Gözden kaçırılan
Soner Yalçın
Sözcü – 21 Mayıs 2014
syalcin@sozcu.com.tr
Tarih: 29 Nisan 2014.
CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel ve arkadaşları,
Soma maden ocaklarında meydana gelen iş kazalarının ve yaşanan ölümlerin sorumluları ile nedenlerinin araştırılması amacıyla TBMM’ye verdikleri
Meclis araştırma önergesinde şu konuşma yaşandı:
AKP Muzaffer Yurttaş (Manisa)- Bizim gayemiz Soma’yı ve Somalıyı savunmaktır. Hiçbir maden şirketiyle ne partimizin ne milletvekillerimizin bir ilişkisi söz konusu değildir.
CHP Özgür Özel (Manisa)- Yemin et Muzaffer Ağabey, inanacağım!
Yemin et, inanacağım…
AKP Muzaffer Yurttaş (Manisa)- Evet, ben bahsettiğiniz o toplantıların hiçbirinde olmadım.
CHP Özgür Özel (Manisa)- Muzaffer Ağabey, yemin et, çıkıp özür dileyeceğim…
AKP Muzaffer Yurttaş (Manisa)- Olmadım, olmadım…
AKP’li Yurttaş’ın yalanlayamadığı ortaklık meselesi nedir? Hangi toplantı bu?
Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürü Mustafa Aktaş’ın makam odasında, maden ocağı sahibi İbrahim Uyar ile, AKP Manisa milletvekili
Hüseyin Tanrıverdi’nin yaptığı toplantı mı?
Konu Soma’daki maden ocağı mı? Bakalım…
Osman Ağa’nın madeni
Soma linyitlerinin keşfi 1863’te oldu…
Darkale Köyü gençlerinden Osman da kömüre hücum edenlerden.
Gece gündüz kömür aradı; sonunda buldu ve kuyu şeklindeki ilk kömür ocağını
1910’da açtı. 1914’te imtiyaz aldı; devletin madenini 99 yıl çalıştıracaktı.
Artık “Osman Ağa” deniyordu.
Aksilik. Birinci Dünya Savaşı çıktı. Ordunun kömüre ihtiyacı vardı;
erkeklerin hepsi askere alınınca Osman Ağa, kadınlardan işçi taburu kurdu.
Elleri nasırlı köylü kadınları tırnaklarıyla her gün maden çıkardı;
eşeklere yükleyip her gün tren istasyonuna taşıdı. Zorlu günlerdi…
Osman Ağa bazen madeni, ocağın nezaretçisi sert mizaçlı Berberlerin Fatma Çavuş’a bıraktı.
Soma Çarşı Camii avlusunda kurulan atölyede Çanakkale Çinge Cephesi’nde kullanılan silahların onarımını yaptı!
Savaş bitti; Osmanlı yenildi; Ege Yunan tarafından işgal edilmeye başlandı.
Osman Ağa, Soma Redd-i İlhak Cemiyeti’ni kurdu.
Halktan topladığı parayı Kuvayı Milliye’nin merkezi Ankara’ya götürürken
Karacakaş Köyü’nde Dimitri tarafından öldürüldü…
Geride Emin Ali, Rahmi, Cemalettin gibi küçük çocukları kaldı.
Cumhuriyet kurulunca çocuklar; babalarına Osmanlı’dan 99 yıllığına verilen imtiyaz ruhsatnamesiyle, maden ocağını tekrar işletmeye başladı.
Adını, “Osman Ağa Linyit İşletmeleri” koydular.
Ecevit’in gerekçesi
Tarih: 4 Ekim 1978.
CHP iktidardadır; Ecevit başbakandır…
2172 sayılı devletçe işletilecek madenler hakkında kanun, TBMM’de kabul edildi.
Madenler kamulaştırıldı.
11 bölgedeki kömür işletmesi, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’na devredildi.
Nereden çıktı bu kamulaştırma?
Gerekçesinden alıntı yapayım:
– “Özel sektör işletmeciliğinde temel amaç kâr, daha çok kârdır; özel sektör madenciliği, az yatırımla kısa sürede çok kâr elde etme peşindedir.
– “Özel sektör işletmelerinde uygulanan yer altı işletme yöntemleri büyük kayıplara neden olmaktadır.
– “Özel sektörde çalışan işçilerin durumu ayrı bir özellik gösterir; 18 yaşından küçük işçi çalıştırma; asgari ücretin altında ücretler; yetersiz beslenme; emek yoğun iş; kömür işletmelerinde açık alevli karpit lambasıyla çalışma ve hatta baretsiz
işçi çalıştırma vb.
– “Bazı işletmelerde çalışanlar sendikasız olduğu gibi patronlar tarafından kurulan sendikalar da görülmüştür.
– “Özel kesim madencilikten kazandığını, madencilik yerine diğer sektörlere yatırmaktadır. Örneğin, otelcilik, turizm, inşaat, ulaştırma vb.
(Bugün maden ocaklarını işleten özel firmaların şirket adlarına bakın!)
Peki…
36 yıl önceki kamulaştırma gerekçeleriyle, bugün Soma katliamından sonra konuşulanların benzer olması canınızı yakmıyor mu?
Sosyal devlet’in katilleri kim?
AKP’li Tanrıverdi
Osman Ağa’nın Darkale Ocağı 1979’da kamulaştırıldı.
Artık TKİ, Ege Linyitleri İşletmesi tarafından çalıştırılacaktı.
Aradan yıllar geçti; AKP iktidar oldu. Maden özelleştirmeleri başladı.
Tarih: 17 Aralık 2003.
Darkale Ocağı, Uyar Madencilik Enerji Sağlık Turizm San. Tic. Ltd. Şti rödevans karşılığı verildi.
CHP Manisa Milletvekili Hasan Ören diyor ki:
“Bugün adı Uyar olan şirketin ilk adı Şahin Madencilik, sonraki adı Buruyar Madencilik, ondan sonraki adı Azyak Kömür Madencilik idi. Şirket sahipleri isim değişikliklerini hem vergi borçlarını, hem işçi alacaklarını, hem de kusurdan dolayı kesilen cezaları ödememek için yapıyor. Ayrıca şirketin arkasında önemli bir isim vardır; AKP Genel Başkan yardımcılarından Manisa Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi…”
MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay diyor ki:
“AKP’li bir milletvekilinin arkasında olduğu iddia edilen Uyar Madencilik adındaki bir şirket; maden ocağında her geçen yıl kazaların artmasına, yer altında ruhsat ihlali yapılmasına ve bu şirketin devlete yaklaşık 30 milyon lira SGK prim borcu olmasına rağmen faaliyetine devam etti. Uyar Madenciliğin sahibi, AKP Milletvekili ile Darkale maden ocağının kira kontratı uzatımı öncesinde TKİ Genel Müdürü’nü ziyaret etmişlerdir.”
Tüm bunlar doğru mu?
Hüseyin Tanrıverdi, Hizmet-İş sendikasının 22 yıl başkanlığını yaptı;
AKP ile 2002’den beri Meclis’te. AKP genel başkan yardımcılığı da yapıyor ve
son yerel seçimde Manisa Belediye Başkanlığı’na aday idi; kazanamadı.
Demem o ki:
İttihat Terakki döneminde açılan; Cumhuriyet ile büyüyen; CHP iktidarında kamulaştırılan ve “daha çok kâr” ilkesiyle hareket eden neoliberalist AKP döneminde yok edilen bir maden ocağının öyküsü bu.
Bu yazılan aslında senin tarihin…
Türkiye’nin nereden nereye getirildiğinin tarihi…