Dünya Barış Günü

Özdemir İnce
01 Eylül 2020, Cumhuriyet

Bugün 1 Eylül “Dünya Barış Günü”. Yannis Ritsos (1909-1990), 2. Dünya Savaşı’nda Alman işgalcilere karşı savaştıktan sonra iç savaşta faşist cepheye karşı özgürlük ve demokrasi cephesinde (ELAS, Ulusal Kurtuluş Cephesi) çarpıştı. Emperyalizm ve faşist cephe karşısında yenildikleri için yıllarca hapishane adalarda (Lemnos, Makronissos, Agios Stradis, Leros, Yaros, Samos) tutsak yaşadı. Ve bir gün biraz sonra okuyacağınız “Barış” şiirini yazdı.

Barışın değerini onun kadar, yoldaşları kadar kimse bilemez. Ülkemiz ve halkımız, kargadan kılavuzların karanlığında, kendi barışını arıyor. Ama barışa ulaşmamız için bu tür kılavuzlardan kurtulmamız gerekiyor. Yannis Ritsos, karanlığı gören, karanlıkta gören bir şairdi. Barışa ulaşmak için karanlıkta görmek gerekir.

Ben de 1 Eylül’de (1936) doğmuşum ki ne mutlu bana!
***
YANNİS RİTSOS – BARIŞ

Çocuğun gördüğü düştür barış.
Ananın gördüğü düştür barış.
Ağaçlar altında sevdalıların, sevda sözleridir barış.
Gözlerinin içinde uçsuz bucaksız bir gülümseme
elinde yemiş dolu bir zembil ve alnında ter tomurcukları
-pencerede suyu soğutan testideki damlalar gibi
akşamüstü eve dönen babadır barış.

Dünyanın yüzünde yara izleri kapanırken ağaçlar diktiğimizde
havan mermilerinin kazdığı çukurlara
yangının kavurduğu yüreklerde ilk tomurcuklarını açarken umut
ve ölüler kanlarının boşa gitmediğini bilerek
yana dönüp içerlemeksizin uyuyabildiklerindedir barış.

Barış yemek kokusudur tüten akşamleyin
arabanın yolda durmasının korkutmadığı
kapı çalınmasının dost demek olduğu
ve pencereyi saat başı açmanın,
renklerinin uzaktaki çanlarıyla gözlerimizin bayram etmesini sağlayan
gökyüzü demek olduğu zamandır barış.

Barış bir bardak sıcak süt ve bir kitaptır uyanan çocuk önünde.
Başaklar birbirlerine eğilip “İşte, ışık, ışık, ışık!” dedikleri ve ufuk çemberi ışıkla dolup taştığı zamandır barış.
Hapisaneler onarılıp kitaplıklar yapıldığı zaman
eşikten eşiğe bir türkü yükseldiği zaman geceleyin,
cumartesi akşamlan mahalle berberinden çıkan yeni tıraş olmuş
bir işçi gibi baharda ay buluttan çıktığı zamandır barış.

Geçmiş gün yitirilmiş bir gün olmadığı
sevinç yapraklarını akşamın içine salan bir kök
ve kazanılmış bir gün, hak edilen bir uyku olduğu zaman
acıyı kovmak için zamanın dört bir bucağından
güneşin hemen ayakkabılarını bağladığını duyduğun zamandır barış.

Barış ışınlar demetidir yaz ovalarında
iyilik alfabesidir tanın dizlerinde.
“Kardeşim” dediğin – “Yarın kuracağız” dediğin zaman
kuracağız dediğimizi kurunca türkü çağırdığımız zamandır barış.

Ölüm yüreklerde az yer kapladığı
ve güvenli parmaklarla mutluluğu gösterdiği zaman bacalar,
ikindi vaktinin büyük karanfilini ozan ve proleter aynı şekilde kokladığı zamandır barış.

İnsanların sıkışan elleridir barış
dünyanın masasındaki ekmektir
gülümsemesidir annenin.
Budur yalnızca.
Başka bir şey değildir barış.
Ve toprakta derin karıklar açan sabahlar tek bir sözcük yazarlar:
Barış. Başka bir şey değil.
Barış.
Dizelerimin rayları üzerinde buğday ve güller yüklenmiş
geleceğe doğru yol alan trendir barış.

Kardeşlerim,
barış içinde derin derin soluk alıyor tüm dünya bütün düşleriyle.
Verin elinizi kardeşlerim, işte budur barış.
===============================

“Yurtta barış, Dünyada barış…”
“Bir milletin yaşamı tehlikeye girmedikçe savaş bir cinayettir.”

Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK