– Bugün ekonomiyi yöneten belge haline gelen YEP’in en kritik noktası büyümedir. Bu hedef tutmazsa bütün sistem çöker. Çünkü genellikle bütün değişkenler milli gelire oranla verilir.

– Ortalama Dolar kuru hedefi tutmazsa, daha hızlı artarsa Dolarlı milli gelir dramatik şekilde düşecek. Hele bir de sabit fiyatlı TL küçülmesi ile birleşirse tam dramatik bir tablo olur.

– YEP’e göre bu yıl için ortalama Dolar kuru 6.91 TL ama Cumhuriyetin 97. yılını kutlarken oldu 8.30 TL. Önümüzde 2 ay var. 6.91’i tutturmak mümkün değil. Dolarlı milli gelirdeki bütün öngörü de çökecek.

Talimat mı var?

– 2023 için ortalama Dolar tahmini ise 8.02 TL. Daha bu yılın kurunu tutturamayan YEP, 2023’te kuru 8.02 TL’ye nasıl indirecek? Böyle bir hayalperest öngörü olsa olsa olağandışı sermaye girişleri ile olabilir.

– Uluslararası kurumların ortalamasına göre, Türkiye bu yıl %4.7 küçülecek. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Türkiye’ye bunu yakıştıramıyor. %0.3 büyüme diyor.

– Peki, TÜİK güvenilir mi? 2. çeyrekte %9.9 küçülme hesaplamışlarsa şöyle bir şüphe doğuyor: Sayın bakan “aman iki haneli olmasın” diye talimat mı vermiş? Çünkü tek haneye indirmenin yolu 9.9’dur.

– Sonraki yılların milli gelir hesaplarına bakarken şöyle bir tahminim var: Bakan %5’i çok seviyor. Üç tane YEP yapıldı her birinde sonraki iki yıl değişmez şekilde %5 büyüme oldu.

– Bu sevgi nereden geliyor? İstihdam ve milli gelir bağlantılarını hesaplayan çok sayıda araştırma şu tespiti yapıyor ki ekonomi %5 büyümenin altına inerse işsizlik artar.

– Ayrıca Albayrak’ın örtülü bir tutkusu var: Ekonomi hem büyüsün hem cari açık yok olsun.

HADİ KOLAY GELE!

– Ayrıca bunu birleştirecek temel makro değişkenler nedir? Hiçbir açıklama yok. Sadece boş ifadeler var. Yerli ve milli üretim artırılacak. Nasıl artırılacak?

– Türkiye AB ile imzaladığı gümrük anlaşmasından yani ortak gümrük tarifesinden vazgeçerek ithal ikamesine mi dönecek? Doları ucuzlatıyorsun o zaman ihracat nasıl artacak? Bunların yanıtı yok.

– Bizim YEP’ler adeta şunu diyor: Ali Babacan’ın yaptığı işi yapacağım. 2015’e kadar ekonomiyi yöneten anlayış yüksek sermaye girişleridir. Ucuzlayan dolar, değerlenen TL. Dolar cinsinden milli gelir artıyor ancak cari işlem açığı da artıyor. “Ben bir mucize yapacağım” özlemi içinde Bakan. “Bu değişkenleri gerçekleştireceğim ama cari açığı da yok edeceğim.”

– 2023 hedefi şudur: Dolar ortalama 8 liraya düşmüş, milli gelir %5 büyüyor, cari işlemler dengesi de yavaş yavaş azalarak artıya dönüyor. Türkiye’nin Dolarlı milli geliri de 875 milyar Dolara ulaşıyor. Hadi kolay gele. YEP şu anda kadüktür. Zaten kimsenin de umurunda değil. Desteksiz atışlar, Türkiye ekonomisini temsil eden, iş dünyasını temsil eden söylemler, kimsenin ciddiye almadığı ifadeler olarak geçip gidiyor.