Prof. Dr. Halil Çivi
İnönü Üniv. İİBF Eski Dekanı

Tarihsel deneyimler ve bilimsel saptamalara göre; gelecek için, eğer toplumlarda iyimserlikler artar ve toplumsal umutlar doğru yönlendirilip örgütlenebilirse siyasal rejimlerin rotaları genellikle adalete, hukuk devletine, insan haklarına ve demokrasiye doğru yönelir.

Tersine eğer ülkeler ya da toplumlarda, geleceğe yönelik kötümserlikler artar ve umutsuzluklar yeşerir, çoğalır ve örgütlenirse siyasal rejimlerin rotası daha çok baskıcı polis devletine, otoriter, totaliter ve faşist yönetimlere dönük olmaya başlar.

Siyasal önderlerin umut ya da umutsuzluk pompalamalarına göre, devletin ve toplumun birliği ve sağkalımı (bekası), başta siyasal rejim, hukuk, adalet, ekonomik gönenç (refah), din, ırk, töre, eğitim, sağlık, sanat… değerleri olmak üzere kültürel tutum ve davranışlar hatta sağlık, sosyal güvenlik, gündelik yaşam, can ve mal güvenliği… gibi geniş alanları kapsayabilir.

Bu nedenle, demokratik önderler ve kitle partileri sürekli olarak iyimserliği, barışı ve umudu; buna karşın, otoriter ve totaliter liderler ve ideoloji partileri ise, yine sürekli olarak kötümserliği, korkuyu, kuşkuyu ve umutsuzluğu pompalayarak iktidarlarını sürdürmeye çalışırlar. Yaygın umutsuzluklar, toplumun ya da devletin geleceği ile ilgili kuşkular ve korkular çoğaldıkça otoriter önderlere ve rejimlere eğilim (rağbet) çoğalır.

Daha önce de yazmıştım; rahmetli annem “Unum tükensin, fakat umudum tükenmesin; eğer unum tükenirse gider umudumun olduğu yerden alırım. Ancak umudum tükenirse gidecek yerim kalmaz.” derdi. Çok doğruymuş.

Ancak toplumları yöneten ya da yönetmeye talip olan siyasetçilerin; dinbazlığa, ırkçılığa, kindarlığa, baskıya, korkutup sindirmeye, ayrıştırıp bölmeye … giden bir rota izlemek yerine; başta yürürlükteki anayasalar ve bu anayasaların kuruluş felsefesine bağlı (sadık) demokratik, laik ve sosyal hukuk devletini korumaya, barışa, sevgiye, kardeşliğe, evrensel insan haklarına, hukukun üstünlüğüne, ekonomik gönenci (refahı) artırmaya, işsizliği yok etmeye, enflasyonu yıllık % 5’in altına indirmeye, adil paylaşıma, gerçek demokrasiye, ayrıca eğitim rotasını da akıl ve bilim eksenine oturtmaya… giden bir rota gerekiyor.

Tıpkı bireyler gibi, toplumlar da var olan sorunlarına gelecekte inandırıcı çözümler üretebilecek partiler ve önderler konusunda umutlu olabilecekleri oranda mutlu olabilirler.

CHP’de değişim isteyenlere de bir anımsatma yapmak gerekir:

Değişim sözcüğü tek başına insanlara umut vermez. Toplumsal, ekonomik ve siyasal açıdan… En önemli konular için salt değişim değil, bu değişimin toplumun zihninde üretebileceği inandırıcı çözümlere dayalı umuttur. Eğer bu umut üretilemezse, değişim çok işe yaramaz. Toplumsal, ekonomik, kültürel… fay hatlarının onarımı ve toplumca beklenen gelişmelerin sağlanması için çözümler ve umutlar üretemeyen değişimler yalnızca slogan olarak kalır. Çok işe yaramaz.

Umudunuz hiç eksik olmasın.