OHAL ekonomiyi nasıl etkiledi?
Doç. Dr. Selin Sayek BÖKE
CHP Parti Meclisi Üyesi, İzmir Milletvekili Doç. Dr. Selin Sayek Böke, “OHAL Rejimi’nde Ekonomi” başlıklı raporu kamuoyuna açıkladı.
OHAL dönemi öncesinde 12 112 dolar olan kişi başına gelirin 10 597 dolara düştüğü tespitinin yapıldığı raporda, işsizliğin ve güvencesiz çalışmanın arttığına dikkat çekildi. OHAL’le birlikte reel ücretlerin var olan azalma eğiliminin daha da arttığını belirtildiği raporda, ücretlerin milli gelir içerisindeki payının da azaldığı kaydedildi. Rapordaki kimi değerlendirmeler şöyle:
–2014’den bu yana her birimizin ortalama geliri 1516 dolar azaldı. 2014’te 12 112 $ olan kişi başına ulusal gelir 2016’da 10 883, 2017’de 10 597 dolara düştü.
-1990-2017 arasında yıllık ortalama işsizlik oranı % 8,8 iken 2014-2017 arasında bu oran %10,5 oldu.
-İşsiz sayısı 586 bin kişi arttı. İşsizlerin yaklaşık üçte ikisi kadın.
-TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketi verilerine göre sigortasız çalışan sayısı 2014’ten 2017’ye 1 milyon 70 bin kişi arttı.
-2017’de asgari ücretliye yapılan %8 oranındaki zam %11,92 düzeyindeki enflasyonun çok altında kaldı. 2010 sonrasında reel zam alamayan kamu emekçileri için kayıp daha da büyük.
-OHAL’den önceki 22 ayda ortalama enflasyon %7.8 iken, fiili başkanlık ve sürekli OHAL döneminde bu oran %10’u geçti.
-2014’de en zengin %20’nin geliri en yoksul %20’den 7.4 kat daha fazlaydı. 2015’de bu fark 7.6 kata, 2016’da 7.7 kata çıktı.
-OHAL sürecinde Türkiye’nin net dış borcuna 47 milyar $ eklendi. 2014 yılı sonunda 244.2 milyar dolarla GSYH’nın %26,5’u düzeyinde olan net dış borç sürekli hale getirilen OHAL dönemi boyunca düzenli olarak arttı. 2017 sonunda net dış borç 291.2 milyar dolarla GSYH’nın %34,2’sine dek yükseldi.
-Brüt dış borç ise GSYH’nın yarısını da aşarak %53,3 oranına çıktı ve dış borç tutarı 453.2 milyar dolara yükseldi.
-Küresel rekabet gücü endeksinde 2014’de Türkiye 144 ülke arasında 45. sıradayken, 2017’de 137 ülke arasında 53. sıraya geriledi.
-Türk Lirası, Ağustos 2014’ten bugüne yaklaşık %90 değer yitirdi. 20 Temmuz sivil darbesinden beri yaklaşık %35 değer yitirdi. (AS: Ateşi çıkan Dolar değil; hasta olan ve eriyen TL!)
Rapora ilişkin bir açıklama yapan Selin Sayek Böke, Sarayın son 4 yıldır açık bir biçimde “olağanüstü rejim” inşasını adım adım sürdürdüğünü belirterek “Tek Adamlığın, fiili başkanlığın, OHAL Rejimi’nin ekonomik sonuçları da siyasal sonuçları gibi ağır.” dedi.
Böke, OHAL’in devam etmesi durumunda bu verilerin daha da kötüleşeceği uyarısı yaptı.
