Dostlar,
Bu akşam 17:00’de SON SÖZ TV‘den Sn. Ebru Güngör‘ün konuğu olduk.
Bize, 95. yılında HARF DEVRİMİ‘mizi sordu program sahibi Sayın Güngör.
1 Kasım 1922.. 1 Kasım 2023
Bildiklerimizi paylaştık.
Kendisine ve SON SÖZ TV‘ye şükranlarımızı sunuyoruz yurtsever bilinçleri, yayıncılık anlayışları ve bizi konuk ettikleri için..
Bir de 1 Kasım 1922 tarihi var.. çok kritik bir tarihsel kırılma günü.
Birkaç tümce ile ona da değindik.
30 Ağustos 1922 büyük utkusunun ardından Mudanya Ateşkesi (11.10.1922) ve Lozan barış görüşmelerine 1. BMM Hükümeti yanı sıra Osmanlı Padişahlığı (hain Vahdettin!) de çağrılınca, film kopar. Kurtuluş savaşını baltalayan, M. Kemal Paşa için idam fermanı veren, Yunan işgalini “hayırlı” niteleyen… daha geride 10 Ağustos 1920’de Sevr Andlaşmasını kabul eden (ki 1. BMM bu Andlaşmayı tanımamış ve imza koyanları lanetlemişti!).. Saltanat nasıl muhatap / taraf olurdu bu görüşmelerde!?
1. Meclis 1 Kasım 1922’de Saltanatı kaldırarak Batı’nın oyununu köktenci biçimde bozdu ve 1299’da kurulan Osmanlı devleti resmen bu tarihte tarihe karıştı. İki hafta sonra ise, son Padişah Vahdettin, İstanbul’daki işgal güçleri komutanına bir dilekçe vererek İngiltere’ye sığınma istedi can güvenliğinin kalmadığı gerekçesiyle. 17 Kasım 1922’de, İngiliz Kraliyet donanmasın zırhlısı Malaya ile ülkesini terk etti..
***
HARF DEVRİMİ için özetle şunları kaydettik :
1 Kasım 1928’de gerçekleşen Harf Devriminin amacı, Mustafa Kemal Atatürk’ün devrimden kısa bir süre önce yapmış olduğu şu açıklamada açıkça belirtilmektedir:
- ‘’Arkadaşlar, güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz.
Bizim güzel, ahenkli, zengin dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir. Yüzyıllardan bu yana kafalarımızı demir çerçeve içinde bulundurarak anlaşılmayan
ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak, bu lüzumu anlamak mecburiyetindeyiz. Lisanımızı muhakkak bir surette anlamak istiyoruz.
Bu yeni harflerle behemehâl pek çabuk bir zamanda mükemmel bir surette anlayacağız.’’
LATİN ALFABESİNE GEÇİŞİN NEDENLERİ
- Arap abecesinin (alfabesinin) Türkçe’ye uygun olmaması.
- Arap abecesinin (alfabesinin) okuma ve yazılmasında zorluklar.
- Avrupa ile ilişkileri kolaylaştırmak ve geliştirmek.
- Sovyet Rusya (SSCB) bünyesinde bulunan Türk devletlerinin Latin abecesi kullanması ve Türkiye’nin bu kardeş devletlerle yakınlaşma planı.
- Latin abecesi dışında daha iyi bir seçeneğin olmayışı.
- Arap abecesi harflerinin Türkçe sesleri tam olarak karşılayamaması…………….
…………………………
İzlemek için lütfen tıklayınız… (29,5 dk.)
Twitter : https://x.com/profsaltik/status/1719788234656358908?s=20
Sevgi ve saygı ile. 01 Kasım 2023, Ankara
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, BSc, LLM
Atılım Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği) Uzmanı
Hekim, Hukukçu-Sağlık Hukuku Uzmanı, Mülkiyeli
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik twitter : @profsaltik