Öğretmenler Günü Kutlu Olsun!

Prof. Dr. D. Ali ERCAN 

Öğretmenler Günü Kutlu Olsun! æ

Değerli arkadaşlar,

 

Öğretmen sözcüğünün aslı  “ög-leten” dir. Arapça Akıl ve Fikir kelimelerinin Öz Türkçe karşılıkları “Us” ve “Ög” dür. Dilimizde Uslanmak, Uslu olmak, Uslu durmak örnekleri kalmış; yine aynı şekilde “ög” kökünden ders, nasihat karşılığı “öğüt” kelimesi hâla yaşıyor; Öğüt vermek, öğüt almak gibi..

 

 

“Ögleten” ders veren, fikir veren kişi anlamınadır; zamanla yapısal değişikliğine uğramış ve  “öğretmen” halini almış. Atatürk “Türk, Öğün, Çalış, Güven” derken övünmeyi değil, düşünmeyi, fikir etmeyi kastediyordu; yani “önce düşün, kafanı çalıştır, sonra çalış, üret; o zaman geleceğe güvenle bakabilirsin” demek istemişti büyük Önder.. æ

 

Not : Öz Türkçe’de (kimi Orta Asya Türkçelerinde bugün bile) Ögünmek bizim şimdi kullandığımız Düşünmek karşılığıdır. Düşünmek ise  bugünkü manasıyla anlamak demektir. Arapça’dan hatırlamak kelimesi Türkçe’ye girince Anılamak düşünmenin yerini almış, Düşünmek de Ögünmek yerine geçmiş ve Ögünmek dilden düşmüş.

 

Türkiye        Orta Asya

Düşünmek… Ögünmek

Anlamak…….Düşünmek

Hatırlamak….An(ı)lamak