ŞİİR KÖŞESİ
Mustafa AYDINLI
Eğitimci – Yazar
Halk Ozanı
KARANLIĞA IŞIK KÖY ENSTİTÜLÜ
Kökleri derinde bir ulu çınar
Ülkesine âşık Köy Enstitülü
Ulusa kalkınma ereği sunar
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Cılavuz’da, Ergani’de, Pulur’da
Yurtsever insanlar yetişti burda
Kıvılcımlar olup dağıldı yurda
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Köyü uyarmayı temel aldılar
Bunun için kalk borusu çaldılar
Çağdaş uygarlıkta karar kıldılar
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Kahıra, çileye hepsi alışık
Ülkede gidişat hayli karışık
Yirmi bir noktada yirmi bir ışık
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Her biri bir köyde yanan meşale
Bir ileri adım, bir güçlü kale
Yıkmak için ağa, patron el ele
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Toprağa can verdi alınlar teri
Tarih görmemişti böyle eseri
Onlar yaşasaydı kalmazdık geri
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Eserleri kalır, yıldızlar kayar
Fakir’i, Makal’ı, Başaran’ı var
Onlar için vatan bir kutsal diyar
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Hepsi birer bilge, işte Enver’i
Daha onlarcası eğitim eri
Kaftancıoğlu’nun dolar mı yeri?
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Tonguç Baba bu iş için terledi
Yücel ile kadroları derledi
Dadaloğlu ozan ruhla gürledi
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Taş ile toprakla ilme ulaştı
Softası, yobazı bu işe şaştı
Hasan Ali Yücel bulunmaz baştı
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
***
Aydınlı onlardan alır ilhamı
Coşkusu içimden dağıtır gamı
Kalkınma dedikçe anılır namı
Karanlığa ışık Köy Enstitülü
Dostlar,
Bugün “17 Nisan 2024” Türkiye’mizin 7 coğrafi bölgesinde ve her coğrafi bölgesinde 3’erden 21 Köy Enstitüsünün kurulduğu yılın 84. yıldönümüdür. Enstitü, Fransızca institut sözcüğünden gelmektedir ve uygulamalı eğitim demektir. Yani, ezberci eğitim değil, uygulama ve araştırmalı eğitimdir.
Ülkemiz 1922’de düşmanların işgalinden kurtarıldıktan sonra, 600 yıllık Osmanlı şeriat cahilliğinden kurtulmak için eğitime ihtiyaç var idi. Atatürk zamanında tasarlandı-düşünüldü, uygulama ve araştırmaya dayalı eğitim sisteminde karar kılındı.
Köy Enstitülerinin amacı; köyden gelen yetenekli çocukların tam donanımlı olarak yetiştikten sonra, tekrar köylerine dönerek geride kalan ve okuma fırsatı veya olanağı bulmamışları eğiterek ülkenin % 5 okuryazar düzeyini yukarı taşımasıydı.
Ben uzatmayayım, Köy Enstitüleri hakkında daha çok bilgi Google’dadır. Oradan daha çok bilgi edinilerek, Bu okulları kimlerin ve niçin kurduklarını, kimler niçin yıktıklarını görürsünüz.
Benim il merkezine bağlı köyümde okul 1952’de açıldığı için 9 yaşında okula başladım Köy Enstitülü tek öğretmenden. Şimdi bakıyorum da, bizim ilkokulda öğrendiklerimizi şimdilerde lise öğrencileri bilmiyor! Bunun suçu elbette öğrencilerde değildir.
***
Köy Enstitülerinin listesi :
Listedeki adlar köy enstitüler kurulduğunda sahip olduğu adlardır.
Ad/Bulunduğu İl Kuruluş Tarihi 1946’ya Kadar Çalışan Müdürlerin Adı
Akçadağ/Malatya 1940 Şinasi Tamer, Şerif Tekben
Akpınar-Ladik/ Samsun 1940 Nurettin Biriz, Enver Kartekin
Aksu/Antalya 1940 Talat Ersoy, Halil Öztürk
Arifiye/Sakarya 1940 Süleyman Edip Balkır
Beşikdüzü/Trabzon 1940 Hürrem Arman, Osman Ülküman
Cılavuz/Kars 1940 Halit Ağanoğlu
Çifteler/Eskişehir 1939 Remzi Özyürek, M. Rauf İnan, Osman Ülkümen
Dicle/Diyarbakır 1944 Nazif Evren
Düziçi/Adana 1940 Lütfi Dağlar
Erciş/Van 1948 İbrahim Oymak
Gölköy/Kastamonu 1939 Ali Doğan Toran
Gönen/Isparta 1940 Ömer Uzgil
Hasanoğlan/Ankara 1941 Lütfi Engin, Hürrem Arman, M. Rauf İnan
İvriz/Konya 1941 Recep Gürel, İ. Safa Güner
Kepirtepe/Kırklareli 1939 Nejat İdil, İhsan Kalabay
Kızılçullu/İzmir 1939 Emin Soysal, Hamdi Akman, Talat Ersoy
Ortaklar/Aydın 1944 Hayri Çakaloz
Pamukpınar/Sivas 1941 Şinasi Tamer, Hüseyin Civanoğlu
Pazarören/Kayseri 1940 Sabri Kolçak, Şevket Gedikoğlu
Pulur/Erzurum 1942 Ahmet Korkut, Aydın Arıkök
Savaştepe/Balıkesir 1940 Sıtkı Akkay
Duran AYDOĞMUŞ
Değerli Sayın Duran Aydoğmus dost degerlendirmeleriniz önemli düşünceleriniz için çok teşekkür ediyorum. Sağolun varolun saygı ve dostlukla
Mustafa AYDINLI