Milliyet Gazetesi’nden
Sayın Sevgi ÇAVUŞOĞLU’nun sorularına yanıtımız..

Soru                   :

• Bigoreksiya veya fiziksel aktivitenin bağımlılığa dönüşmesi, vücuda olan uzun ve kısa vadeli zararları nelerdir? Sağlığı ne yönde olumsuz etkiliyor?
  Oluşabilecek dezavantajları ve riskleri nelerdir?

Yanıt                  :
Bigoreksiya, kişinin kas kütlesini yetersiz bulması nedeniyle beden görünümü hakkında takıntılı düşüncelere sahip olduğu ve genellikle aşırı fiziksel aktivite ile nitelenen bir durumdur.  Bu durum, hem kısa hem de uzun erimde çeşitli fiziksel ve psikolojik sağlık sorunlarına yol açabilir.​

Fiziksel Zararlar :

Hareket sisteminde kas ve eklem yaralanmaları :
Aşırı fiziksel egzersiz, kasların ve eklemlerin aşkın kullanımı ve zorlanması nedeniyle yaralanmalara neden olabilir. Bu durum kas yırtılmaları, tendinit ve stres kırıkları gibi ciddi sorunlara yol açabilir. ​

Hormonal Dengesizlikler:
Bigoreksiya ile ilişkili olarak kullanılan kas kitlesini artırma amaçlı anabolik steroidler ve
öbür performans artırıcı kimyasallar, hormonal dengesizliklere neden olabilir.
Bu tablo erkeklerde testis küçülmesi ve libido (cinsel istek) azalması, kısırlık
ve kadınlarda
adet düzensizlikleri gibi sorunlara yol açabilir. ​

Kalp – damar (Kardiyovasküler) sistemi sorunları : Kas performansı artırıcı maddelerin kullanımı, yüksek tansiyon, kalp büyümesi ve öbür kalp – damar hastalıkları riskini artırabilir. ​

Psikolojik Zararlar :

Bunaltı (Anksiyete) ve Depresyon : Kişinin beden görünümüyle (imajıyla) ilgili sürekli hoşnutsuzluğu, bunaltı (anksiyete) ve depresyon gibi ruhsal sağlık sorunlarına yol açabilir. ​

Toplumsal yalıtım ve yalnızlaşma (Sosyal İzolasyon) : Kas kitlesini büyütme amaçlı aşırı fiziksel egzersiz ve diyet programlarına bağlılık, toplumsal etkinliklerden uzaklaşmaya ve ilişkilerin zayıflamasına neden olabilir. ​

Sakıncaları ve tehlikeleri :

Toplumsal ve mesleksel olumsuz etkiler : “Bigoreksiya” denilen davranış bozukluğu,
kişilerin iş ve toplumsal yaşamlarını olumsuz etkileyebilir. Örneğin düzenli ve disiplinli egzersiz programlarına bağlılık nedeniyle toplumsal çalışmalardan veya iş sorumluluklarından kaçınma öne çıkabilir.. ​

Ekonomik bedel : Kas gücü ve kitlesi artırıcı kimyasal maddeler, protein tozları ve özel diyetler için yapılan harcamalar yüksek tutarlı olup, bağımlıların ekonomik durumuna ağır yük doğurabilir.

Sonuç olarak            :
Bigoreksiya ve kas çalışmasının bağımlılığa dönüştüğü (muscular man) ağır bir
davranış bozukluğudur. Bedensel ve psikolojik ciddi ve kalıcı sağlık sorunlarına,
birden (ani) ölüme yol açabilir! Bu yüzden, belirtilerin görülmesiyle, erken evrede
psikolojik – psikiyatrik destek ve davranış terapisi alınması önerilir.
Aile desteği ve toplumsal dayanışma, kurumsal kamu desteği kritiktir.

https://www.milliyet.com.tr/gundem/bigoreksiya-insani-bozar-7326988 11.03.2025
https://x.com/profsaltik/status/1901398267415388461

Prof. Dr. Ahmet SALTIK
Atılım Üniv. Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi
Hekim – Halk Sağlığı Uzmanı
Hukukçu – Sağlık Hukuku Uzmanı
Siyaset Bilimci (Mülkiye)