Değerli site okurlarımız,
Sevgili öğrencilerimiz, asistanlarımız..

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU – SGK ve
SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ – SUT

konulu, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 6 öğrencilerimize sunduğumuz güncellenmiş ders yansılarını paylaşmak istiyoruz.. 87 yansı, pdf biçiminde .. (2,8 MB).

Sosyal Güvenlik Sistemi – SGK ve sağlık hizmetlerinin finansmanı ülkemizin en yakıcı sorunlarının başında geliyor. SGK 2019 bütçesi 382 milyar TL ve merkezi yönetim bütçesinin (961 milyar TL) %40’ını buluyor. Her yıl, kabul edilmesi çok güç – olağan dışı sınırlamalara karşın birkaç on milyar TL açık veriyor.. Primsiz ödemeler kapsamında genel bütçeden aktarımlara (transfere) ek olarak bütçe açığı doğuracak düzeyde ek aktarım politik ve aktüaryal (akçal) denge olarak zorunlu görülüyor. 2018 sonu açığı 34 milyar TL ve 2019’da genel bütçeden 185 milyar TL aktarım Bütçe yasasında öngörüldü (açık 48 milyar TL kestiriliyor). SGK’ya yapılan toplam aktarım 2018’de 135,7 milyar TL olmuştu.

• Sistem mali açıdan sürdürülebilirlik sınırlarını çok zorlamakta.. ,

Dış borcu ve cari açığı büyütmekte sağlık ve sosyal güvenlik giderleri üzerinden. Zorunlu genel sağlık sigortası Batı dayatması. IMF, DB, DTÖ, AB ve ABD “sağlıkta dönüşüm” (Health Transformation) adı altında sağlık hizmetlerinin piyasalaştırılmasını, devletin kenara çekilerek yerli – yabancı şirketler eliyle özelleştirilmesini dayatıyor. GSS çok pahalı bir sistem, ekonomik gücümüz buna elvermiyor. Ayrıca piyasacı sistem, tedavi edici sağlık hizmeti ağırlıklı, koruyucu sağlık hizmetleri ihmal ediliyor, sağlık giderleri çok artıyor. Dar kaynaklarımız verimsiz kullanılıyor; yerli – yabancı şirketlerin kasasına devlet eliyle aktarılıyor..

Üstelik prim = ek vergi ödemek zorunlu!
Yetmiyor, 12-14 kalem “katkı payı” isteniyor..
Yetmiyor, “tamamlayıcı sigorta” yaptırmamız isteniyor.
Olağanüstü adaletsiz, irrasyonel ve etik dışı!

Sorun stratejik boyutlara erişti.. Finansal sürdürülebilirliği olağanüstü güç..
Üstelik 10 Ağustos 2018’de başlayan / başlatılan ve hala süren “ağır ekonomik bunalım” içindeyiz ve 2019’da SGK giderlerinden 10-11 milyar TL kısıntı öngörülüyor.. Sağlık hizmetlerine erişim iyice pahalanacak, nitelik ve kapsamı daraltılacak, üretilen sağlık hizmeti miktar olarak da azalacak demektir bu tabloda.

2018’de SGK 91,5 milyar TL sağlık harcaması yaptı. Bunun 31 milyar TL’si (%34’ü!) ilaç gideri. Son derece yüksek bir oran. ABD’de yaklaşık %11, AB’de yaklaşık %17 bu oran. Çok fazla ilaç giderimiz var. Bunun Farmako-ekonomik nedenleri çeşitli ancak başlıca düzeltim, KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİNE KESİN ÖNCELİK VEREREK BAŞLATILABİLİR. Hem sağlık açısından büyük risk yükleniyoruz hem de dışarıya döviz aktararak cari açık veriyoruz!!

• GSS finansal yoğun bakımda!

Sorunun tüm ağırlığına karşın, Kurumun kuruluş yasası (RG 20.05.2006 – 26173, yasa no. 5502) 1. maddede (3. fıkra) “Kurum, Sayıştay’ın denetimine tâbidir.” denilmekte iken;

• Sayıştay raporunda “… Kurumun, döner sermaye işletmelerine ilişkin işlemlerinin de hemen
  her alanında yanlışlık, mevzuata aykırılık ve belirsizlikler saptandı!? denmekte iken…
  (http://www.hekimpostasi.org.tr/2014/11/12/turkiye-kamu-hastaneleri-kurumunun-islemleri-hatali/ 10.7.17)

SGK, 4 sayılı CBK (Cumurbaşkanlığı Kararnamesi) ile
Sayıştay denetimi dışına alındı!

Bu yaklaşım, hiçbir kamu yönetimi ilkesiyle, dürüstlükle, ahlak ve etikle….. bağdaşmaz.
Tersine SAYDAMLIK / HESAP VERİLEBİLİRLİK / DENETİM / KAMUOYUNUN BİLGİ EDİNME HAKKI gözetilmekle sorun çözülebilir. Bereket Anayasa md. 160 güvencesi var.

SGK İÇİN NE YAPMALI, NE YAPMAMALI?

başlıklı yazımıza da bakılmasını dileriz..  (tıklayınız)

Köktenci çözüm ise ulusal sağlık politikalarına dönmekte..
kamusal kaynaklardan, adil – etkin vergi rejimi ile sağlığa kaynak ayırmakta..
Ve de bu çok değerli ulusal kaynakları

• kamu sorumluluk ve öncülüğünde özellikle koruyucu sağlık hizmetleri ağırlıklı olarak
  en yüksek verimlilikle kullanmakta..

Sağlık sektöründe de Batı emperyalizminin uydusu – sömürgesi olmaktan çıkmak zorundayız!

• Böylesi insan haklarına aykırı, sömürgen bir sağlık sistemini (!) reddetme hakkımız ve yükümümüz var.

Ayrıntıları 87 yansıda bulabilirsiniz.. Okunması, paylaşılması, SGK’ya sahip çıkılması dileğiyle..

• SGK mutlaka bilimsel, hakça, saydam, hesap verebilir biçimde, Sayıştay denetiminde ve yaraşırlıkla (liyakatla, meritokratik olarak) yönetilmeli

Lütfen tıklar mısınız ?? SGK_SUT_AUTF_D6_Dersi

Sevgi ve saygı ile. 04 Eylül 2019, Ankara

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği) Uzmanı
Sağlık Hukuku Bilim Uzmanı, AÜTF Halk Sağlığı AbD
Mülkiyeliler Birliği Üyesi
www.ahmetsaltik.net      profsaltik@gmail.com