Çanakkale Savaşı sadece Türk tarihinin değil, dünya tarihinin de en önemli olaylarından biridir. Çanakkale muharebeleri, dünyanın en büyük ordularının kara, hava, deniz ve denizaltı unsurlarıyla saldırıları karşısında, çok sıkıntılı bir dönem geçirmekte olan Osmanlı Devleti’nin gerçekleştirmiş olduğu büyük direnişi simgeler. Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasından sonra, İtilaf devletleri Çanakkale cephesini açarak savaşı kısa sürede bitirme çabası içine girmişlerdi. Onlara göre, Çanakkale Boğazı’nı ele geçirmek İstanbul’u ele geçirmekle eşanlamlıydı. İstanbul’un düşmesi ise Osmanlı Devleti’nin savaş dışı kalması demekti. Bu da müttefiklerin işini büyük oranda kolaylaştıracak, Almanya ile daha rahat mücadele edebilecekler, savaşı da kısa sürede kazanabileceklerdi. Dünyanın en güçlü donanmasına sahip İngilizler, Çanakkale’den zorlanmadan geçebilecekleri inancındaydılar. İngiltere Deniz Bakanı Churchill, donanmanın Boğaz’dan zorla geçerek İstanbul’a ulaşmasının fikir babasıydı. Bir iki yıl önce Balkan devletlerine kolayca yenilen Osmanlı Devleti’nin hemen teslim olacağını düşünüyordu. Churchill’e göre, zırhlıların büyük topları karşısında Türk askeri cepheden hemen kaçacaktı.

Büyük direniş

Fakat gelişmeler hiç de müttefiklerin bekledikleri gibi olmadı. Zırhlı gemilerin topları görülünce hemen cepheden kaçacağı düşünülen Türk askeri, ülkesini kahramanca savundu. Öyle ki, 18 Mart 1915 tarihinde kesin sonuç almak üzere var güçleriyle Çanakkale Boğazı’na saldıran müttefik donanması, büyük kayıplar vererek geri çekildi. Yenilmez armada olarak nitelenen İngiliz donanması, Fransızlardan da destek almasına rağmen, tarihi bir mağlubiyete uğradı. Sonrasında Çanakkale’nin karadan aşılması planları hayata geçirildi. 25 Nisan 1915 tarihi itibarıyla Gelibolu Yarımadası’na çıkartma harekâtı başlatıldı. Aynı deniz savaşlarında olduğu gibi, burada da Türk askeri ve subayının kahramanca mücadelesi ön plana çıktı. Denizden sonra kara savaşlarını da kaybeden İtilaf devletleri, Çanakkale cephesinden geri çekildi.

Balkan Savaşı travması

Çanakkale Zaferi, Balkan Savaşlarıyla içte ve dışta sarsılmış olan milletin ve devletin prestijini kurtarıp güçlendirdi. Müttefikler, Balkan Savaşı hezimetini göz önünde bulundurarak Türk ordusunun savaş kabiliyetini yitirdiğini zannediyorlardı. Ancak böyle olmadı. Türk askeri ve subayı, müttefiklerin öngördüğü gibi kaçmak yerine, Çanakkale’yi Balkan Savaşı’nın hezimetinin utancının ve lekesinin temizleneceği bir yer olarak gördü, ölümü hiçe sayarak savaştı. Bunun çok sayıda örneği var. Mesela Mustafa Kemal Atatürk 1 Mayıs 1915’te Arıburnu cephesinde emrindeki birliklere yaptıracağı hücum öncesi birlik komutanlarına yaptığı konuşmada;

• “İçimizde ve kumanda ettiğimiz askerlerde Balkan hacaletinin (utancının) ikinci bir safhasını görmektense burada ölmeyi tercih etmeyenlerin bulunacağını kat’iyen kabul etmem”

diyerek bu duyguyu açığa vuruyordu. Balkan Savaşı yenilgisi Türk askeri ve subayı üzerinde derin bir travma yaratmıştı. Bu travma atlatılmalıydı. Benzer şekilde, Hamdullah Suphi’nin aktardığına göre Çanakkale’yi ziyareti sırasında hastanede yaralı bir subay yarasını sarmaya çalışan sıhhiye erine şöyle diyordu:

• “Ko aksın! Balkan lekesini ancak bu kan temizler”.

Türk askerinin yüksek ruhu

Çanakkale Zaferi ile, Balkan Savaşı’nın yarattığı eziklik ve travma, üzerinden daha iki sene geçmeden atlatılmıştı. Çanakkale’de savaşan askerlerin manevi anlamda son derece güçlü olduğunu da bilmek gerekir. Türk askerinin üst düzeyde manevi güce sahip olarak gösterdiği kahramanlıkların bir örneğini Mustafa Kemal Atatürk şöyle anlatıyor:

• “Biz ferdi kahramanlık sahneleriyle meşgul olamıyoruz. Yalnız size, Bombasırtı olayını anlatmadan geçemeyeceğim. Karşılıklı siperler arasındaki mesafe sekiz metre, yani ölüm muhakkak, muhakkak… Birinci siperdekilerin hiçbirisi kurtulamamacasına kamilen düşüyor, ikincidekiler onların yerine gidiyor, fakat ne kadar imrenilecek bir itidal ve tevekkülle biliyor musunuz!.. Öleni görüyor, üç dakikaya kadar öleceğini biliyor ve en ufak bir fütur bile göstermiyor. Sarsılmak yok!.. … Emin olmalısınız ki, Çanakkale muharebesini kazandıran,
  bu yüksek ruhtur.”

Conkbayırı ve sonuçları

10 Ağustos 1915’te gerçekleşen Conkbayırı Süngü Hücumu da Türk askerinin üstün manevi gücüne emsalsiz bir örnek teşkil eder. Conkbayırı üzerinden düşmana uçarcasına atılan Mehmetçik, Türk tarihine yeni bir destan yazmıştı. Burada da askerin yüksek manevi gücü kendini göstermişti. Bu konuşmadan sonra hücum başladı ve Conkbayırı zaferi kazanıldı. Müttefikler bundan sonra yenilgiyi kabul edecek ve bir süre sonra cepheyi terk edeceklerdir. Çanakkale Savaşı, İngiltere ve Fransa’nın sömürgelerindeki askeri ve siyasi prestijini sarstı, bağımsızlık hareketlerinin doğmasına neden oldu. Avustralya ve Yeni Zelandalıların milli bilinçlerinin oluşmasında da etken oldu. Diğer taraftan, savaşın en büyük planlayıcısı ve destekçisi Churchill yenilgi üzerine istifa etmek zorunda kaldı ve bir süre politika sahnesinden çekildi. Çanakkale Savaşı, Türkiye’nin ve Türk milletinin hâlâ gücünü ve dinamizmini koruduğunu gösterdi. Çanakkale, Kurtuluş Savaşı’nın öncüsü ve başlangıcı oldu.

Kahramanlar çıkarttı

Nitekim Çanakkale’de savaşan ve çok güçlü düşman ordularını mağlup etme başarısını gösteren birçok komutan buradan kazandıkları tecrübe ve güvenle Kurtuluş Savaşı’nda da başarıyla görev yaptı. Bunlar arasında başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Fevzi Çakmak, Kazım Karabekir, Cafer Tayyar, Fahreddin Altay, Selahaddin Adil, İzzettin Çalışlar, Şükrü Naili Gökberk gibi subaylar vardır.

Tarihin gidişini değiştirdi

Çanakkale Savaşı I. Dünya Savaşı’nın üç yıl daha uzamasına neden oldu. Müttefikler I. Dünya Savaşı’nda en büyük itibar kaybına Çanakkale’de uğradılar. Çarlık Rusya’nın Boğazlara hâkim olma hayali gerçekleşmedi. Müttefiklerinin yardımından yoksun kalan Çarlık Rusya’sında iç karışıklıkların artmasıyla, Bolşevikler 1917 İhtilâli ile Çarlık devrini kapadı. Yerine Sovyetler Birliği’’nin kurulması ile ileriki yıllarda dünya tarihinin gidişatı değişti.

Mustafa Kemal Atatürk

Çanakkale Zaferi’nin Türk milletine en büyük armağanı, şüphesiz Mustafa Kemal Atatürk’tür. Mustafa Kemal, yeni kurulan bir tümeni kısa zamanda modern bir kolordu ile muharebe edecek bir duruma getirmekle, yüksek bir teşkilatçı ve yetiştirici olduğunu gösterdi. Durum ve araziyi kavramaktaki ustalığı, seri ve isabetli kararlar vermesi ve bu kararları azimle uygulaması, Mustafa Kemal’in sahip olduğu yüksek irade, bilgi ve kendine güvenin göstergesidir. Sahip olduğu üstün yetenekleri önce Çanakkale’de gösteren Mustafa Kemal Atatürk, bilahare milli mücadelenin liderliğini yürütecek ve modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasını sağlayacaktır.
==============================================
Dostlar,

ÇANAKKALE GERÇEĞİNİ ÇARPITMA SEFİLLİĞİ

Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Sayın Prof. Dr. Vahdettin Engin‘e ve bu güzelim yazıya yer veren Cumhuriyet Gazetesine teşekkür ederiz..

Çanakkale’yi geçemeyen üzerinde güneş batmayan İngiltere İmparatorluğununDeniz (Donanma) Bakanı Churchill değil salt istifa etmek zorunda kalan.. Bu imparatorluğun Başbakanı Lloyd George da istifa etmek zorunda kalmıştır yenilgi nedeniyle. İngiltere Hükümeti düşmüştür Çanakkale Utkumuz nedeniyle (19 Ekim 1922, http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-45/canakkale-krizi-ve-lloyd-georgeun-iktidardan-dusmesi-eylul-ekim-1922).

Çanakkale utkumuzun baş mimarı ve kahramanı, Conkbayırı Gazisi Yarbay Mustafa Kemal‘i görmezden gelmek sefilliktir. O’nun askeri ve sevk- yönetim dehası, ölçüsüz vatan aşkı, benzersiz savaş stratejileri olmasaydı Çanakkale geçilmiş olabilirdi. İnsaflı, vicdanlı, gerçekçi ve tarihin gerçeğine saygılı bilim namusu ile davranmak insan olan herkesin boynunun borcudur.

İnsanlık tarihinin akışını değiştiren böylesi görkemli bir askeri – politik utkunun 103. yıldönümünde, uluslararası ölçekte gururunu yaşamak yerine kendi içimizde böylesine saçmalıklarla uğraşmak ne denli acı verici! Avuç içi kadar topraklarda, Gelibolu yarımadasında toprağa verdiğimiz 250 bin dolayında şehidimizin – gazimizin aziz hatıralarına çok büyük saygısızlıktır. Bu tür yersiz tartışmaları yapay olarak yaratanlar için “gaflet  – gafil” sözcükleri çok hafif kalmaktadır. Bunlar olsa olsa yerli – yabancı vatan hainlerinin, onların işbirliklerinin kara propaganda çabası – görevi olabilir.

Osmanlı Devleti, son zamanlarında insanlık tarihine yön veren devasa bir başarıya imza atmıştır ve bu görkemli başarının haklı gururunu Türkiye olarak bizler taşımalıyız.

• .. Uluslararası alanda başı dik ve onurlu durarak, biz yeryüzünün – insanlığın en büyük devletlerinden – uluslarından biriyiz..

konumu almak yerine aptalca iç çekişmeler.. Çok yazık.. Bu saçmalığa “safiyane“(!)  bulaşanlara anımsatmak isteriz..

Bir kez daha altını çizmek isteriz ki;

• “HEY 15’li 15’li” ezgisi bir ağıttır!

Düğün vb. eğlencelerde oyun havası olarak çalınması ne denli alçaltıcıdır! Bir Ulus kendi yakın tarihine bu denli yabancılaşabilir mi?? Dün katıldığımız bir kapalı salon düğününde bu ezgi gene oyun havası olarak çalınmaya ve necipler necibi milletimiz şıkıdım şıkıdım kurtlarını dökmeye başladığında kanımız beynimize sıçradı.. Koşarak çalgıcı başının (orkestra şefinin) kulağına eğildik ve

• Arkadaşım bu oyun – eğlence havası değil, AĞIT, AĞIT!. Lütfen kısa kesiniz ve bir daha da bu amaçla çalmayınız!

diye rica ettik, uyardık. Sağ olsunlar uygun yerde kestiler. Biz de bu arada salonu yöneticilerini bularak durumu anlattık. Genç yönetici bu gerçeği bilmediğini söyledi, üzüldüğünü belirtti. Bir daha o acılı ezgiyi bu yönde çalmayacaklarını söyledi..

Yukarıdaki fotoğraflarda Tokat’tan (ilki)….. yollanan “15’liler” görülüyor.. 15 yaşında ya da ağırlığı 45 kg’ı aşan tüm erkek çocukları savaşa sürüldüler.. Anadolu halkı, Mustafa Kemal Paşası’na güvendi ve kınalı kuzucuklarını bir daha dönmeyeceklerini bile bile Çanakkale cehennemine yolladı.

*****
Çanakkale törenlerini çarpıtan, Atatürk’ü önemsizleştirmeye çabalayan, Hz. Muhammet’i bile utanmadan alet eden, hurafeler yakıştıran… Çanakkale halkının seçilmiş temsilcisi Belediye Başkanı Sayın Gökhan’ın ve Başkan Vekilinin bile konuşmasını engelleyenleri, Gelibolu’da temel atma törenlerine ilçe belediye başkanının alınmamasını da kınıyoruz. Tarih önünde teşhir ediyoruz. Eminiz tarih de bu nankörlükleri bağışlamayacak ve hak ettikleri biçimde notunu düşecektir.

Bir işe yarar mı çok umutlu değiliz ama biz yapıcı görevimizi yerine getirerek; bir kez daha bu utandırıcı yoldan çekilmeye, tarihe – şehitlere saygılı olmaya ilgilileri çağırıyoruz.

Çanakkale savunmasında tümü askere alınan ve tümü şehit düşen İstanbul Tıp Fakültesi’nin 1. sınıf öğrencilerini de sınırsız bir şükran ve minnetle anıyoruz (bu onurlu tarihsel Fakültenin 1977 mezunu olarak..)  6 yıl sonda 1921’de yapılan bitirme (mezuniyet) töreninde tek 1 doktor mezun olamamış.. gözyaşları sel olmuştu.

Şimdi tüm bu Türk Ulusunun tarihte benzersiz özveri ve kahramanlığını çarpıtarak siyasal rant elde etme çabasına ne ad konabilir?

Yüce Tanrı’nın bile sabrının çoooooook zorlandığından eminiz ve böyle olmasını diliyoruz..