TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NİN EN STRATEJİK KURUMLARINDAN BİRİYDİ!
AKP HÜKÜMETİ TARAFINDAN 2011 YILINDA KAPATILAN REFİK SAYDAM HIFZISSIHHA MERKEZİ, BUNDAN TAM 97 YIL ÖNCE BUGÜN KURULDU..
Dönemin Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Dr. Refik Saydam tarafından 27 Mayıs 1928 tarihinde 1267 sayılı yasa tasarısıyla bakanlığa bağlı olarak Ankara’da “Merkez Hıfzıssıhha Müessesesi” adıyla halkın sağlığının korunması amacıyla temel laboratuvar hizmetleri yürütmek üzere faaliyete geçmiş olan bir ulusal referans laboratuvarıydı.
Kurumun yetki ve sorumlulukları, gelişen ihtiyaçlar karşısında değiştirilerek 4 Ocak 1941’de yeniden belirlenmiştir.
Müessesenin ismi 14 Aralık 1983’te “Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı” olarak değiştirilmiştir ve bağlı kuruluş kategorisine alınmıştır.
Başkanlığa bağlı olarak İstanbul, İzmir, Antalya, Diyarbakır, Adana, Erzurum ve Samsun’da kurulan Bölge Hıfzıssıhha Enstitü Müdürlüklerinde uzun yıllar bulundukları bölgelerin sanayi
ve ticari gereksinimleri doğrultusunda; gerek hammadde, gerek yarı mamul ve gerekse
mamul ürünlerde fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik analiz ve bunların yanı sıra da vatandaşlara Birinci Basamak sağlık hizmetleri verildi..
663 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 2/11/2011 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte, tamamı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu‘na devredilmiştir.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nun adı daha sonra T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir.
Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve bünyesindeki Enstitüleri, teknolojik işlevini kaybetmeden önce kronolojik olarak aşağıdaki ilklere imza atmıştır.
* 1931: Ağız yoluyla uygulanan BCG aşısı üretildi.
* 1932: Serum üretiminin ülke ihtiyacını karşılayacak düzeye gelmesi sonucu,
dışarıdan serum ithali durduruldu.
* 1933: Simple metodu ile kuduz aşısı üretildi.
* 1934: İstanbul Aşıhanesi Enstitü bünyesine nakledilerek çiçek aşısı üretimi ülke ihtiyacını karşılayacak düzeye getirildi.
* 1942: Tifüs aşısı ve akrep serumu üretildi.
* 1948: Boğmaca aşısı üretildi. İnfluenza virüsü, New-Castle virüsü ve tavuk vebası üzerine araştırmalar başlatıldı.
* 1950: İnfluenza Laboratuvarı DSÖ tarafından Uluslararası Bölgesel İnfluenza Merkezi olarak tanındı ve influenza (AS: Grip) aşısı üretimi başlatıldı.
* 1958: Frengi hastalığı modern yöntemlerle teşhis edilmeye başlandı.
* 1965: Kuru çiçek aşısı üretildi.
* 1970: Fibrinojen, albumin ve gamma globulin üretildi.
* 1983: Kuru BCG aşısı üretildi.
* 1987: AIDS Araştırma ve Doğrulama Merkezi açıldı.
* 1992: Kan ürünlerinin viral inaktivasyonu gerçekleştirildi.
Bu faaliyetler yıllarca sürdürüldü, lakin teknolojik imkanlar yenilenerek yola devam etmek yerine maalesef sona erdirildi..
Tüm dileğim, yıllarca İstanbul Bölge Hıfzıssıhha Enstitüsü Müdürü, Müsteşar Yardımcısı ve Müsteşar Vekili olarak görev yaptığım süre boyunca arkadaşlarımla birlikte büyük emek harcadığımız ATA yadigarı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Enstitülerinin bugünün teknolojisiyle inşa edilmesi ve yeniden faaliyete geçirilmesidir.
Umarım bu görev bizlere nasip olur.. (27 Mayıs 2025)
Dr. Vecdet Öz