Müteahhitler zenginleşirken Mehmetler nasıl fakirleşir?

 

 

Ege CANSEN
SÖZCÜ, 2.11.14

 

Önce milli geliri tanımlamaya çalışalım.

Milli gelir, bir ülke vatandaşlarının yurt içinde ve dışında yarattığı katma değerlerin toplamıdır.

Dikkat edin. Milli gelir “satış hasılatları” toplamı değildir. Yani Türkiye’nin milli gelirinin
2 trilyon TL olduğu bir yılda, filanca holdingin toplam satış hasılatı 100 milyar TL ise,
o holding milli gelirin %5’ni yaratmış demek değildir. O holdingin milli gelire katkısı, ödediği ücret, kira, faiz ile elde ettiği kârın toplamıdır. Sıkça yapılan bu propagandayı yutmayın.

RANTLARLA ZENGİNLEŞME

Bir de “rant” denilen beşinci gelir türü daha vardır. Ama rant, (sözlük anlamı kiradır; çünkü ilişi mülkiyeti sayesinde elde edilir) muhasebe tablolarında bu isim altında
yer almaz. Çoğunlukla kayıt dışı olan bu gelir, eğer kayda alınmışsa, patronlar için kâr (müteşebbis geliri) aracılar için “komisyon” geliri olarak gözükür. Yandaş bir müteahhidin arsasına, emsaline göre fazla inşaat yapma izni verilir veya buna
göz yumulursa, o müteahhidin kârı artar. Artan miktar esasında “yaratıcı girişimciliğin” hakkı olan kâr değil, ranttır.

Rant da “milli geliri artırmayan kişisel gelir”dir.
Hiçbir şey yoktan var edilmediğine göre, rant da yoktan var edilmemiştir.

Rant bir hortumlamadır.

• RANT, Hükümet veya belediyeler tarafından milletin yarattığı katma değerden, “usulüne uygun olarak” imtiyazlı kişilere aktarılan gelir veya servettir.

MİLLİ GELİR VE MİLLİ HARCAMA

Milli Gelir yukarıda tanımlanmıştı. Milli gelire o yılın “cari açık” miktarı eklenirse
“milli harcama” bulunur. Milli harcama yalnızca tüketim değildir, yatırım harcamaları da buna dahildir. Aynı cebirsel eşitlik “cari fazla” veren ülkeler için de geçerlidir.

• Bir ülke “cari fazla” veriyorsa, o millet milli gelirinden az harcamıştır.

Vatandaşın milli gelirden anladığı da aslında milli harcamadır.
“Cari açıkla milli harcamaları artırmak” siyaseten doğru, iktisaden yanlıştır.

CARİ AÇIK DÜŞERKEN BÜYÜME

Bir ülkede, cari açık artarken de azalırken de milli gelir artabilir. Ancak, cari açık azalması, milli gelir artışından büyükse, milli harcamayı azaltır. Halk bundan hoşlanmaz. Mesela 2012 yılında, milli gelir 12 milyar $ artarken, cari açık 27 milyar $ azaldığı için milli harcama 15 milyar $ düşmüştür. Halk milli gelir azaldı sanmıştır.

Son söz: Borç zevk, ödemek acı verir.