Dostlar,

Emeğin – emekçinin dostu bilim emekçisi Sayın Prof. Alpaslan Işıklı‘yı
17.7.13 günü sonsuzluğa uğurladık..

O’nun bizleri AYDINLATMAYI sürdüren yazılarından paylaşmayı sürdürelim :

27 Mayıs 1960’ın Anımsattıkları

Prof. Dr. Alparslan IŞIKLI
10 Aralık 2005

11 sayfalık kapsamlı makale şöyle başlıyor…

• “18 Nisan 1960 günü, İsmet Paşa’nın Kızılay’daki İş Bankası şubesine (o zamanlar ana caddeye sınır olan bir binanın alt katında bulunuyordu) para çekmek için geleceği haberi, SBF öğrencileri arasına bir bomba gibi düştü. Haber, muhtemelen, o yıllarda CHP yönetiminde gençlerle ilgili işleri yürüten Suphi Baykam tarafından sızdırılmış; içimizde CHP ile en yakın ilişki içinde bulunan Hikmet Çetin, Nedim Tekin ve Ertuğrul Baydar aracılığıyla yayılmıştı. DP iktidarı döneminde, bizim kuşağın mensuplarının gönlünde çok özel bir yeri olan İsmet Paşa’nın yurt gezilerinde başına taş attırılmış, yolu kesilmiş ve zaferleri ders kitaplarından çıkartılmıştı. Bütün bu olup bitenler karşısında birikmiş bulunan tepkimizi dile getireceğimiz bir fırsat yakalamanın heyecanı birdenbire içimizi sarıverdi….”

Devamla;

• “Kuşkusuz, her konuda olduğu gibi bu bağlamda da her şeyi uluslararası faktörlere bağlı kalarak açıklamak da mümkün değildir. Bununla birlikte uluslararası faktörlerin rolünün tümüyle göz ardı edilmesine de olanak yoktur. Ayrıca unutmamak gerekir ki, 1960’lara doğru ülkemiz çok ciddi ekonomik bunalımlarından birisini yaşamaktaydı. 1958 yılında ülkemizin gördüğü en yüksek oranda (%221.4 oranında) bir devalüasyon gerçekleştirilmişti.
  Bu, 1946’da yapılandan sonra ikinci devalüasyondu. Her ekonomik bunalımın, özellikle böylesine büyük boyutlu bir devalüasyonla eşlenen bir bunalımın ardından ciddi bir siyasal bunalımın ve rejim sorunun doğması kuralı bir kere daha doğrulandı; 27 Mayıs böyle bir ortamda ortaya çıktı.”

Ve şöyle bağlanıyor :

• “27 Mayıs çok değişik ve çelişik faktörlerin sonucunda ortaya çıkmıştır. 50’li yılların sonlarına doğru ülkemiz ağır ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalmıştı.  Menderes, büyük umutlar beslediği ABD’den beklediği yardımı görmemekteydi. Bu koşullarda dış politikada farklı arayışlar içindeymiş gibi görünüyordu. ABD’nin bu tutumdan hoşlanmadığına dair gözlemler eksik değildir. 27 Mayıs, aynı zamanda iktidarını yükselen burjuvaziye kaptırmış olan asker sivil burjuvazinin yeni bir güçle ortaya çıkması olarak da yorumlanabilir. Kuşkusuz en önemli faktör, iktidarın tutumunda ve icraatında aranmalıdır. Muhalefeti bastırmak için askeri güce başvurmuş olan Menderes iktidarı, askeri müdahalenin kurbanı olmuştur. Menderes iktidarı, çoğunluk diktası yolunda tehlikeli bir süreç başlatmıştır. Her şeye rağmen sonuçta demokrasi yanlısı unsurların ağırlığı belli ölçüde belirleyici olmuş; ülkemizde, kısa süren bir dönem boyunca da olsa, 1961 Anayasası’nın çerçevelediği bir özgürlük ve toplumsal gelişim koşulları sağlanabilmiştir.”

Makalenin İngilizce özeti şöyle                            :

What are we remembering about the 27^th May 1960

Military intervention occurred in 27^th May 1960, is the result of several different factors.
Toward the end of the years 50’s, Turkey witnessed severe economic problems. Menderes could not obtained the aids that he is so expecting from the USA. In such situation he was trying to fallow some non habitual ways in foreign policy. Obviously, this was not pleasing USA government. 27^th May could also be interpreted as a last effort of the military and civil officials who lost their political power before the growing bourgeoisie. It seems that the main factor is related with the policy of the government itself. Menderes government that tried to establish a kind of dictatorship also used military forces in order to exercise political pressure against the opposition, it became the victim of the military intervention. Despite all, some existing democratic forces maintained in certain respect the condition of reestablishment of democracy and social progress, at least during a certain period which followed 27^thMay.

********************

Tüm makaleyi okumak için lütfen tıklar mısınız??

27_Mayıs_1960’in_Animsattiklari

Teşekkürler merhum aziiiiiiiiiz Alparslan Işıklı…

Sevgi ve saygı ile.
19.7.13, Ankara

Dr. Ahmet Saltık
www.ahmetsaltik.net