Bundan 35 yıl kadar önceydi. ABD’nin başkenti Washington’da, (o zamanki üyesi sayısı ile) 16 NATO üyesi ülkeden davet edilmiş 16 gazeteciden biri olarak Savunma Bakanlığı (Pentagon)’un bir brifing salonunda bir Amerikalı generali dinliyordum. Doğu Berlin – Batı Berlin sınırındaki “Çelik Hattın” nasıl güçlendirilmesi gerektiği ve Batı İttifakı’nın hiç taviz vermeden (nükleer dahil) nasıl “silahlanmaya devam etmesi gerektiğini” anlatıyordu. Suratı kıpkırmızı, iştah ve heyecanı doruktaydı. Gözlerinden ateş ve barut fışkırıyordu adeta.
Ertesi gün programda başka bir eyalette, başka bir askeri brifinge geçmeden önce otelin kahvaltı salonunda kafiledeki herkes bir gazetenin başına üşüşmüş (o zaman internet, sosyal medya, digital bilmem neler yok tabii), manşetteki ve haberi ve fotoğrafı konuşmaya koyulmuştu. Daha dün gibi aklımda… Haber, Berlin Duvarı’nın yıkılmakta olduğunu ve insanların, ellerinde kazmalarla çekiçlerle duvarı delip kafileler halinde nasıl “çift taraflı” geçişlerle, yepyeni bir çağın açılışını kutladıklarını anlatmaktaydı. Dünya değişiyordu. Hatta değişmişti bile. Haberi de, o gazetenin manşetinden Washington’a ulaşmıştı.
Basın turunun o durağındaki kafilede, bir gün önce bize o “vecd ve huşu içinde silahlanma brifingini” veren Amerikalı generalle göz göze geldim bir an. Suratını tarif edebilmek için kalınca bir kitap yazmak, uzunca bir film çekmek gerekebilir. Dünya değişmiş, “Yeni Dünya Düzeni” kuruluyordu.
Hemen ardından emperyalist ülkelerin medyası, zafer çığlıkları arasında bir “Peace Dividend” masalı yazıp, yönetip oynamaya başlamışlardı. Soğuk Savaş ve baş döndürücü silahlanma dönemi bitecek, bundan tasarruf edilen muazzam miktarlarda para da, “insanlığın refahı ve toplumların iyiliği” için harcanacaktı. Barış Bonusu!
***
Aradan yıllar geçti. Ne silahlanma yarışı durdu, ne de emperyalist paylaşımlar için alan kazanma mücadelesi. Sovyetler’in ve ona bağlı peyklerin çözülüp dağılmasını fırsat bilen Batı Bloku, kendi peykleri ile kol kola “miras paylaşımı” için kendi saldırgan paktlarını genişletme yarışına giriştiler. 2000’li yılların ilk 20 senesi, ABD ve müttefiklerinin “terörle mücadele” adı altında bir “sınırötesi saldırganlık” senaryosu ile gelişti.
Her aşamasında “yeni, yepyeni, en yeni, daha da yeni dünya düzeni” adı altında, hiç bitmeyen bir dizi filmin senaryosu, güncellenerek yazılmaya ve oynanmaya başlandı. Dağılan Sovyet Bloku, önce “Bağımsız Devletler Topluluğu”, sonra da “Çar, Oligarkları ve diğerleri” gibi sürekli başkalaşıma uğrar bir mahiyette varolma savaşı içine girdi. “Perifer” yani çevre ülkeler de bu kıtalar arası bitmeyen paylaşım düzeninin rüzgarında bir oraya bir buraya savrulmaya devam etti ve ediyor.
***
Bugün gelinen noktada, Rusya – Ukrayna çatışması, daha doğrusu Rusya’nın, “NATO’nun yeni ileri karakolu yapılmaya çalışılan” Ukrayna’ya saldırısı henüz yeni başlamışken, önümüzdeki 3 hafta, 3 ay veya 3 yıl için erkenden yorumlar – tahminler yapmak ve çıkarımlarda bulunmak için henüz çok erken. TV ekranlarında ve gazete sütunlarında bu işe soyunanları, müstehzi bir gülümseme ile izliyorum. Daha dün bir bugün iki. İddialı öngörülerden kaçınmak lazım. Köprülerin altından daha çok sular akar. Ama, bir tek konuda kesin konuşabilmek mümkün.
Emperyalizmin, aç gözlü kapitalizmin, faşizmin asla nitelik değiştirmeden, dünyaya egemen olma iştahını hiç yitirmediğini görerek, bu “hırslı, canhıraş ve can alan, vahşi paylaşım kavgasının”, öngörülebilir bir gelecekte de süreceğini tahmin etmek kehânet olmaz. Bereket ki; çare, reçete, çözüm de bellidir. Bu iştaha ve felaketin çarklarının dönmesine son verecek olan, gezegenin dört bir köşesindeki halkların, demokratik yönetimleri işbaşına getirme iradesidir.
Tek adamların, “çarların, reislerin, despotların, diktatörlerin” değil, halkını dinleyen, demokratik iştişare ve denetim mekanizmalarına değer verip çalıştıran siyasetçilerin işbaşına gelmesi için mücadele edecek halklar, son sözü söyleyecektir. Asıl “gönlümüzden geçen Yeni Dünya Düzeni” bu olmalıdır.
Asıl “Peace Dividend” o olacaktır.