Sağlık Harcamaları İstatistikleri;
2013 – TÜİK
Sayı: 16161, 05 Kasım 2014,
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16161
Sağlık harcamaları istatistikleri, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü tarafından geliştirilen Sağlık Hesapları Sistemi metodolojisine uygun olarak oluşturulmaktadır. Ülke genelinde ilk kez 1999-2000 yılları için Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan veriler, takip eden yıllarda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanarak yıllık olarak yayınlanmaya başlandı. Bu haber bülteninde, 2013 yılı ve revize edilen 2012 yılına ait sağlık harcamaları istatistikleri ve temel göstergelerine karşılaştırmalı olarak yer verildi.
Sağlık harcamalarının 2013 yılına ilişkin hesaplama çalışmalarında, hanehalklarının sağlık harcamaları modül anket yoluyla daha detaylı elde edildi. Modül anketten elde edilen dağılımlar doğrultusunda, 2012 yılındaki hanehalklarının sağlık harcamaları yeniden hesaplandı. Modül anketin sonuçlarının hesaplama yöntemine yansıtılmasının yanı sıra, bazı idari kayıtlarda meydana gelen güncellemeler de 2012 yılına ait sağlık harcamalarının revize edilmesini gerektirdi.
Sağlık harcaması 84 milyar 390 milyon TL olarak gerçekleşti
Sağlık harcaması, 2012 yılında 74 milyar 189 milyon TL olup, 2013 yılında %13,8 oranında artarak, 84 milyar 390 milyon TL’ye ulaştı. Cari sağlık harcamasının toplam sağlık harcaması içindeki payı, 2012 yılında %94,7, 2013 yılında ise %94,4 olarak gerçekleşti.
Hizmet sunucularına göre sağlık harcamaları, 2012-2013
Kişi başı sağlık harcaması 1 110 TL olarak gerçekleşti
Kişi başı sağlık harcaması, 2012 yılında 987 TL iken, 2013 yılında 1 110 TL olarak gerçekleşti. Aynı gösterge, ABD Doları ($) bazında değerlendirildiğinde, kişi başı sağlık harcaması
2012 yılında 548 $ iken, 2013 yılında 583 $ olarak hesaplandı.
Sağlık harcaması gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) %5,4’üdür
Toplam sağlık harcamasının GSYH’ye oranı, 2012 yılında %5,2 iken, 2013 yılında %5,4’e yükseldi. Genel devlet sağlık harcaması için bu oran, 2012 yılında %4,1 iken, 2013 yılında %4,2 olarak gerçekleşti. Özel sektörde ise bu oran, 2012 yılında %1,1 iken, 2013 yılında %1,2’ye ulaştı.
Sağlık harcamalarının %78,5’i genel devlet bütçesinden karşılandı
Genel devlet sağlık harcamasının toplam sağlık harcaması içindeki payı, 2012 yılında %79,2, 2013 yılında ise %78,5 olarak gerçekleşti.
Sağlık harcamalarının %16,8’i hanehalkları tarafından karşılandı
Hanehalkları tarafından yapılan cepten sağlık harcamasının toplam sağlık harcaması içindeki payı, 2012 yılında %15,8 iken, 2013 yılında %16,8’e yükseldi.
Sağlık harcamalarına ilişkin temel göstergeler, 2012-2013
Bu konu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi
Kasım 2015’tir.
AÇIKLAMALAR
Bu haber bültenindeki sağlık harcamaları istatistikleri, finansman kurumları ve hizmet sunucuları detayında verildi.
Çalışmada; harcama rakamları esas alınmış olup, kurumsal nitelikli veriler idari kayıtlardan, hanehalklarının cepten yapmış olduğu sağlık harcamaları ise modül anket yoluyla elde edildi.
=========================================
Dostlar,
TÜİK‘in sağlık giderleri verileri yukarıdaki gibi.
Dün, 11.3.2015 günü sabah 09.00 – 09:45 arasında Ulusal Kanal’da Sayın İmet Özçelik’e
konuk olduk. Politika Kulisi Programında konumuz
“Ekonomik Bunalım Ortamında Sağlık Giderleri” idi.
Orada gerçekleri net ve rakamlara dayalı olarak açıkladık.
46 dakikalık program kaydını youtube’a da yükledik.
Aşağıdaki erişkeden (linkten) program izlenebilir (yaklaşık 1,46 GB).
http://youtu.be/lNGeWe0HFy8
AKP iktidar olduğunda (14.11.2002) ülkemizin 2002 sonu GSMH değeri 230 milyar $ olmuştu. Toplam borçlar ise 221 milyar $ idi. Toplam sağlık gideri ise ulusal gelirin % 4,5’i dolayında olup, yaklaşık 10 milyar $ idi. 2014 sonunda sağlık giderlerinin ulusal gelirdeki payı % 6 dolayında ve 2014 sonu yaklaşık 800 milyar $ olan ulusal gelir (GSMH) dikkate alındığında toplam sağlık gideri 50 milyar $’a erişiyor.
Dolayısıyla AKP’nin 12 yıllık tek başına iktidarında ülkemizin toplam sağlık harcaması Dolar temelinde (bazında) 10 katına olaşarak 50 milyar $’ı buluyor.
Buna karşılık, bunca önemli sağlık harcaması verimli kullanılmış mıdır?
Türkiye sağlık giderleri bakımından hala dünyada yaklaşık 90. sıralardadır.
34 OECD ülkesi arasında sıralamamız ise 31. sıradadır.
Kaynaklar verimli kullanılmamakta ve büyük ölçüde sağaltım (tedavi) hizmetlerine gitmektedir.
Sağlık hizmetleri büyük ölçüde özelleştirildiğinden,,bu muazzam kaynağın önemli bir bölümü SGK eliyle özel sektöre aktarılmaktadır. Özel sağlık sektörü tabancı sermaye ile önemli ortaklıklar kurduğundan, yurt dışına kâr aktarımı da yapılmaktadır.
TÜİK raporunda “Sağlık harcamalarının %78,5’i genel devlet bütçesinden karşılandı” denilmektedir. Bu doğru değildir. Yurttaşın cebinden çıkan pay, vergi ve prim = ek vergi ödemesine karşın giderek büyümektedir.
Kamu çalışanlarından Devletin işveren olarak kestiği primler SGK’ya aktarılırken kamu kaynağı gibi gösterilmektedir. Bu yanlıştır. Devletin işveren olarak ödediği SGK primleri de kamu gideri sayılamaz.
Anayasanın 60. maddesi gereği yoksullara (SGK için 1200 TL brüt asgari ücretin 1/3’ü, 400 TL /ay) devlet prim ödemesi yapmaktadır. Bunlar belki devlet katkısı sayılabilir.
Devletin asıl katkısı ise, sosyal güvenlik kurumları gerçekte hiçbir zaman yalnızca primlerle döndürülemediğinden, salt sosyal devlet sorumluluğuyla sisteme verdiği katkılara göre hesaplanmak gerekir.
Çarpıcı ayrıntıları ve çözüm önerilerini izlemek için yukarıda değindiğimiz TV programı izlenebilir.
Ulusal Kanal’a ve Sayın İsmet Özçelik’e teşekkür ederiz.
Program sonrasında aldığımız çok sayıda olumlu geribildirime de…
Sevgi ve saygıyla.
11.3.2015, Ankara
Dr. Ahmet SALTIK
www.ahmetsaltik.net
profsaltik@gmail.com