Prof. Dr. Halil ÇİVİ
İnönü Üniv. İİBF Eski Dekanı

A- KURAMSAL ÇERÇEVE.

Evet, geleneksel ve tarihsel dinsel anlayışlardan farklı olan bir LAİK AHLAK ANLAYIŞI vardır. Fakat laik bir ahlak anlayışının oluşabilmesi için iki önemli gelişme ve değişimin ortaya çıkması gerekmiştir.

Birincisi Batı toplumlarında Aydınlanma felsefesine bağlı olarak dinsel otoriteden bağımsız eleştirel özgür aklın ve deneysel bilim anlayışının gündelik düşünme ve yaşama biçimine egemen olması ya da başka bir söyleyişe göre de toplumsa ZİHNİYETİN dogmatizmden kurtulup ÇAĞDAŞLAŞMASIDIR.

İkincisi de, bilimin ve teknolojinin değiştirici ve dönüştürücü etkilerine bağlı olarak
dinsel-tarımsal bir toplumsal yapıdan ve düşünme biçiminden giderek sıyrılıp
demokratik ve laik bir sanayi toplumuna kavuşmaktır.

Çünkü evrensel insan hakları, evrensel hukuk normları, pozitif ve negatif anlamda din ve vicdan özgürlüğü, laik devlet, laik toplum ve laik birey olmadan çağdaş ve demokratik bir devlet ve toplum kurma olanağı yoktur.

Bir tümce ile söylemek gerekirse:

Laik ahlak ancak ve ancak laik toplumsal yapı, laikliği ve demokratik toplumsal yapıyı biçimsel olarak değil, öz olarak benimsemiş ve özümsemiş devletlerin ürünüdür.

Mutlaka belirtilmesi gereken bir konu da şudur:
Çağdaş, laik toplumlar ve devletler; geçirdikleri zihinsel, ekonomik, teknolojik, sosyolojik ve kültürel değişim ve dönüşümler nedeniyle tek ırklı, tek dilli, tek inançlı, tek dinli tek mezhepli ve tek ideolojili değildir.

Tersine çağdaşlaşma, laikleşme ve demokratikleşme çok ırklı çok dilli, çok inançlı, çok dinli, çok mezhepli çok ideolojili… bir devlet ve toplum yapısı oluşturmuştur. Böylece toplumlar tekçi
(monist) bir toplumsal yapıdan, çoğunlukçu değil, çoğulcu (pluraliste) bir toplumsal yapıya kavuşmuşlardır.

B- DİN KAYNAKLI AHLAK ile LAİK AHLAK FARKLARI

1-Fesefi Temel:

Din kaynaklı ahlak anlayışı genel olarak inanılan bir Tanrı ya da ilahi otoritenin emredici buyruklarına dayanır. O ilahi buyruklara hiçbir eleştiri getirmeden kesin itaat edilmelidir. Çünkü Tanrı öyle buyurmuştur.

Halbuki laik ahlak eleştirel aklın ürünüdür. Felsefe olarak evrensel insan hakları, tüm insanların doğuştan eşit oldukları, pozitif ve negatif anlamda din ve vicdan özgürlüğü ve adalet… gibi akılcı gerekçelere dayanır.

2- İnançsal Temel.

Din kaynaklı ahlak o toplumca benimsenen dinin dogmatik inanç temelleri ve öğretilerinden biçimlenir. Halbuki laik ahlakın temelleri dinsel öğretiler değildir. Evrensel akılcı, insancıl, (hümanist) adalet ve her toplumda kabul görebilecek genelgeçer ahlak değerleri ve normlarıdır. Dinden değil toplumsal gerekler ve zorunluluklardan kaynaklanır.

3- Sosyolojik ve Kültürel Temel.

Genel olarak din kaynaklı ahlak, ortaya çıktığı ya da içine doğduğu toplumun o dönemdeki yaşam koşulları, töreleri, alışkanlıkları ve geleneklerinden oluşan kültür normları, kültür kodları ve kültür değerleri ile sıkı bir bağlantı ve düzenleme gösterir.
Halbuki laik ahlak, yerel bölgesel ve hatta ulusal değerler ve kültür normları yerine insan hakları temelli, tekçi değil, çok kültürlü, evrensel, hümanist sivil sosyal normları dikkate alır. Din, mezhep, ırk, dil cinsiyet vb. farklılıkları dikkate almaz.

4- Tarihsel Deneyim ve Birikim:

Genelde din kaynaklı ahlak, tarihsel olarak, hemen her toplumda geçmişte yaşanmış ve birikmiş olan o toplumdaki mevcut normlardan hareketle oluşur ve biçimlenir.

Halbuki laik ahlak kodları ise Aydınlanma çağında, eleştirel akıl ve deneysel bilimlerle yeniden biçimlenen yeni dünya görüşü ve bu dünya görüşüne kaynaklık eden çok kültürlü, demokratik, akılcı ve çağdaş değerler dizelgesine göre biçimlenir.

SONUÇ

Son sözler şu olmalıdır: Felsefi açıdan, günümüzün gelişmiş toplumlarında, çağdaş ve laik zihniyetle at başı giden, dinlerin ahlak öğretilerinden bağımsız, ya da din temelli olmayan laik bir ahlak anlayışı vardır.

Fakat bu durum dinsel ahlak normlarının tümüyle yerel, ulusal olduğu, evrensellikten uzak kaldığı anlamına gelmez. Din kaynaklı ahlak normlarının önemli bir bölümü de yine evrensel niteliktedir.

Bu nedenle laik ahlak, dinsel ahlakın rakibi değil, tamamlayıcısı ve geliştiricisidir.
Sosyolojik olarak, çoğulcu, çok dinli ve çok kültürlü ülkeler ve toplumlar için daha büyük önem taşır.

Dr. Cihangir DUMANLI
E. Tuğg., Hukukçu, Uluslararası İlişkiler Uzm.

(AS: Bizim kapsamlı katkımız yazının altındadır..)

Yazının başlığını görünce, “Aralarında yüz yılı aşkın zaman farkı olan iki olgu arasında nasıl bir bağlantı var?” diye sormuş olabilirsiniz.
Aşağıda açıklayacağımız gibi her iki olgu birbirleri ile bağlantılı.

18 Mart Nedir?

109 yıl önce dünyanın en güçlü donanmasının Türk topçusu ve deniz mayınları karşısında yenilerek Çanakkale Boğazından geçmesine izin verilmediği gündür.

Ancak kıyı topçu bataryalarımızı denizden susturamayan düşman, karadan susturmak amacıyla Gelibolu yarımadasını işgale yeltenmiş, yarımadada 9 ay süren kanlı çatışmalarda Mustafa Kemal’in çelik istenci ve Mehmetçiğin olağanüstü direnişi karşısında bunda da başarılı olmayarak çekilmiştir.

18 Mart (1915) salt deniz utkusunun değil, tümüyle Çanakkale utkusunun kutlandığı gündür. Anlamı:
Çanakkale utkusunun dünya tarihi açısından anlamı, o zamanki dünyanın en güçlü donanması ve ordusuna sahip emperyalizmin yarı sömürge durumunda ve yıkılmakta olan bir devletin ordusu karşısında ilk kez yenilmiş olmasıdır.

• Çanakkale’de Türk ordusu, emperyalizmin yenilebileceğini ilk kez dünyaya göstermiştir.

Bu utkunun bizim için başlıca iki anlamı vardır:

Mustafa Kemal Çanakkale’de yetkin bir komutan olarak ün kazanmış ve tarih sahnesine çıkmıştır.

Aynı zamanda Kuvvayı Millye ruhunun – bilincinin başlangıcı Çanakkale’de oluşmuştur.

Bu nedenle Çanakkale, Kurtuluş / Bağımsızlık Savaşımızın önsözüdür.
Çanakkale ve ardılı (devamı) niteliğindeki Türk Kurtuluş Savaşı dünyanın % 85’ini sömüren emperyalizmin sömürgelerini yitirdiği sürecin başlangıcı ve örnek alınan olayıdır. Birbirinin süreği (devamı) niteliğindeki her iki savaş, sömürge altındaki öbür uluslara örnek ve esin kaynağı olarak sömürgeciliğin sonunun gelmesine yol açmıştır.

Cezayir’de Fransız sömürüsüne karşı bağımsızlık savaşı verenler, göğüs ceplerinde Atatürk’ün fotoğrafını taşıyorlardı.

Sakarya muharebesi kazanıldığında Hindistan’da İngiliz sömürgesine karşı geldikleri için hapse atılanlar, hapishanede kutlamaklar yapmışlardır.
Güney Amerika’da Amerikan emperyalizmi i ile savaşımın önderi Dr. Che Guavera’nın sırt çantasından “Nutuk” (Fransızca baskısı) eksik olmamıştır.
Fidel Castro “Biz devrimciliği Atatürk’ten öğrendik” demiştir.
Bu örnekler çoğaltılabilir…

Emperyalizm unutmaz!

Çinli strateji yazarı Sun Tzu ”Savaş Sanatı” adlı kitabında “düşmanını tanımayan savaşı kazanamaz” demiştir. Emperyalizmi tanımak gerekir.

Emperyalizm hiçbir ülkeye “Seni sömürteceğim” diye girmez, kulağa hoş gelen gerekçelerle girer. Emperyalizm uzun erimli (vadeli) çalışır. Temel içgüdüsü, öbür ülkeleri ve halkları sömürerek kâr ve gücünü doymak bilmez bir hırsla en yüksek düzeye çıkarmaktır.
Bu amacı değişmez ancak sömüreceği ülkeye ve zamana göre kullandığı araçlar ve yöntemleri değişir.

Sömürdüğü ülkelerde işbirlikçiler bulur ve çıkarları için onları kullanır.
Emperyalizmin bir başka niteliği, uzun zaman geçse de yenilgilerini unutmaması ve intikam almasıdır.
Çanakkale ve Türk Kurtuluş Savaşı ile dünyada sömürgeciliğin sonunu getiren süreci başlatan Türk ordusu, aradan yüz yıl geçse bile, bu nedenle emperyalizmin hedefindedir.

28 Şubat..

Emperyalizmin şimdiki başat gücü ABD, tam da yukarıdaki nedenle, yüz yıl sonra Türk ordusundan intikam almak istemektedir. Bu kez kullandığı araç hukuk olmuştur. ABD güdümlü terör örgütünün ajanları savcı ve yargıç rolü ile TSK’nın komuta kadrosunu kendilerine uyumlu duruma getirmek amacıyla deneyimli, yetenekli Atatürk devrimcisi pek çok general/amiral ve subayı Ergenekon, Balyoz, 28 Şubat gibi kurmaca davalarla tutsak almışlardır. Yüz yıl önce yapamadıklarını, yüz yıl sonra başka yöntemlerle yapmak istemişlerdir.

İntikam çabaları kurmaca davalarla sınırlı kalmamış,15 Temmuz (2016) hain darbe girişimi fırsata çevrilerek, OHAL ilan edilerek çıkartılan OHAL – Yasa Gücünde Kararnameleriyle (OHAL KHK) TSK’nın komuta yapısı, sağlık sistemi, subay eğitim sistemi, yükselme sistemi, adalet sistemi, asker alma sisteminde köklü değişiklikler yapılarak Ordumuzun gücüne ve saygınlığına önemli darbeler vurulmuştur. Kurmaca davlarla bitirilemeyen hesaplaşma, OHAL KHK’leri ile sürdürülmüştür.

İşte, Atatürk Devriminin (ve çağdaşlığın) temeli olan Laikliğe, 1997 yılında anayasal bir zeminde (MGK toplantısında) sahip çıktıkları için 2021 yılında tutsak edilen 28 şubat davası sanığı(!) komutanların, yaşları ve sağlıkları elvermemesine karşın salıverilmemelerinin nedeni budur!

• Emperyalizmin Çanakkale’de başlayan, Kurtuluş Savaşımız ile süren anti-emperyalist savaşımın intikamını TSK’dan almaktadır.

Amaç hapisteki komutanların kişiliğinde TSK’ın saygınlığına ve ordu-ulus bütünleşmesine darbe vurmaktır.
============================
Dostlar,

Yazı değerli ve uyarıcı.
Paranoya ürünü değil.
Yurtsever komutanımız E. Tuğg. Sn. Dumanlı’ya teşekkür ederiz.
Ayrıca Sn. Dumanlı, böylesi bir değerlendirme ve bağlantı yapabilmek için 2 ek şapkaya daha sahip : Bir Hukuk insanı ve Uluslararası İlişkiler alanında PhD (Doktora) sahibi..
***
Ancak..

Sayın Paşa ile yaşıt olarak 70+ yaş kıdemli bir T.C. yurttaşı olarak biz, 12 Mart 1971 gerici askeri darbesinden bu yana Türk siyasal yaşamını deneyimledik. Biz de Tıp kariyerimize ek olarak Hukuk ve Mülkiye eğitimleri aldık. Bu yazıda geçen “emperyalizm, anti-emperyalist savaşım, Kurtuluş – Bağımsızlık savaşı, emperyalist ABD, emperyalizm işbirlikçileri…” gibi betimlemeler (jargonlar), daha düne dek ülkemizde neredeyse suçtu ve “sol ağız, sol söylem” idi..

Görüştüğümüz pek çok yüksek rütbeli subay bu sözleri ağızlarına al(a)mazdı.
Biz “alanlar” ise “solcu” damgası yer, dışlanırdık en azından..

Örn. “Türkiye NATO’dan çıkmalı…” içerikli öneri ve eleştirilerimiz adeta duvara çarpıyordu.

Konuştuğumuz çok yıldızlı Komutanların ezberi –ve de asapları– bozuluyordu.

Çok bedel ödendi bu bağlamda..
Geriden geldi TSK Kurmayları bu süreçte.
12 Mart ve 12 Eylül’de “Kemalist – Devrimci” evlatlarını kendisi doğradı adeta…
Ve savunmasız kaldı. Oysa “Devrimcilik” “6 Ok” tan biri değil miydi!!??

Sn. Dumanlı Paşa’ya göre “ABD’nin süregelen ve “olgunlaştırılan” intikamının öncül adımları değil miydi o 2 gerici – faşist darbe? Kime karşı yapıldı? Mıntıka temizliği miydi?!

ABD Genelkurmay Bşk., ABD Başkanının (J. Carter) kulağına 12 Eylül 1980 günü neden

• “Our boys did it” dedi, diyebildi?????????!!!!!!!!!!

TSK’da ABD’nin “..boy..” ları mı en tepede komutanlardı??
Bu hadsizliğin kökeni neydi?
**
Uzatmayalım..

Taktik – strateji ustalığını kimselere bırakmayan –kimi– komutanlar, içine sürüklendiğimiz onur kırıcı ve yıkıcı tablodan sorumludur. Ülkenin sol-Kemalist namuslu aydınları – bilim insanları en önce kurban verildi emperyalizme ve TSK bile kendini koruyamaz duruma düştü.

Hem çok ciddi ulusal güvenlik boşlukları (zaafiyeti) oluştu hem de onbinlerce insanımız telef edildi! Geri getirilesi değil. Ulusun özgüveni zedelendi, ağır psikolojik travmalar aldı, yaşıyor..

Dileriz bu tablo, “ilgili herkese“, epey geç de olsa, çok ağır bir tarihsel ders olur Türkiye’de ve dünyada.. “Kavga” henüz bitmiş değil..
***
Öyle değil mi Sn. Dumanlı Paşam, TSK bu bağlamda çoooook geç kaldı ve çoook da ciddi hatalar yaptı değil mi? Bu çıplak gerçeklik yadsınabilir mi??

Haa, bir de “Homo homini lupus” gerçekliği var değil mi, TSK içinde de!!

Sevgi ve saygı ile. 22 Mart 2024, Ankara

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, BSc, LLM  
Atılım Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği) Uzmanı
Hekim, Hukukçu-Sağlık Hukuku Uzmanı, Mülkiyeli
www.ahmetsaltik.net        profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     X : @profsaltik
https://www.instagram.com/ahmet_saltik

Ahmet GÖKSAN 
ahmetgoksan45@gmail.com

“Kıbrıs tarihini bilmeyen, Kıbrıs Rumu’nun taşıdığı ruh halinden habersiz, Türk şeref ve haysiyetini koruma savaşında bugüne kadar dökülen kanların maksat ve gayesini idrak edemeyecek kadar gaflet ve dalalet içinde olanların, Ada’da huzuru ve güveni sağlayan kahraman Türk Ordusunun çekilmesi talebinde bulunmaları kadar yersiz ve bayağı hareket olamaz!”… Dr. Fazıl KÜÇÜK, 1978

Avrupa’nın önünde Haziran ayı içinde yapılacak olan Avrupa Parlamentosu seçiminin sonucu AB’nin de geleceğinde önemli ve belirleyici olacaktır. Nedeni ise üye ülkelerde yaşanmakta olan ırkçı partilerin oylarındaki artış olarak kimi ülkelerde ise 1. parti konumuna ulaşmalarıdır.

Son olarak Portekiz’de yapılan seçim sonucu bunun göstergesidir. Buna göre Merkez Sağda yer alan Sosyal Demokrat Parti ve Demokratların oluşturduğu blok ile Hıristiyan Demokratlar, Sosyalistlerin oluşturduğu bloku kıl payı ile de olsa seçimin yeneni olarak başarılı olmuşlardır.

Aşırı sağın yükseliyor olması, Küreselcilerin Ulus Devletler çöktü yaklaşımlarının da sonunu getiriyor. Unutulmamalıdır ki, Ulus Devletler hiçbir zaman çöküp dağılmaz kısa süre sonra da eski güçlerine ulaşırlar. Avrupa’da olduğu gibi iki paylaşım savaşı geçirmiş olan Kara Avrupası’nın yeniden kurulmaya çalışıldığının da işaretlerini veriyor. Bu durumda 20. yüzyılda yaşanan iki dünya paylaşım savaşı noktasına gelinmemesi umulmalıdır.

Kara Avrupası’nın önümüzdeki Haziran ayında yapılacak olan Avrupa Parlamentosu seçimi belirleyici olacaktır. Sağcı Blokun tehdit olarak algılanması Kara Avrupası’nın önündeki engellerden yalnızca bir tanesidir.

05 Kasım 2024’te ABD’de yapılacak ve şimdilerde, çok yaş almış iki kişinin yarışması Avrupa için de önümüzdeki dönem için belirleyici olacaktır. J. Biden’ın kazanması şu anda Avrupa’da dikkati çekecek olumsuzlukların yaşanmasına fırsat vermeyecektir. Buna karşın Kongre’yi 2020 yılında basan D. Trump taraftarları aşırı sağ blokun güçlenmesi için zemin oluşturacaktır. Kara Avrupası’nın Güneydoğu kanadının da ayrıca değerlendirilmesi gerekiyor. NATO çerçevesinde iki komşu olan Türkiye ve Yunanistan’a yapılan dengesiz silah “yardımlarının” (!?) gözden geçirilmesini gerekli kılıyor.

BM Genel Yazmanının kişisel özel temsilcisi olarak görevlendirilen Maria Angela Holguin Cuellar’ın, görüşme (müzakere) sürecinin başlatılabilmesi için yoğun çaba içinde olması “bir umut olabilir mi?” diye sormadan geçmemek gerekiyor. Ada’da bir dizi görüşmelerde bulunduktan sonra, Londra üzerinden NewYork’ta görüşmelerin ardından, aynı yoldan Kıbrıs’a döndü. Londra’da İngiltere yetkilileri ile buluşmasında, müzakere sürecinin ötesinde, çözüm önerilerinin tartışıldığı belirtiliyor.

İngiltere’nin eski mal sahibi (2. Abdülhamit 1878’de sözde kiralamıştı!?) olduğu Ada’da bulunacak çözüm süreçlerinde hep belirleyici olduğu biliniyor.

Adı geçen ülke, Kıbrıs’ta bulunan iki askeri üssünün (Agratur ve Dikelya) geleceğinin güvence altına alınması istiyor. Buna koşut olarak, Ada’da yaşayan iki ayrı ulusun temsilcileri arasında ayırım yapması nedeniyle, çözüme ulaşma olanaklı olamamaktadır.

İçinden geçmekte olduğumuz bu dönem de, yıllardır oynanmaya devam edilen oyunun ötesinde bir anlam içermemektedir.

Sınır geçişlerinin her iki halk arasındaki karşılıklı güvenin sağlanmadığı gerçeğinin bilinmesi gerekiyor mu ne!…

SEVGİ ile kalınız.
15 Mart 2024 – Ankara

Dr. Cihangir DUMANLI
E. Tuğg., Hukukçu, Uluslararası İlişkiler Uzm.

Kurtuluş savaşımızda emperyalist devletlerin her türlü desteği vererek üzerimize gönderdiği işgalci Yunan ordusunun büyük bölümü kesin bir yenilgiye uğratılarak imha ve tutsak edilmiş kalanları yurdumuzdan kaçmıştır.

Savaş tarihi çalışmalarında genellikle Kurtuluş-Bağımsızlık Savaşımız bizim açımızdan incelenmekte, Kuvayı Milliye direnişi ile başlayan ve düzenli TBMM ordusu ile sürdürülerek utkuya (zafere) ulaştıran muharebeler ele alınmaktadır. Olaya bir de karşı yan açısından bakmak, Yunan ordusunun neden yenildiğini incelemek, alınacak dersler bakımından yararlı olacaktır.

1. Emperyalist Devletlerin Oyuncağı Oldular

Çanakkale’de ve Kutülamare’de küçümsediği Osmanlı ordusu karşısında beklemediği yenilgiye uğrayan ve büyük savaştan yorgun çıkan İngiltere, bir kez daha yenilgi riski almak istememiş, Anadolu’yu işgal görevini Yunanistan’a vermiştir. Yunanistan’ın “Büyük Yunanistan” (Megalo İdea) hayali peşinde koşan o zamanki Başbakanı Venizelos da İngiltere’nin her istediğini yapmaya hazırdır. Bu nedenlerle Yunan ordusu 15 Mayıs 1919’da İngiltere’nin desteği ile İzmir’e çıkarak Anadolu’yu işgale başlamıştır

Yunan ordusu başlangıçta, ordusuz kalmış bir ulusun kendiliğinden ordulaşarak oluşturduğu Kuvayı Milliye karşısında Bursa-Uşak hattına kadar ilerlemiştir. Buradan Eskişehir-Afyon hattına ilerleme çabası İnönü mevzilerinde yeni kurulmuş olan düzenli TBMM ordusu tarafından iki kez durdurulmuştur (Ocak ve Mart 1921).

Yunan ordusu İnönü’de iki kez yenilgiye uğradıktan sonra İngiltere Yunanistan’a desteğini azaltmış, Sakarya yenilgisinden (Eylül 1921) sonra tümden kesmiş, Başbakan Gunaris’in destek istemlerini karşılamayarak Büyük Taarruz karşısında ağır yenilgisine (30 Ağustos 1922) seyirci kalmıştır. İngiltere’nin Yunanistan’a desteğini kesmesinin nedeni, gittikçe güçlenen Türk ulusal direnişi karşısında Yunan ordusunun başarılı olamayacağını öngörmesidir.

Bundun çıkarılacak ders: “Emperyalizme güvenilmez, kendi gücün yoksa başkasına güvenerek savaşa girme” dir.

2. Hedef-Güç Dengesini Gözetmediler

• Stratejinin temel kuralı güce göre hedef seçmek veya hedefe göre güç oluşturmaktır.

Tarihte bu dengeyi gözetmeyen Napolyon’dan Hitler’e dek pek çok komutanın yenilgileri görülmüştür. Strateji ustası Atatürk, Kurtuluş-Bağımsızlık savaşımızın (İstiklal Harbi) hedefini gücüne uygun olarak Misakı Milli ile sınırlamış ve elde etmiştir.

Yunanistan’ın ve İngiltere’nin siyasal hedefi Türk ulusal direnişini kırmak ve İstanbul’u işgal ederek Padişah’a kabul ettirdikleri Sevr Andlaşmasını ulusalcılara da kabul ettirmektir. Bu siyasal hedefi gerçekleştirecek olan askeri hedef ise, ulusal direnişin ve kurulmakta olan yeni devletin merkezi olan Ankara’dır.

Oysa Yunan ordusunun başlangıçtaki gücü Ankara’yı ele geçirmeye yeterli değildir. Yunan ordusu 15 Mayıs 1919’da İzmir’e 100 000 kişilik bir güçle çıkmış, sonraki bir yıl Milne hattı denilen Ayvalık-Akhisar-Salihli-Aydın hattında beklemiştir. Ordu Anadolu içlerine ilerledikçe cephesi genişlemekte, uzayan ikmal yollarının güvenliği için güç ayırmak zorunda kalmakta ve 1921 başından sonra TBMM ordusunun gittikçe artan direnci ile karşılaşmaktadır. Doğuya doğru ilerledikçe güç gereksinimi artmaktadır. Bu nedenle İnönü mevzilerinde iki kez yenildikten sonra seferberliğini tamamlayarak Anadolu ordusunun gücünü 200 000’e çıkartmak zorunda kalmış, o güç de Sakarya’da tüketilerek (Eylül 1921) Ankara’ya ulaşmaya yetmemiştir.

Yapması gereken doğru hareket, ileride güç ihtiyacının artacağı düşünülerek başlangıçta askeri hedefe uygun bir güçle işgali başlatmak olmalı idi.

3. Orduya Siyaset Girmiştir

• Yunan ordusunun yenilgisine neden olan en önemli etken, Orduya siyasetin girmesidir.

Meşruti (Anayasalı) monarşi ile yönetilen ülkede, Almanya yanlısı Kral Konstantin ile İngiltere yanlısı Başbakan Venizelos arasındaki siyasal çekişme Ordu’ya da yansımıştır. Venizelos 1917’de Krala karşı bir darbe yapınca Konstantin yurt dışına kaçmış, bu dönemde Venizelos 2300 karacı, 3000 jandarma ve 880 denizci subayı “Konstantinci” oldukları gerekçesi ile ordudan atmıştır. Konstan’in yerine tahta çıkan oğlu Aleksander ölünce 1920’de yapılan seçimi kralcı Ahali Partisi kazanmış ve sürgündeki Kral Konstantin üç yıl sonra ülkesine dönmüştür.

Konstantin’in dönünce yaptığı ilk iş, Venizelos’un ordudan attığı “Konstantinci” subayları rütbelerinin üzerinde görev vererek yeniden orduya almak olmuştur. Bu da orduda Venizelos’çu subaylarla Kostantin’ci subaylar arasında düşmanlık yaratmıştır. Bu düşmanlık erbaş ve erlere dek uzanmış, Ordunun temel nitelikleri olan birlik ruhu ve disiplin bozulmuştur.(Benzer gelişme bizde Balkan savaşında ittihatçılar ve itilafçılar arasında yaşanmış, Balkan bozgununa neden olmuştur).

Kral Konstantin Venizelos tarafından ordudan atılan ve üç yıl emeklilik yaşamı yaşayan kendisine bağlı subayları yenide orduya alırken, yeteneklerine bakmaksızın salt kendisine bağlı oldukları için önemli görevlere getirmiştir. Bunlar arasında İnönü’de (iki kez) ve Sakarya’da yenilen General Populas ve Büyük Taarruzda bozguna uğrayan General Hacianesti de bunmaktadır.

Alınacak Dersler:

• Orduya siyaset sokulmamalıdır.
• General ve subayların atama ve yükseltilmelerinde iktidara bağlılık değil, mesleksel yeterlilik temel alınmalıdır.

4. Komuta Kadrosu Yetersizdir

Yunan ordusunun Anadolu’daki yenilgisinin başlıca nedeni, yukarıda anlatıldığı gibi komuta kadrosunun yeteneklerine bakılmaksızın salt “kralcı” oldukları için atanmaları ve savaş deneyimine sahip olmamalarıdır.

Buna karşılık, Mustafa Kemal başta olmak üzere, Türk ordusunun komutanları askeri ortaokuldan başlayan askeri lise, harp okulu ve harp akademisi ile süren çok iyi bir askeri eğitimden geçmiş ve Balkan savaşında, Libya’da 1. Dünya Paylaşım Savaşının çeşitli cephelerinde savaş deneyimi kazanmışlardır.

Kurtuluş savaşında bizim en önemli “kuvvet çarpanımız” Yunanistan’ının tersine komutanların üstün mesleksel nitelikleridir. Komutanların niteliklerindeki fark sonucu belirleyici olmuştur.

Kesin sonuçlu muharebe olan Büyük Taarruz ve Başkomutan Meydan Muharebesini Başkomutan Mustafa Kemal en ileri hatlardan yönetirken, Yunan Başkomutanı ve “kralcı” olduğu için bu göreve getirilen Hacianesti 300 km geride İzmir’de Kordon’da demirli lüks bir yattan yönetmiştir. Sonuç Türk ordusunun utkusu (zaferi), Yunan ordusunun ağır yenilgisidir.

Alınacak Ders:

Subay eğitiminin niteliği Ordunun başarısında en önemli etkendir. Subaylar askeri okullarda (liseden başlayarak) iyi eğitim almalı ve mesleksel yeterliliğe göre atanmalıdır..

Başkomutan Atatürk’ün savaş deneyimlerine dayanarak söylediği gibi, “Bir ordunun kudreti zabitan (subaylar) ve kumanda heyetinin değeri ile ölçülür.“

5. Askerler arasında güdülenme (motivasyon) farkı vardır :

Yunan ordusunun askerleri (erden ordu komutanına dek) emperyalist bir amaçla yabancı toprakları işgal ederken, Türk ordusunun askerleri kendi yurtlarında bir ölüm – kalım savaşı vermişlerdir. Bu da her iki ordunun savaşma azim ve istencini, dolayısı ile savaşın sonucunu belirlemiştir.

6. Düşmanı küçümsediler

İngiltere’nin ve Yunanistan’ın başka bir yanılgısı, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmakta olduğunu, büyük savaştan ağır bir yenilgi ile çıktığını, askeri ve ekonomik gücünün zayıf olduğunu düşünerek Türkiye’yi ve Türk ordusunu kolayca yeneceklerini sanmalarıdır.       Devletin çökmekte olduğu ve ordunun Mondros’ta teslim edildiği gerçektir. Ancak Yunanlar ve İngilizler Atatürk gibi büyük bir önderin bu zorluklara karşın utku (zafer) kazanabileceğini düşünememişlerdir.

Alınacak ders: Düşmanını küçümseme!

Sonuç :

Kurtuluş savaşımızda Yunan ordusunun kesin bir yenilgiye uğramasında yukarıda belirtilen hataları etkili olmakla birlikte, sonucu belirleyen asıl etken başta Atatürk olmak üzere Türk ordusunun komutanlarının yetkinliği, Mehmetçiğin ve Türk ulusunun olağanüstü özverileridir.

Yunan tarihine “küçük Asya felaketi” olarak geçen Anadolu serüveni (macerası) bugünkü Türkiye açısından da alınacak derslerle doludur.

Özetle              :

1. Orduya siyaset sokulmamalıdır. iktidarın kendi ordusunu oluşturma çabalarına son verilmelidir. TSK AKP’nin değil, devletin ordusudur.
2. General ve subayların yükseltilmesinde ve askeri okullara öğrenci alımında siyasal iktidara yakınlık değil mesleksel nitelikler temel olmalıdır. Bu nedenle Yüksek Askeri Şura (YAŞ) asker ağırlıklı olmalıdır.
3. Subay eğitiminin niteliği yükseltilmeli, 15 Temmuz hain darbe girişinden hemen sonra (31 Temmuzda) çıkartılan kanun hükmünde kararnamenin (KHK) subay eğitim sistemini değiştiren hükümleri iptal edilmeli, bu kapsamda;

• Askeri liseler açılmalı,
• Harp okulları Kuvvetlerinin kuruluşuna geri verilmeli,
• Harp akademileri 2016 öncesindeki konuma döndürülmelidir.

Prof. Dr. Doğan Soyaslan

Türk Vatandaşı Naci BEŞTEPE

• Başta Ulu Önder
  Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
  olmak üzere Çanakkale şehit ve gazilerimizi saygıyla selamlayarak anıyorum.

ALÇAKGÖNÜLLÜ

Murat Kurum, “AK Parti’de Cumhurbaşkanımız kim en iyi işi yapacaksa onu oraya getirmeye gayret gösterir. Bakın örneği benim.” dedi.

Bu ne alçak gönüllülük!..

ÖDÜL

RTE’nin kitaplarını dağıtan AKP’li iş insanı Veysel Demirci, aldığı milyarlık ihalelerden sonra DSİ’nin Mersin Pamukluk Barajı içme suyu izale hattı ihalesini 3 milyar lira bedelle aldı.

Biat et, rahat et…

SAHİP

Mal bildirimi sorulan AKP ABB adayı Turgut Altınok, ”Mal mülk bizim değil, Allah’ın” dedi.

Vergi kaçağı çıkarsa suçlu belli…

EMANETÇİ

Allah’ın malının emanetçisi olan Altınok’un kısmen açıkladığı mal varlığı bile dudak uçuklatıyor.

Allah, emanetçi kul bulmakta sıkıntı çekmiş…

ŞAİR

Vatandaşa sadelik, alçak gönüllülük nutukları atan DİB Erbaş’ın kızı, BMW arabasının anahtarlığı için şiir yazıp sosyal medyada paylaştı.

Din, iman; garibanı oyalamaya, göz boyamaya…

ŞAKA

HÜDA PAR milletvekili Ramanlı’nın kadınlarla ilgili nüktesi  şöyle :

• “Biz demokrat insanlarız kadının hangi renk çarşaf giyeceğine karışmayız”

Ameleye şaka yap demişler, arkadaşının kafasına beton dökmüş…

DEM

Başta RTE, AKP’liler “DEM’leniyorlar” diye CHP’ye laf atadursun, AKP Bala Belediye Başkan adayı “Görüştük, bize verecekler” diye işbirliğini açıkladı.

Kör gözüne çomak…

KURTARICI

Devlet Bahçeli, son seçimi olduğunu söyleyen RTE’ye,

• “Ayrılamazsın, Türk milletini yalnız bırakamazsın. Cumhur İttifakı olarak yanındayız.
  Yeni yüzyılın kurtarıcı lideri olarak sizi görmek istiyoruz.”

Neyi kurtarmış anlamadım.

Biz “nasıl kurtulacağız?” derdindeyken…

KAPAMA

Katıldıkları yarışmada derece alan İmam Hatipli kız öğrenciler, Derince Kaymakamını ziyaret etti. İlçe Milli Eğitimin Müdürlüğü haber paylaşımında öğrencilerin yüzlerini kapattı.

Kızların yüzü yerine kendilerininkini kapatsalar…

YÜZÜNE

RTE, ”Yanlışımız olursa yüzümüze söyleyin” dedi.
Çıraklık mağdurları slogan atınca karga tulumba oldu.

Gazze ticaretini eleştirenler tutuklandı.

Adam söz gelişi öyle demiş. Yüzüne söylenir mi!…