Etiket arşivi: Anadolu plakası

EVREN CANLI MI?

EVREN CANLI MI?

Prof. Dr. D. Ali ERCAN
Nükleer Fizik Uzmanı
ADD Eski Genel Başkan Yrd.

Değerli arkadaşlar,

13,8 milyar yıl önce hiçlikten varoluşa geçen Evrenimiz kendiliğinden sürekli hareket halindedir. Elektro-magnetik veya Kütle çekim etkisi ile göreceli bir arada bulunmak dışında, “gizemli bir Enerji” etkisiyle, ki buna ‘karanlık enerji’ diyoruz sürekli büyümekte, hatta ivmeli bir şekilde şişmektedir…. Yani Evrende her şey birbirinden uzaklaşmaktadır…

“Durağanlık” göreceli bir görüntüdür; örneğin üzerinde oturduğunuz sandalyeye göre hızınız sıfır, yani “hareketsiz” görünümdesiniz (mikroskopik ölçekte öyle olmasa bile 😆) ama örneğin
en azından üzerinde bulunduğumuz büyük toprak parçaları (magma üzerinde yüzen durumdaki plakalar) hareket halindedirler.

Örnek, Anadolu plakası Kuzeyimizdeki Avrasya plakasına göre yılda 2,5 cm batıya doğru hareket halindedir… Bunu hissetmeyiz bile; ancak Plakalar arası (fay hattı üzerinde) sürtüşen noktalarda oluşan büyük kırılmalar nedeniyle meydana gelen depremleri fazlasıyla hissediyoruz.
(Bu gidişle Ankara, 14-15 milyon yıl sonra İstanbul ile buluşacak demektir. 😄)

Üzerinde yaşadığımız gezegen, Dünyamız da hareket halinde, kendi çevresinde topaç gibi dönmektedir; bir dönüş süresine 1 gün diyoruz. Ankara’da oturan bir kişinin Dünya çevresinde dönüş hızı saniyede yaklaşık 356 m’dir. (641 km/h) Ekvator üzerinde bu hız 465 m/s’dir. (1674 km/h)

Üçüncü hareket şeklimiz Dünyamızın Güneş çevresinde dönüşüdür; 1 tur süresine 1 yıl (365,2422 gün) diyoruz… Bu boyuttaki hızımız saniyede (29,8) yaklaşık 30 km’dir (108 bin km/h).

Güneş de kendi çevresinde dönen Gezegenler ve binlerce öbür cisimlerle birlikte (Güneş sistemi) ait olduğumuz büyük yıldızlar sisteminin, yani “Saman yolu” dediğimiz, Galaksimizin merkezinin çevresinde (merkezden yaklaşık 26,4 bin ışık yılı uzaklıkta) saniyede 230 km (828 bin km/h) hızla dönüyor… Buna karşın 4,5 milyar yılda yalnızca 20 tur atabilmiştir; yani Güneşimiz Galaktik takvime göre 20 yaşındadır. 😲

Görüntünün olası içeriği: yazı

Bu da yetmez… Galaksimiz de en azından uzayın genleşmesi nedeniyle öbür Galaksilere göre muazzam bir hızla hareket ediyor… örneğin bizden 6 milyar ışık yılı uzakta olan bir Galaksiye göre hızımız “saniyede 130 bin km!!” görünüyor…. (0,43 ışık hızı)

Hareket, hareket… değişim, değişim…. kozmik anlamda bir canlılık görünümü var…

Ve bilmemeyi inanmaya tercih eden ‘agnostik’ biri olarak, sohbeti burada keseyim, çünkü, Evrenimiz dışında (“dış” artık ne anlama geliyorsa 😄) başka bir şey bilmiyoruz….

Sevgilerimle.æ 07.10.19