Soma Kömürünün Fiyatı
Lütfü Kırayoğlu
Soma’da insan yaşamının değeri belli oldu. Ölen işçilerin ailelerine 1000 TL…
Sorarsanız sadaka veriyorlar. Oysa, iş kazası sonucu ölen işçilere zorunlu olarak bağlamaları gereken ölüm aylığı bu kadar. Sadaka vermiş gibi ortalıkta dolananlar tazminat davası açmamaları için acı içindeki ailelerin elinden imza almaya çalışıyor.
Peki, 301 işçinin yaşamından daha değerli olduğu belli olan Soma kömürünün fiyatı ne?
Soma kömürü öyle piyasada bulunmayan, fiyatı herkes tarafından bilinmeyen,
bulunmaz Hint kumaşı değil. Vatandaşın, para bulabildiğinde kullandığı
oldukça kaliteli bir kömür.
Özelleştirmeleri savunanların açıklamalarından öğreniyoruz ki, Soma kömürünün
ton fiyatı 23.80 ABD Doları imiş. Yani bugünkü kur ile kabaca 50 TL.
Özelleştirmeyi hoş göstermek isteyenler, kömür ocakları kamunun elinde iken
kömürün ton başına fiyatının 120-130 ABD Doları olduğunu söylüyorlar.
Bunlara bakarsanız kömürün fiyatı ucuzlamış.
Vatandaş da kömürü çok daha ucuza alıyor!
Soma kömürünün büyük kentlerdeki fiyatı değişken. Açık ya da torbada olmasına göre ve torbanın biçimine göre ton başına 1000 TL’ye dek satıldığı yerler var.
Aynı Soma kömürü rekabetin olduğu kömür diyarı Yatağan’da kaç liradan satılıyor? (Yatağan kömürü ile Soma kömürünü nitelik yönünden karşılaştırmıyoruz)
Yaz dönemine girdiğimiz için önümüzdeki kış Soma kömürünün Yatağan’da kaç liradan satılacağını şimdiden kestiremiyoruz. Ancak Soma kömürü, geçirdiğimiz kış,
tonu 480 TL’den satıldı. Yani maliyetinin 9,5 katı bir fiyatla…
Tıpkı domatesin, portakalın, karpuzun tarla fiyatı ile pazar fiyatı arasındaki uçurum gibi. Oysa söylenen yalanlara bakarsanız kömür ocakları özelleşince Soma kömürü ucuzlamış. Aynı Soma kömürü, ocaklar kamunun elinde iken yaklaşık 200 TL gibi bir fiyatla satılıyordu.
Ocaklar özelleştirilince ucuzlayan yalnızca işçinin yaşamı. Vatandaşın satın aldığı kömür pahalanırken, işçinin cebine giren azalmış, kömürü kullanan vatandaşın cebinden çıkan çoğalmış ve bu para özel firmaların kasasına girmiş.
Hal böyle olunca da vatandaş, niteliği ve kalorisi daha düşük olduğu halde,
4 kat kazıklanmamak için Yatağan kömürünü kullanmayı tercih ediyor.
Böyle yaparak kendi kesesine katkıda bulunurken, hava kirliliğinin artmasına da katkıda bulunuyor. Böylece bir kez daha kömür, insan yaşamından daha değerli duruma geliyor.
Tıpkı ölüm ocaklarındaki gibi. Tek fark hava kirliliğinden daha yavaş ölünüyor.
Hava kirliliğinden ölmemek için de çare olarak doğalgaza sarılıyoruz.
(www.add,org.tr, 20.5.14)