TBMM Bütçe Plan Komisyonu’nda görüşülmekte olan Bütçe Kanunu tasarısında Sağlık Bakanlığı bütçesi görüşüldü (10.02.2016). Sağlık Bakanı Dr. Mehmet Müezzinoğlu’nun sunumu ile başlayan oturumda komisyon üyeleri sağlık alanına ilişkin görüşlerini ifade ettiler.
Görüşmeleri TTB adına TTB Merkez Konseyi Başkanı Bayazıt İlhan ve Genel Sekreter Dr. Özden Şener izledi. Dr. Şener, verilen olanakla kısa bir konuşma yaptı ve Türkiye sağlık ortamını değerlendirdi. Şener konuşmasında Türkiye sağlık ortamının bugününü ve kurum olarak beklentilerini dile getirdi. TTB Genel Sekreteri, önceki yıllarda sağlıkta dönüşümün önemli bir başarısı olarak gösterilen kızamığın Bakan’ın bu yılki sunuşunda yer almadığına, 2014 yılında Türkiye’de 7400 yeni kızamık vakası görüldüğüne dikkat çekerek bu 2002’deki sayıya eşit olduğunu, koruyucu sağlık hizmetlerinde önemli sorunlar bulunduğunu ifade etti.
Bakanlık açıklamasına göre bebek ölüm hızının binde 30’dan binde 7’ye düştüğünün belirtildiğini, bu rakamın gerçeği yansıtmayabileceğini söyleyen Şener, Prof. Dr. Kayıhan Pala ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada Bursa’da 2008 yılındaki bebek ölüm hızının İl Sağlık Müdürlüğü verilerine göre binde 7 olduğunu ancak mezarlıklarda yapılan incelemede defnedilen bebek sayısının binde 21 olduğunu, Türkiye’deki sağlık istatistiklerinde ciddi sorunlar bulunduğunu ifade etti.
Prof. Dr. Özden Şener;
– 2002’de hekime başvuru sayısının (AS: yılda) 3 iken, bugün 8’i aştığını,
– ilaç tüketiminin 750 milyon kutudan 1 milyar 950 milyon kutuya yükseldiğini,
– Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 2008’de tüm Türkiye’de çekilen bilgisayarlı tomografi sayısının 5 milyon iken, sayının 2010’da 7.5 milyon, 2012’de 10 milyon, 2014 yılında ise
12.5 milyona ulaştığını,
– bir hekimin günde 100-150 hasta baktığını..ve bu verilerin iyiye giden bir sağlık ortamının göstergeleri olamayacağını söyledi.
Hekimlerin ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin arttığını vurgulayan Şener yalnızca son bir yılda iki meslektaşımızın görevleri başında öldürüldüğünü hatırlattı. Yöneticilerin gelen her hastaya bakılması baskısı nedeniyle çok ağır koşullarda çalışıldığını, Dr. Atakan Karanfil’in, Hemşire Sevilay Ayva’nın, Dr. Cenk Yavaş’ın görevleri başında genç yaşta yaşamlarını yitirdiklerine dikkat çekti.
Kamuda ve özelde performans baskısının hasta sağlığını tehlikeye attığını, hekimlerin bunun farkında olduğunu da belirten Şener tıp fakültesi (AS: öğrenci sayısının) 5000’den 12000’e çıkarıldığını belirterek bu keskin artışların nitelikli hekim ve sağlık personeli yetiştirilmesindeki olumsuz etkilerine değindi.
TTB Genel Sekreteri konuşmasının sonunda şiddete ilişkin ciddi düzenlemelere ihtiyaç olduğunu, sağlık personelinin uzun süredir konuşulan yıpranma zammının verilmesi gerektiğini, kamuda ve özelde güvenceli ücrete geçilmesi gerektiğini ve emekli aylıklarının insanca yaşanacak bir tutara yükseltilmesi gerektiğini ifade ederek sözlerini tamamladı.
(http://www.ttb.org.tr/index.php/Haberler/butce-5934.html, 14.02.2016)
=========================================
Dostlar,
TBMM’de ilgili Komisyonda (Bütçe Plan) Sağlık Bakanlığı bütçe taslağının görüşülmesi sırasında TTB (Türk Tabipleri Birliği) yetkililerinin de bulunması ve söz hakkı sahibi olmaları son derece olumludur. Bu tür demokratik – katılımcı geleneklerin geliştirilmesi ve yerleştirilmesi hepimizin yararınadır. TTB Genel Sekreteri, AÜTF’nden (Ankara Üniv. Tıp Fak.) çalışma arkadaşımız değerli Prof. Özden Şener’in, verilen kısa sürede TBMM Komisyonuna sunduğu veriler ve değerlendirme çok katkı sağlayıcıdır. Sağlık Bakanlığı yetkililerinin dikkate alması ve “kurumsal körlük” sakıncasını aşmak üzere, daha gerçekçi politikalar üretip uygulamak üzere, dışarıdan yapılan nesnel irdelemelerden yararlanmaları doğallıkla beklenir.
Bizim de Ankara’nın kimi ilçelerinde gözlediğimiz verilerde; gebe, doğum, bebek ve ölüm kayıtlarında ciddi sıkıntılar ve eksikler söz konusudur. Gerek TÜİK, gerek Sağlık Bakanlığı, gerekse Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı – SGK verilerinde (iş kazaları, meslek hastalıkları..) önemli geçerlik – güvenilirlik sorunları olduğu gibi, iyi – kötü elde edilen ham sağlık verilerinin (raw data) işlenerek bilgiye dönüştürülmesinde (information) ciddi sıkıntılar gözlenmektedir. Söz konusu kurumların, iyi Epidemiyoloji bilen Halk Sağlığı Uzmanı hekimleri istihdam etmeleri kaçınılmaz bir zorunluktur. Sağlık hizmetlerinin planlanmasının mutlak biçimde sayısal karar verme (quantitative decision making procedures) tekniklerine dayandırılması, matematiksel akılla-düşünce ile yönlendirilmesi vazgeçilmez bir gerekliliktir.
21. yy. başında Türkiye’de hiçbir kurum – kişinin devekuşu politikaları izleyerek kendisini ve ülkemizi aldatma olanağı ve hakkı kesinlikle yoktur! Siyaset kurumu, seçim kazanan politik kadroların “dilediklerini” yapma hakkı demek asla değildir! Tam da tersine, siyasetçiler, kafasına yatanı (politics) değil, ülke halkı için en iyisini yapma sorumluluğu ile yükümlüdürler. Bu ise ancak bilimsel politikalarla (policy) olanaklıdır. Alaturka Türk siyasetçisi, artık arabayı atın önüne koymaktan vazgeçmelidir. Sorun alanlarının çözümü için 1’den çok bilimsel seçenek varsa, -ki her zaman olmayabilir- siyasetçi politik tercih kullanabilir. Ancak tek bir bilimsel seçenek varsa, onu izlemek siyaset kurumunu da bağlar. Dahası, karşılaşılan sorunlar için elde bilimsel verilere dayalı çözüm olanakları yok ise, elden gelen hızla o sorun(lar) bilimsel yöntemlerle incelenmeli ve bilimsel akla dayalı çözüm seçenekleri üretilmelidir. Siyaset kurumu da bu bilimsel reçeteleri uygulamalıdır.
Mutlak sıfırı (- 273 C derece) bulan ünlü Fizikbilimci Kelvin (1824-1907),
“Gözlemlerinizi sayılarla dile getiremiyorsanız bilginiz geçersizdir.”
demişti. Kuşkusuz salt sayısal veriler değil, “doğru” sayısl verilerdir söz konusu eidlen.
Türkiye’mizi hızla böylesi bir kurumlaşmaya ve siyaset kültürüne taşımak zorundayız.
Sevgi ve saygı ile. 14 Şubat 2016, Ankara
Prof. Dr. Ahmet SALTIK
Halk Sağlığı – Toplum Hekimliği Uzmanı
AÜTF Halk Sağlığı AbD
www.ahmetsaltik.net
profsaltik@gmail.com
