdır. Her geçen gün faturayı ödenemez kılmakta!
Raporun tümünü okumak için lütfen tıklayınız (15 sayfa, 2,4 MB) :
Genel_Saglik_Sigortasi_Ne_Dediler_Ne_oldu_2018
Sevgi ve saygı ile. 07 Mart 2018, Ankara
Dr. Ahmet SALTIK
Ankara Üniv. Tıp Fak. – Mülkiyeliler Birliği Üyesi
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com