Etiket arşivi: küresel salgın (pandemi)

SALGIN YÖNETİMİNDE BAĞIŞLANMAZ POLİTİK HATALAR[1]

2 Yanıt
Share via emailShare on WhatsApp Share

[1] Yeni Ülke Dergisi, sayı 3, syf. 16-17, Mayıs 2021
https://www.yeniulke.com.tr/2021/salgin-yonetiminde-bagislanmaz-politik-hatalar-2708/

Türkiye, 11 Mart 2020’de ilk Kovit-19 hastasını Sağlık Bakanı ağzından epey ertelemeyle duydu. İlginçtir, aynı gün, Aralık 2019 sonunda Çin’de başlayarak tüm dünyaya hızla yayılan salgını, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bir küresel salgın (Pandemi) olarak ilan etmişti.

İlk dalga 11 Nisan 2020’de 5138 hasta ile tepe yaptı ve 8 gün sonra 19 Nisan 2020’de en yüksek ölüm sayısı 127’ye eriştik. Normalleşmeye geçtiğimiz 1 Haziran 2020’de günlük 827 yeni hasta ve 23 ölüm kaydedilmişti. Uyarmıştık, “normalleşme” için Epidemiyolojik ölçütler uygun değildi. Yaz sonrası sonbahar ve özellikle kışa girerken bir kasırga yaşanabileceğini kezlerce vurguladık. Ama AKP iktidarı, 11 Mayıs 2020’de, okullar kapalıyken kapitalizmin tapınakları AVM’leri açarak siyasal seçiminin halk sağlığından yana değil, sermayeden yana olduğunu, turnusol kağıdı gibi belli etti.

2. dalga 8 Aralık 2020’de 33.198 yeni hasta ve 15 gün sonra 259 rekor ölüm sayısı ile tepeye vurdu. Ne yazık ki öngörülerimiz gerçekleşmişti. Kimi sıkılaştırmalarla 28 Şubat 2021’e erişildi. Kamuoyu baskısı yükseliyordu giderek. İşsizlere, yoksullara, kısa süreli çalıştırılanlara, küçük esnafa yeter akçalı (mali) toplumsal destek AKP iktidarınca veril(e)memekteydi. Çok sayıda Avrupa ülkesi birkaç kez, 4 haftayı da aşan tama yakın kapanmalara (lockdown) başvurmuş ve önemli ölçüde sınırlamıştı salgını. Alman hükümeti sosyal destek için 800 milyar € ayırdığını duyurdu. Geçtiğimiz ay da ABD Kongresi 1.9 Tr $ ek kaynağı salgın yönetimi için Biden hükümetine sundu.

Aşağıdaki çizimden (grafik) de izleneceği üzere, salgın yükselme eğiliminde iken, 1 Mart 2021 günü, tümü ile popülist gerekçelerle, hiçbir Epidemiyolojik ölçüt elvermemekle birlikte, sözde denetimli normalleşmeye (!?) geçildi, önlemler gevşetildi. Oysa 28 Şubat 2021 günü 8424 yeni hastamız ve 66 ölümümüz vardı. Anımsayalım, ilk dalganın tepesi 11 Nisan 2020’de 5138 hasta ile yaşanmıştı ve o sırada daha sıkı önlemler yürürlükteydi. Bu kez de 1 Mart 2021’den çok öncesinden kezlerce uyarılarda bulunduk. 3. dalganın 2.’den beter olabileceğine dikkat çektik Epidemiyolojik verilerle. Örneğin Eylül 2020 sonrasında İngiltere mutantı yaygınlaşmaya başlamıştı. İktidar, sorun ağırlaşırsa yeniden sıkılaştırmaya gidileceğini söyleyerek hem halka gözdağı vermeyi hem de salgını bilimsel öngörülerle değil deneme- yanılma ile yönetmeyi (!?) seçtiğini ortaya koymuş oldu. Öngördüğümüz ve ısrarla uyardığımız üzere, Salgın eğrisi hızla tırmanmaya başladı. 18 Nisan 2021’de 55.802 yeni hasta ve 318 ölüm rakamına ulaşıldı. 1 Mart’ta başlatılan 2. açılım – saçılım kumarı, 49 günde 1.566.859 yeni hasta (28 Şubat 2021’de 2,7 milyon idi) ve 7357 ek ölüme neden oldu.

Hem bu akıl ve bilim dışı açılım – saçılım kumarı oynanmamalıydı hem de Mart 2021 ortasında 14 günlük hızlı tırmanma sayılarla net olarak ortaya konduğundan “denetimli normalleşme” (!?) durdurulmalıydı. Ancak AKP iktidarı kayıtsız kalarak salgının daha da alevlenmesini apaçık seyretti! 18 Nisan 2021 akşamı verileriyle havuzda 544.931 aktif hastamız var. Bu sayı 28 Şubat 2021’de 100.785 idi. Ne yazık ki, bu kitleden %2-3’ü, izleyen 4 hafta içinde ölecektir (10.899 – 16.348 insan)! Türkiye’ deki 90 milyona yakın nüfusta her 165 kişiden 1’i PCR testi +, virüs taşıyan, bulaştıran hastadır!

Masum insanların ölümünün gerçek sorumlusu salgın mı,
iktidar mı!?

Son verilerle (18 Nisan 2021);
ABD 63.625 yeni olgu – vaka (PCR+ hasta) / 332.5 m = milyon nüfusta 191.4 insidens hızı
Brezilya 65.792 yeni olgu – vaka (PCR+ hasta) / 213,7 m = milyon nüfusta 307,9 insidens hızı
Hindistan 260.778 yeni olgu – vaka (PCR+ hasta) / 1,39 Bn = milyon nüfusta 187,6 insidens hızı

  • TÜRKİYE 62.606 yeni olgu – vaka (PCR+ hasta) / 85 m = milyon nüfusta 736,5 insidens hızı!

Açık ara Dünya şampiyonu Türkiye, yukarıdaki sayısal verilerle arayı sürekli açıyor!

Ayrıca, Dünya toplamı 784.815 yeni – günlük hastanın 62.606’sı, %8’i ülkemizde!
Oysa Türkiye nüfusu dünya nüfusunun 85 milyon / 7.8 milyar = %1,1!i..
Nüfusuna oranla 7 kat daha çok aktif kovit-19 hastası var ülkemizde!
Ölüm oranında ise tersine birinciyiz.. Dünya ortalaması %2-3, Türkiye’de %1!??
“Resmen” ilan edilen ölümler 35.926.. Rahatlıkla 2-3 ile çarpılmalı.. 108 bine erişebilir ne acı  ki! Üstelik bunlar doğrudan kovit-19 ölümleri.. Yarısı dolayında da ikincil-dolaylı korona ölümleri var. Toplam 150 bini aşabilir.. Bunca can yitiğini 1 yılda Türkiye, tarihinde nerede, ne zaman verdi?? Üstelik hesaplamalar açıklanan “resmi” sayılar üzerinden.. Gerçek veriler hep daha yüksektir.

AKP’nin açılım- saçılım kumarının yitireni, can pahasına emekçiler – yoksullar!

AKP iktidarının salgın yönetiminde çok başarısız olduğu ve halkın yaşam hakkını koruyamadığı tartışılmaz biçimde ortada. Oysa yukarıda da vurgulandığı üzere, 4 haftalık tama yakın kapanma artık kaçınılmazdır. Bu sürede, aşılanması gereken 70 milyon kitleye (90 m – 18 yaş altı çocuklar) ilk 2 haftada 1. doz, son 2 haftada 2. doz olmak üzere seferberlik disiplini ile aşı yapılmalıdır. Kabaca 20 milyon insanın 1 ya da 2 doz aşılandığı varsayılır ise, 4 hafta tama yakın kapanmada, kalan 50 milyon nüfus 2 doz aşı alabilir. Ayrıca bu süre içinde etkin – yaygın sürveyans ile insanlardan evlerinde burun sürüntüsü alınmalı ve saklı – gizli taşıyıcılar erken – geç yakalanmalı ve evleri dışında 14 gün karantinaya alınmalı, yatırılarak sağaltımı gerekenler hastanede yalıtılmalıdır (izolasyon).

  • 4 hafta tam kapanma, seferberlik disiplinli aşılama + aktif sürveyans ile desteklenmek zorundadır. Tersi durumda beklenen yarar sağlanamayabilir.

YokullaşTIRma azgın bir hız ve vahşetle sürdürülmekte, yandaşlar korunarak

Ne var ki, böylesi bir girişim her şeyden önce İNSAN YAŞAMINA BİRİNCİL ÖNEM VEREN bir siyasal seçim ve kararlılığı gerektirmektedir. Ama Erdoğan, Türkiye’yi bir anonim şirket gibi yönetiyor! Yanı sıra finansal durum perişan. TCMB -50 milyar $ dolayında batık. 128 milyar $ rezerv yağmalanmış. Erdoğan yönetimi ülkeyi uluslararası iflas eşiğine sürüklemiş ve 4 hafta kapanmaya para bulamıyor! 2020 sonu toplam ulusal gelir 720 milyar $ oldu ve kişi başına yıllık ortalama gelir 2006 değerinin gerisine düştü. 4 hafta tama yakın kapanma yaklaşık 40 milyar $ gerektiriyor. 150 milyon doz Sinovac aşısı ise 1,8 milyar $. Ulustan gasp edilen 128 milyar $ servetin 1/3’ü ile salgın giderlerini karşılamak olanaklı oysa. Çin’den damla damla gelebilen aşı da bedelinin firmaya ödenmesinde aksamalarla ilgili kanımızca. Başkaca aşı sağlanamaması, hem zamanında bağlantı – sipariş – ön ödeme gibi girişimlerin yönetsel beceriksizlikler yüzünden yapıl(a)maması hem de döviz sıkıntısı temelli büyük ölçüde. İktidar, aşı anlaşmalarını kamuoyuna “ticari sır” uydurması ile açıklamama ısrarını sürdürüyor!? Halen 10 aşı ivedi kullanım onayı almış durumda;

  • İktidar AŞI BULMALI!

Öte yandan, yerli aşı geliştirme de bir türlü gerçekleşemedi. Sağlık Bakanı Dr. Koca, taa Eylül 2020’de yerli aşının 1-2 aya dek hazır olacağını söylemişti. Erdoğan ise 18 merkezde (!!??) aşı geliştirme çalışması yapan dünyada tek ülke olduğumuzu bildirmişti önceki ay. Oysa bu olanaksız. Almanya, İngiltere, ABD, Rusya, Çin, Hindistan’da hükümetler yüzlerce milyon – birkaç milyar $ düzeyinde ilgili özel firmalara AR-GE desteği sağladılar. Ülkemizin, 18 yerde aşı geliştirme hovardalığını destekleyebilecek ne parası ne insangücü ne de teknik donanımı var. Örneğin BSL-4 düzeyinde Viroloji laboratuvarımız yok. Mutasyonları zamanında yakalayacak genom dizilimi yapma olanağımız da oldukça sınırlı. 19 yıldır bilime, üretken yatırımlara kaynak ayırmadı AKP.

1928’de Büyük ATATÜRK döneminde kurulan Dr. Refik Saydam Ulusal Hıfzıssıhha (Sağlığı Koruma) Enstitüsü (Kurumu) AKP iktidarınca 2011’de tümü ile kapatılmamış olsaydı, yerli aşı geliştirme olanağımız olabilirdi. Bu Cumhuriyet kurumu çok başarılı ve seçkindi. 1938’de Çin’e 1 milyon doz kolera aşısı yollamıştık. 2. Dünya Paylaşım savaşında İtalya’ya çıkarma yapan ABD ordusuna da aşı sağlamıştık. Almanya’da Robert Koch, Fransa’da Louise Pasteur, İngiltere’de Edward Jenner, geçmişte aşılar keşfeden saygın tıp insanlarıydı ve onların adına özerk bilim kurumları yüzyılı aşkın zamandır ayakta.. Salgını bu kadim bağımsız bilim Kurumları yönetmekte. Ülkemizde ise Cumhuriyet kurumları yok edilmekte ve kaçınılmaz afetler baş gösterdiğinde siyaset güdümünde bağımlı – göstermelik Bilim Kurulları oluşturulmakta. Bu Kurulun hiçbir önerisi kamuoyuna açıklan(a)mıyor ve TEK ADAM, kendince salgını yönettiğini sanıyor!? Milyon nüfusta günlük yeni hasta sayısı bakımından, yukarıda irdelediğimiz sayısal verilere göre son 1 haftadır açık ara Dünya şampiyonu olmamıza karşın, çoooook başarılı olduğumuza ilişkin propaganda kitapları bile yayınlanabiliyor! Ama önlenebilir ölümler durdurulamıyor. Bu, çok net İNSANLIK SUÇU!

Dr. Refik saydam Ulusal Hıfzıssıhha (Sağlığı Koruma) Enstitüsü (Kurumu) daha çok ertelenmeden açılmalı, insangücü – teknik donanımı sağlanmalı, yasa ile bilimsel özgürlüğü, akçalı ve yönetsel özerkliği kurulmalıdır. Salgın yönetimi bu Kuruma devredilmelidir. Aşı vb. biyolojik ürünler stratejik önemdedir Halk Sağlığı için. Bu yüzden özyeterliğimiz olmalıdır. Bu koşullarda bizim de etkili ve güvenilir aşı geliştirme ve üretme olanağımız olabilir. Küremiz olağanüstü kalabalık ve kirletilmiştir. Korona salgını benzeri afetler ne yazık ki sürecektir. Orta – uzun erimde kurumsal hazırlık zorunludur.

Türkiye; bütün kurumları, muhalefet partileri ile AKP iktidarını bu akıl – bilim dışı ve yaşam hakkını hiçe sayan politikadan / politikasızlıktan alıkoymaya, meşru zeminde vargücüyle çabalamalıdır.

  • Ulus, meşru direniş ile ayağa kalkmalı ve yaşam hakkını, -gerekirse iktidara karşın- hukuksal düzlemde savunmalıdır.

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (Emekli)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net           profsaltik@gmail.com       
facebook.com/profsaltik       twitter  @profsaltik 

TV 35 Programımız – 22 Şubat 2021

Bir Cevap Yazın
Share via emailShare on WhatsApp Share

Dostlar,

22 Şubat Pazartesi sabah saat 08:30’da,
TV 35’in konuğu olacağız.. / OLDUK..

Programı kaçıranlar için : https://youtu.be/0HRkzM3iBRw 

https://youtu.be/0HRkzM3iBRw?t=527

Ege Bölgesi’nin, İzmir’in en çok izlendiği bize aktarılan ve internet ve uydu üzerinden yayın yapan bir yayın organı..

Türkiye, ne yazık ki, 1 kez daha açılım – saçılım histerisine kaptırdı kendisini..

Siyaset kurumu salgın sorununu bilimsel akılcılıkla ve kesinkes YAŞAM HAKKINI MERKEZE KOYARAK, DSÖ Genel Başkanı Dr. T. A. Gebreyesus’un gırtlağını parçalarcasına haykırdığı üzere, “sağlığı seçin, sağlığı seçin, sağlığı seçin!” (choose health, choose health, choose health), yani “sermayeyi değil!” çağrısına uyarak yönetmek zorunda ve toplumu da böyle yönlendirmek zorunda iken, popülist seçimlerle büyük ve ürkünç (vahim), kritik hatalar yapabiliyor..

11 Mayıs 2020’de, geçen yıl yaptığı gibi.. Okulları kapalı iken kapitalizmin tapınakları AVM’leri acul bir öncelikle açarak..

Lütfen anımsayalım, 11 Mart 2020’de DSÖ, “Bu bir küresel salgın = Pandemidir!” dediği gün, Türkiye de ilk kovit-19 olgusunu ilan etmek zorunda kalmıştı.. Öyle ya, tüm dünyada salgın var, ama Türkiye bundan bağışık!? Nasıl, hangi kanıtlarla savunacaktınız??
***
Şimdilerde, günlük hasta – ölüm verileri, tüm makyajlamalara = olduğunun yaklaşık 1/3’ü düzeyinde gösterme kurnazlıklarına karşın, Nisan 2020 ortasında yaşanan ilk tepe atakta kaydedilen sayılardan fazla!

  • 20 Şubat 2021 günü : 07.857 PCR(+) yeni tanı, 635 belirti veren hasta ve 80 ölüm!

11 Mayıs hovardalığı yapılmasın diye epey feryat etmiştik..

  • “Sonbahar – kışta bir kasırga yaşarız, salgın denetimden çıkar… çok sayıda masum insanımız ölür!!…”

diye çığlıklar atmıştık.. Ne yazık ki böyle de oldu, günlük hasta sayısı 30 bini, günlük ölümler 250’yi aştı (yine de makyajlı veriler!).. Eylül’de yoğun bakımlar dolduğunda “hasta seçmek” zorunda kaldık, çok sayıda hastamıza yoğun bakım hizmeti veremedik ve yaşamlarını yitirdiler.

Bu acı gerçekler kamuoyuna ne yazık ki yansıtılmadı.. Yandaş – kiralık – satılık kalemler zerrece utanmadan, vicdanları sızlamadan, “salgınla savaşımın başarı ile yürütüldüğü” haberlerini servis ederek, toplumun gerçeklik algısını çarpıttılar.. Oysa ödenen bedel, dinsel değerleri alçakça sömüren “dinci tayfa” nın ölçüsüz bir ikiyüzlülükle “eşref-i mahlukat” dediği, “yaratılmışların en şereflisi” masum insanların yaşam hakkı idi!

  • AKP = RTE, onbinlerce masum insanın salgına kurban edildiği bir ulusal faciadan bile, siyasal başarı öyküsü çıkarabilme peşinde idiler, tüm insani değerler ayaklar altında iken!

En az, en az yarısı belki 2/3’ü önlenebilecek iken, bu “katil politikalar” ve onları güden politik öznelerce salgında feda edildi, kurban edildi; başta sermayenin çıkarları uğruna!

Yeni bir “serüven”, çok tehlikeli macera eşiğindeyiz.
Popülist yaklaşımla “gevşeyip”, yeni bir dalga yükselmesi ile yüzleşip, “olmadı, yeniden sıkılayacağız” mı diyeceğiz? Şimdiye dek hiç TAM KAPATMA uygulamadı Türkiye!?

Deneme – yanılma ile salgın yönetilebilir mi?

Yoksa;

1. Yüksek yetenekli Epidemiyolojik – Matematik modellemelerle bilimsel öngörülere mi dayanılır, nerededir bu yöntemler ve bilgisayar benzeşimleri (simülasyonları)
2. Her durumda, kumar oynamak yerine en üst düzeyde, evrensel nitelikte “bilimsel özenlilik” (scientific precautionary) ilkesine mi bağlı kalınır??

Türkiye’de salgını Halk Sağlığı ve onun alt dalı Epidemiyoloji Bilimi değil, siyasetçiler yönetmekte (!).

Salgın yönetimi için Ulusal Kurumlaşma (National Institutionalisation) yok!
Refik Saydam Ulusal Halk Sağlığı Kurumu / Enstitüsü‘nü AKP, 2011’de kapattı. Üniversiteler zerre kadar özerk değiller… “Bilim Kurulu” görüntüyü kurtarmalık, vitrinlik, siyasetin güdümünde bir “Kurul”, özerk – bilimsel KuruM ve kurumlaşma yokluğunun çok acı bedellerini ödemekteyiz..

Bu sorunları ve çözüm önerilerimizi ülkemizin gündemine sunmak istiyoruz, bıkıp usanmadan yılmadan, 23 Mart 2020’den bu yana, 11 ayda 246 konuşma yaptık TV’lerde, sanal ortamlarda.. Yarın sabah TV 35’te 247 ncisini sunacağız siyasetçinin, halkımızın bilincine ve vicdanına.

“tv35.co” adresi üzerinden yayın izlenebilecektir.

İlgi ve bilginize saygı ile sunarız.

Sevgi ve saygı ile. 21 Şubat 2021, Ankara

Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik

 

 

1. Açılım – Saçılım Serüveninden 2. Açılım – Saçılım Histerisine..

Bir Cevap Yazın
Share via emailShare on WhatsApp Share

11 Mayıs 2020; 1. Açılım – Saçılım Serüveni
01 Mart 2021; 2. Açılım – Saçılım Histerisi


Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Halk Sağlığı Uzmanı, Sağlık Hukuku Uzmanı,
Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net         profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik     twitter  @profsaltik

1. Açılım – Saçılım Serüveninden 2. Açılım – Saçılım Histerisine..

Türkiye, ne yazık ki, 1 kez daha açılım – saçılım histerisine kaptırdı kendisini..

Siyaset kurumu salgın sorununu bilimsel akılcılıkla ve kesinkes YAŞAM HAKKINI MERKEZE KOYARAK, DSÖ Genel Başkanı Dr. T. A. Gebreyesus’un gırtlağını parçalarcasına haykırdığı üzere, “sağlığı seçin, sağlığı seçin, sağlığı seçin!” (choose health, choose health, please choose health!), yani “sermayeyi değil!” çağrısına uyarak yönetmek zorunda ve toplumu da böyle yönlendirmek zorunda iken, popülist seçimlerle büyük ve ürkünç (vahim), kritik hatalar yapabiliyor..

11 Mayıs 2020’de, geçen yıl yaptığı gibi.. Okulları kapalı iken kapitalizmin tapınakları AVM’leri acul bir öncelikle açarak..

Lütfen anımsayalım; 11 Mart 2020’de DSÖ, “Bu bir küresel salgın = Pandemidir!” dediği gün, Türkiye de ilk kovit-19 olgusunu ilan etmek zorunda kalmıştı.. Öyle ya, tüm dünyada salgın var, ama Türkiye bundan bağışık!? Nasıl, hangi kanıtlarla savunacaktınız??
***
Şimdilerde, günlük hasta – ölüm verileri, tüm makyajlamalara = olduğunun yaklaşık 1/3’ü düzeyinde gösterme kurnazlıklarına karşın, Nisan 2020 ortasında yaşanan ilk tepe atakta kaydedilen sayılardan fazla!

  • 20 Şubat 2021 günü : 07.857 PCR(+) yeni tanı, 635 belirti veren hasta ve 80 ölüm!

11 Mayıs 2020 hovardalığı yapılmasın diye epey feryat etmiştik..

  • “Sonbahar – kışta bir kasırga yaşarız, salgın denetimden çıkar…
    çok sayıda masum insanımız ölür!!…”

diye çığlıklar atmıştık.. Ne yazık ki böyle de oldu, günlük hasta sayısı 30 bini, günlük ölümler 250’yi aştı (yine de makyajlı veriler!).. Eylül’de yoğun bakımlar dolduğunda “hasta seçmek” zorunda kaldık, çok sayıda hastamıza yoğun bakım hizmeti veremedik ve yaşamlarını yitirdiler.

Bu acı gerçekler kamuoyuna ne yazık ki yansıtılmadı.. Yandaş – kiralık – satılık kalemler zerrece utanmadan, vicdanları sızlamadan, “salgınla savaşımın başarı ile yürütüldüğü” haberlerini servis ederek, toplumun gerçeklik algısını çarpıttılar.. Oysa ödenen bedel, dinsel değerleri alçakça sömüren “dinci tayfa” nın ölçüsüz bir ikiyüzlülükle “eşref-i mahlukat” dediği, “yaratılmışların
en şereflisi” masum insanların yaşam hakkı idi!

  • AKP = RTE, onbinlerce masum insanın salgına kurban edildiği bir ulusal faciadan bile, siyasal başarı öyküsü çıkarabilme peşinde idiler, tüm insani değerler ayaklar altında iken!

En az, en az yarısı belki 2/3’ü önlenebilecek iken, bu “katil politikalar” ve onları güden
politik öznelerce salgında feda edildi, kurban edildi; başta sermayenin çıkarları uğruna!

Yeni bir “serüven”, çok tehlikeli macera eşiğindeyiz.
Popülist yaklaşımla “gevşeyip”, yeni bir dalga yükselmesi ile yüzleşip, “olmadı, yeniden sıkılayacağız” mı diyeceğiz?

Şimdiye dek neden hiç TAM KAPATMA uygulanmadı Türkiye’de!?

Deneme – yanılma ile salgın yönetilebilir mi?

Yoksa;

  1. Yüksek yetenekli Epidemiyolojik – Matematik modellemelerle bilimsel öngörülere mi dayanılır, nerededir bu yöntemler ve bilgisayar benzeşimleri (simülasyonları)
  2. Her durumda, kumar oynamak yerine en üst düzeyde, evrensel nitelikte “bilimsel özenlilik” (scientific precautionary) ilkesine mi bağlı kalınır??

Türkiye’de salgını Halk Sağlığı ve onun alt dalı Epidemiyoloji Bilimi değil, siyasetçiler yönetmekte ne yazık ki (!)..

Salgın yönetimi için Ulusal Kurumlaşma (National Institutionalisation) yok!

Refik Saydam Ulusal Halk Sağlığı Kurumu / Enstitüsü‘nü AKP, 2011’de kapattı.

Üniversiteler zerre kadar özerk değiller…

“Bilim Kurulu” görüntüyü kurtarmalık, vitrinlik, siyasetin güdümünde bir “Kurul”.

Özerk – bilimsel KuruM ve kurumlaşma yokluğunun çok acı bedellerini ödemekteyiz..

Salgın en önemli sorunlarımızdan ve gündemden dışlanmamalı

Bilimsel – insandan yana çözümler yaşama geçirilmeli..

Bıkıp usanmadan yılmadan, 23 Mart 2020’den bu yana, 11 ayda 246 konuşma yaptık TV’lerde, sanal ortamlarda.

Yüzeysel önlemlerle salgını sönümlendiremedik. Zaman aleyhimize işliyor;
– mutasyonlar,
– aşıya direnç,
– halkın sabrının tükenmesi,
– çok ağırlaşan ekonomik fatura,
– başta gıda yetersizliği olmak üzere uzayan bunalıma ikincil sorunlar..
– En önemlisi de her geçen gün artan ölümler… toplumsal psikoloji için ağır ve çok yönlü zedelenmeler (travma).

  • Bu nedenlerle daha köktenci önlemler zorunlu.

Türkiye / AKP iktidarı hiç “tam kapanma” ya başvurmadı! Niçin??

Oysa pek çok ülke 3-4 kez ve örneğin Almanya halen süren sonkinde 2 ayı aşan süre bu aracı kullanmak zorunda kaldı.

  • Türkiye de 2-4 hafta, stratejik sektörler dışında %95’lere varan oranda çok sıkı kapanma (lockdown) uygulamasına mahkum.
  • Bu Epidemiyolojik silah kullanılmadıkça salgını denetim altına almamız çok güç hatta olanaklı değil.

11+ aylık deneyim bu yargımızın kanıtı.
Daha çok ayak sürümeden bu yola başvuralım, aşılamayı olabildiğince yaygınlaştıralım ve 2-4 hafta sonunda gıdım gıdım gevşeyerek salgınla başetmeye çalışalım.


Sevgi ve saygı ile. 22 Şubat 2021, Ankara

Prof. Saltık : İktidar, “Toplumsal bağışıklığın yayılmasına oynuyor”

2 Yanıt
Share via emailShare on WhatsApp Share

Prof. Saltık : İktidar, “Toplumsal bağışıklığın yayılmasına oynuyor”

https://artigercek.com/haberler/prof-saltik-iktidar-toplumsal-bagisikligin-yayilmasina-oynuyor

ARTI GERÇEK– Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Saltık, Türkiye’nin Covid-19 ile mücadelesini İktidar “Toplumsal bağışıklığın yayılmasına oynuyor” sözleriyle değerlendirdi.

Artı Gerçek’e açıklamalarda bulunan Prof. Saltık, Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın salgının yayılma hızının denetim altına alındığı açıklamasına ilişkin “Keşke doğru olsa” dedi ve şöyle devam etti:

TÜRKİYE’NİN NÜFUSUNA ORANLA 5 KAT KORONA HASTASI VAR

“Halkımızı tabii üzmek istemeyiz ama rakamlar öyle söylemiyor. Artış hızında azalma değil artma var. Dünya genelindeki günlük 75 bin 804 olgu (vaka, hasta) sayısının 3 bin 977’si Türkiye’de. Bu oran olarak yüzde 5,2’ye karşılık geliyor. Dünyada dün (19 Nisan) tanı konan yüz (100) hastadan 5,2’si Türkiye’de. Ama Türkiye dünya nüfusunun yüzde 1,1’ine sahip. Yani nüfusuna oranla 5 kat fazla sayıda insan hastalığa yakalanmış oldu dün.. önceki günlerde de benzer durum söz konusu”

Ayrıca ölüm sayılarının son 4-5 gündür yüzlerin üstünde seyrettiğini hatırlatan Saltık, “Dünya genelinde 165 bin 031 ölüm var toplamda. Türkiye’deki ölüm toplam 2 bin 17. Dünyada toplam vakalara göre ölümlere baktığımızda 2 milyon 407 bin içinde %6,85 oranında. Yani dünyada her yüz hastadan 6,85’i ölüyor. Fakat Türkiye’de yüzde 2,34. Dünyada ölüm hızı 6,86. Bizde ise %2,34!?

‘VAKA SAYISINDA 40 GÜNDE ÇİN’İ GEÇTİK!’

“Olgu sayıları bakımından toplamda dünyada 7. sıraya çıktık. Son 2 günde üst üste İran ve Çin’i geçtik! Çin’deki rakamlar 110 günlük, bizimki ise 40 günlük rakamlar. 40 günde Çin’in rakamlarını aştık. Onlar 82 bin 700’de, biz 86 bin 300’ü geçtik. Üstelik Çin 1,4 milyar, biz 88 milyon nüfusluyuz.”

Öte yandan, Prof. Ahmet Saltık, bu rakamların inandırıcı olmadığını ifade etti.

Yöneticilerin salgının Türkiye’ye girişini geciktirdiklerini söylediklerini belirterek, resmi olarak ilk vakanın, Dünya Sağlık Örgütü’nün küresel salgın (pandemi) ilan ettiği 11 Mart’ta açıklandığına dikkat çeken Saltık, “Bu bir rastlantı mı, bilmiyorum” dedi. Saltık, 11 Mart öncesinde de pek çok hekimin dört dörtlük korona hastaları gördüklerini ama Türkiye’de resmen “yok” denildiği ve test yapıl(a)madığı için korona virüs enfeksiyonu tanısı koy(a)madıklarını ifade ettiklerini anlattı.

‘11 MART ÖNCESİ VAKALARI BELİRLEMEK MÜMKÜN’

Saltık’a göre, geriye dönük bilgisayarlı tomografi çekimleri ve klinik bulgular hasta dosyaların incelenerek ya da sözel otopsi yöntemleriyle uygun sorular sorarak bu tanının sonradan da konabilmesi mümkün. Prof. Saltık, Çin’in bu yöntemlerle geçmişe dönük 1300 ölümü daha korona ölümü kabul edip ölüm sayısına eklediğini anımsatırken, Türkiye’nin ise tersi yöntemler izlediğini söyledi:

“Acaba ne yaparız da korona hastası demeyiz, korona ölümü demeyiz’ diye birçok yönteme başvuruluyor. Türkiye’deki hasta ve ölüm sayıları gerçekçi olmaktan çok uzak. Vaka sayısı bakımından dünyada 7. sıraya gelmiş olacağız, günlük 75 bin vakanın 4 bini sizde olacak ama dünya nüfusuna göre nüfusumuz dikkate alındığında dünkü toplam yeni hasta sayısının %1,1’ine sahip olmamız beklenirken, 834 vakayı geçmememiz gerekirken vaka sayısı 3977 ve siz bütün bunlara karşılık ‘tedavide çok başarılıyız, çünkü erken tanı koyuyoruz’ vs. vs. diyeceksiniz. Türkiye’de ölümler bu yüzden az, diyeceksiniz. Ama her yerden haber alıyoruz, korona ölümlerinin kayıtlara düşmemesi için bütün çabalar gösteriliyor.”

‘ERKEN TANI HASTANEYE GİDEN HASTA DEĞİLDİR’

Ayrıca, erken tanı konusundaki açıklamalara da itiraz eden Prof. Saltık, “Erken tanı koyup koymadığımızı yoğun bakıma alınan hasta oranlarından da anlayabiliriz. Dünya genelinde yoğun bakıma giren hasta oranı, 20 Nisan günü %2,25. Türkiye’de bu oran % 3,4; epey yüksek. Erken tanı koyuyorsak neden yoğun bakıma daha çok hastamız düşüyor. Ayrıca erken tanı koyduğumuz konusunda da kuşkularımız var. Çünkü erken tanı hastaneye başvuran insan demek değildir. Erken tanı toplumun içinde, size gelemeyen insanları tarayarak, bulgu vermezken ya da ayakta hafif atlatırken, sizin kapı kapı dolaşarak aldığınız test örnekleriyle (aktif sürveyans) pozitif bulduğunuzdur. Hastaneye gelen insan için ancak popüler anlamda erken tanı diyebilirsiniz, bilimsel olarak değil.” dedi.

‘BULAŞTIRICI SAYISI SALGININ TIRMANACAĞINI GÖSTERİYOR’

Prof. Ahmet Saltık, Türkiye’deki yayılma hızının azalmadığının bir başka kanıtı olarak bulaştırıcılık katsayısını (R0) gösterdi. Sağlık Bakanı’nın açıkladığı verilerden hesapladığımıza göre, R0 değeri, yani bulaştırıcılık katsayısı 4,1 dolayında. Yani bir insan 4 kişiden biraz daha fazlasına hastalığı bulaştırıyor. Prof. Saltık, “Bulaştırıcılık katsayısı 1’e inerse salgın düz çizgi (plato) çizmeye başlar,
ne artar ne eksilir. Bulaştırıcılık katsayısının 4,1 olduğu bir yerde platoyu yakalıyoruz diyemezsiniz, bu Matematiksel ve biyolojik olarak olanaklı değildir. 4,1 düzeyindeki R0 değerini 1-2 hafta içinde 1’e getiremezsiniz. Bu, salgının birkaç hafta daha tırmanmaya devam edeceği anlamına gelir.” diye konuştu.

‘ÇOK AZ ŞEY BİLİYORUZ’

Salgın, değerlendirmelerinin “ihtiyatlı” olduğunu da sözlerine ekleyen Saltık, bunun nedenini Sağlık Bakanlığı’nın çok sınırlı veri paylaşmasına bağladı. “Çok az şey biliyoruz” diyen Saltık, şöyle devam etti: “Örneğin ben Paris’te, New York’ta, Londra’da sokak sokak kaç hasta var; yaşı, cinsiyeti, mesleği ne, hastaneye yatmış mı, kaç test yapılmış, tüm bunları görebiliyorum. Ama Türkiye’de göremiyoruz. Göremediğimiz için verilerimiz çok sınırlı ve analizlerimiz ihtiyatlı. Eğer yanılıyor isek bunun sorumlusu biz değiliz. Daha saydam ve yeterli veriler versin Bakanlık, ona göre konuşalım. Sonra dönüp bizi suçlamasınlar, felaket tellallığı yapıyorsunuz, diye. Hiç böyle bir derdimiz, niyetimiz yok. Biz de ülkemiz bir an önce bu sorunu çözsün diye çırpınıyoruz. İlk ricamız saydamlık, dürüstlük.. Halka masal anlatmaya son verilmesi..”

‘14 GÜNLÜK KESİNTİSİZ KARANTİNA DIŞINDA ÇARE KALMADI’

“Sanıyorum ki, en az 14 günlük kesintisiz bir şekilde Türkiye’yi kapatma dışında çare kalmadı.” diyen Saltık, her geçen gün ölü ve hasta sayısının arttığını, ulusal ekonominin yaklaşık 3,2 milyar dolar / gün (beklenen 2020 GSMH 800 milyar Dolar’ın %0,4’ü) daha ek yük altına girdiğini söyledi.

Saltık, “Buna (14 günlük karantina) zorunlu kalınacak sonuçta ama çok geç olacak, olmakta. Toplumsal bağışıklığın yayılmasına oynuyor iktidar, hastalıkla mücadelede şu anda kart bu. Ve bu siyasal tercihin bedeli ne yazık ki; daha çok hastalık, daha çok ölüm, daha çok ekonomik çöküntü oluyor” dedi.

Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın’ın kesintisiz karantinanın ekonomiye maliyetinin ağır olacağı açıklamasını hatırlatmamız üzerine ise Prof. Ahmet Saltık, şunları söyledi:

“Bu konuda birkaç iktisat profesörünün makalesi yayımlandı. Koç Üniversitesi’nden Prof. Selva Demiralp, yurtdışından da iktisatçılarla bir takım çalışması yaptı. 16 Nisan’da yayımlanan makalenin adı ‘Tam karantina geciktikçe ekonomik maliyeti artıyor.’ (http://ahmetsaltik.net/wp-admin/post. php?post=54739&action=edit) Bu hocamız ve çalışma arkadaşlarının ortaya koyduğu bir grafik de var. Her geçen gün ulusal gelirin %0,4’ü kadar maliyet büyüyor. Türkiye’de 14 günlük karantina 16 Nisan’da, bu çalışma yayımlandığında ilan edilseydi ulusal gelirin %7,8’ine mal olacaktı. Bir gün gecikmeyle ilan edilseydi maliyet %8,2’ye çıkıyor. Bir sonraki güne, yani 18 Nisan’a kalırsa %8,6’ya çıkıyor ulusal gelirdeki yitik. Her gün %0,4 artıyor. Eğer 800 milyar dolarlık ulusal gelir elde edeceksek (?) yıl sonunda, bu varsayım ile 800 milyar doların %0,4’ü 3,2 milyar dolara denk düşüyor. Sayın Kalın, bunu neye dayanarak söyledi? Prof. Demiralp dışında başka iktisatçıların birkaç kestirim çalışması daha yayımlandı (http://ahmetsaltik.net/wp-admin/post. php?post=54753& action=edit). Bilimsel veriler bunları söylüyor.

“Bütçede para yok, tam takır. 14 günlük karantinanın bedelini ödeyemiyor iktidar ve ayak sürüyor. Bu parayı bulamadığı için de bedelini halkımız daha çok ölüm, daha çok hastalık, daha çok ekonomik çöküntü ile ödüyor.”