Ekonomide daralma yaygınlaşıyor

Umut Oran

AYDINLIK, 28 Temmuz 2012

CHP’nin ‘Gölge Kabinesi’nde ekonomiden sorumlu olan İstanbul Milletvekili Umut Oran, ekonomideki son gelişmeleri değerlendirdi. Sanayiinin fotoğrafını çeken “İSO 500 büyük firma araştırması” sonuçlarına değinen Oran, “Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunun karları azalırken, borçları arttı. Her dört firmadan biri zarar yazdı. İller bazında bütçe verileri, ekonomide daralmanın ülke geneline yayıldığını gösterdi. Vergi doğuran faaliyetlerin hacmindeki daralma nedeniyle 81 ilin 63’ünde vergi tahsilatı ciddi düşüş gösterdi, diğerlerindeki artışlar da düşük kaldı” dedi.
Sanayiden turizme düşüşler var

Büyük bölümü özel sektöre ait olan kısa vadeli dış borç stokunun 100 milyar dolara dayandığını kaydeden Oran şu değerlendirmede bulundu: “İmalat sanayii kapasite kullanım oranı Temmuz’da da geriledi. Özellikle otomotivde ciddi düşüş var. İhracat bir önceki yılın aynı ayına göre geriledi. Tarımda 5, sanayide 9 olmak üzere toplam 14 sektör ihracatta kan kaybetti. Turizmde kan kaybı oldu ve yılın ilk yarısında gelen turist sayısı % 2,3 azaldı. Özellikle Fransız, İngiliz, Avusturyalı ve İtalyan turistlerde ciddi azalma yaşandı. Suriyeli ve İranlı turist ise adeta Türkiye’den ayağını kesti.”

Borsada yabancı payı

Yılın ilk altı ayında İMKB’de yerli yatırımcı sayısı 4 bin 97 kişi azalarak 1 milyon 85 bin 957’ye gerilerken, yabancı yatırımcıların sayısı 104 kişilik artışla 7 bin 836’ya ulaştığını belirten Umut Oran şunları söyledi:

“Altı ayda yerli yatırımcıların hisse senedi portföyünün değeri % 19,9 oranında 10,5 milyar liralık net artışla 63,4 milyar; yabancı yatırımcıların portföyü ise %22,7 oranında net 19,7 milyar lira büyüyerek 106,6 milyar liraya yükseldi. Borsa’da yabancıların 2011 sonunda % 62,2 olan payı bu yıl haziran sonunda %62,7’ye yükseldi.”

Dış politika ve artan riskler

Hükümetin dış politikasını da eleştiren Oran, şöyle devam etti:

“AKP’nin ekonomi politikası, AKP’nin agresif dış politikasını desteklemiyor.
Suriye ile savaş ihtimalinin beslediği risk ortamı, sıcak para girişine dayalı ekonomi politikasının altını oyuyor.

Artan risk sebebiyle parasını Türkiye’den dışarı çıkartacak olan yabancı yatırımcılar nedeniyle, Türkiye daha yüksek faizle, daha yüksek oranda kısa vadeli borçlanabilir. Yapısal kırılganlıklar sebebiyle, savaş riski arttıkça, Türkiye’de ekonomik kriz, yüksek işsizlik ve sosyal bozulma riski de artıyor.”