Olayların Ardındaki Gerçek :

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Tutmadı

Cumhuriyet, 11 Eylül 2019

Gazetemiz Cumhuriyet’in dünkü sayısında “Başkanlık Tutmadı” başlığı ile manşetten önemli bir haber yayımlandı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Modeli ile ilgili bir anket çalışmasının çarpıcı sonuçları bu haberde veriliyordu. Bilindiği gibi 2017 yılında bir anayasa değişikliği yapılarak “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” adı verilen ve yapısal olarak dünyanın hiçbir yerinde olmayan bir sistem getirilmişti. Türkiye’yi ve Türk ekonomisini “uçuracağı” iddiasıyla sunulan

• “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” bir yılda,
  hem hukuku hem demokrasiyi hem de ekonomiyi çökertmiş bulunuyor.

Konuyla ilgili olarak yapılan anket, halkın bu modele açıkça karşı çıktığını göstermektedir. Türkiye’de bu “ucube” başkanlık sisteminin yararlı olduğunu düşünenlerin oranı % 37’lere inmiş bulunuyor. Ankete katılanların % 53.8’lik bir bölümü parlamenter sisteme geri dönülmesini istiyor. Bunun anlamı şudur: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi adı verilen ve bütün gücün tek kişide toplandığı modele karşı halkta büyük bir destek erimesi görülmektedir. Araştırmanın ayrıntıları da ilginçtir. Çünkü, Cumhur İttifakı’nın en önemli destekçisi MHP’lilerin yalnızca % 29’u bu başkanlık sisteminin yararlı olduğunu belirtirken, % 52.6’sı da parlamenter sisteme dönülmesini istemiştir. Bu oranlar CHP ve İYİ Parti seçmeninde daha açık ara ile belirmiştir. CHP seçmeninin % 89.7’si, İYİ Parti seçmeninin % 84.4’ü ve HDP seçmeninin % 93.4’ü parlamenter sisteme dönülmesini istemektedirler.

Yerel Seçim Sonuçları

Anket sonuçları, son yapılan yerel seçim sonuçlarıyla da paralellik (AS: koşutluk) göstermektedir. Özellikle İstanbul seçim sonuçları halkın açık olarak “Başkanlık Modeli”ne hayır dediğinin göstergesidir. Seçimlerden beş gün sonra (28 Haziran 2019) Cumhuriyet’te yayımlanan “Yeni Anayasa” başlığını taşıyan başyazıda aynen şöyle deniliyordu:

“Bu seçimde ilk kez seçmen, Erdoğan’a açık bir biçimde hayır demiştir.
Bu husus, temelde Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişmelidir,
şeklinde yorumlanmalıdır.”

Cumhuriyet’in bu değerlendirmesi, 23 Haziran 2019’da yenilenen İstanbul seçiminden yalnızca 2.5 ay sonra yapılan ve bu yazıda sözünü ettiğimiz anketle, açıkça ve somut olarak kanıtlanmış bulunuyor. Cumhuriyet gazetesi, birikimi ve siyasal yorumlarıyla bu konuda ilk saptamayı böylece seçimlerden hemen sonra yapmış bulunuyordu. Son anket sonuçları da bu konudaki tartışmanın giderek yükseleceğini gösteriyor. Çünkü diş macunu tüpten dışarı fırlamıştır, artık geri dönüşü olamaz.

Evrensel demokrasinin temel kurallarıyla çelişen bugünkü Başkanlık Sistemi artık dönülemez bir biçimde tartışmaya açılmış bulunmaktadır. Yukarıda sözünü ettiğimiz 28 Haziran 2019 tarihli “Yeni Anayasa” başlığını taşıyan başyazımız şu cümleyle bitiyordu:

• “Seçim sonuçları, tek adam rejimi olan Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin tartışmaya açılmasına neden olmuştur.” Sözü edilen anket bu değerlendirmenin somut bir göstergesidir.