ANAYURT GAZETESİ ile SÖYLEŞİMİZ..
Aşı karşıtlığına karşı yasal çözüm var
Halk Sağlığı ve Sağlık Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Saltık,
katı aşı karşıtlığının salgını ortadan kaldırmada toplumsal bir soruna dönüşebileceğini belirterek, iktidarın bu noktada yasal yollara başvurarak aşıyı zorunlu kılabileceğini söyledi.
Uğur DUYAN -ANKARA (Anayurt Gazetesi ile söyleşi) (23.12.2020)
Saltık: Aşı karşıtlığına karşı yasal çözüm var (anayurtgazetesi.com)
Küresel salgının 1. yılı dolmadan yeni tip koronavirüs hastalığına (Kovit-19) karşı insanlığın en büyük umudu olan aşılar az sayıda gelişmiş ülkede kullanıma sunulurken, kimi ülkelerde de Acil Kullanım Onayı (AKO) aldı. Önümüzdeki günlerde Türkiye’ye de getirilmesi beklenen Çinli üretici Sinovac‘ın aşısı ise kamuoyunda aşı karşıtı görüşlerin yeniden alevlenmesine neden oldu. Üstelik aşı karşıtlığı yalnızca Türkiye’de değil bütün dünyada salgının söndürülmesinde başlıca umudumuz olan yaygın aşılama süreçlerini de tehdit edecek boyutlara ulaştı.
ANAYURT_ASI_KARSITLIGINA_COZUM1
Halk Sağlığı ve Sağlık Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Saltık, aşı karşıtların 2 ana kümeye ayrıldığını, ilk kümenin aşıya katı (kategorik olarak) karşıt (vaccine rejectors) kesimleri içerdiğini, 2. kümenin ise aşıya karşı çekimserlik (vaccine hesitancy) taşıyanlardan oluştuğunu söyledi. Dr. Saltık, ilk kümeyi oluşturan ve aşıya katı biçimde karşı duran çevrelerin ikna edilmesinin zor olduğunu, aşı çekincesi olan çevrelerin bilimsel dayanaklar ve saydam yönetim anlayışı ile ikna edilebileceğini ifade etti.
Kovid-19’un küresel bir salgına dönüşmekle kalmadığını, yaşamın her noktasını etkilediğini anımsatan Dr. Saltık, aşı karşıtı çevrelerin ısrarcılığı karşısında Anayasa ve yasalara göndermede bulunarak, iktidarın aşılamayı zorunlu kılabilecek hukuksal süreçleri başlatmasının, temel hak ve özgürlükleri korumak açısından kaçınılmaz olabileceğini söyledi.
Aşıya katı biçimde (kategorik olarak) karşı çıkan çevrelerin sözde bilimsel dayanaklarla halka yanlış ve çarpıtılmış bilgiler verdiğini ve bu duruma karşı bir önlem alınmasının gerektiğini de ekleyen Dr. Saltık, şunları kaydetti:
“Küresel salgın başladığında sesi soluğu çıkmayan aşı karşıtları, ufukta net bir biçimde aşılar gözükünce birdenbire ortaya döküldüler, kampanyalarını başlattılar. Görüşlerinin dayandığı bilimsel olgular – kanıtlar yok. Kimi hekim, kimi uzman görünümlü hatta hekimlik unvanı sahibi kimi insanları konuşturuyorlar, video kayıtları alıyorlar. Sosyal medya olanağı ile bütün dünyaya görüşlerini dağıtıyorlar ama inanılmaz falsolarla dolu bunlar. Örneğin İngilizce bir videoda, burundan örnek almak için kullanılan sürüntü çubuklarının (nasal swab) kan-beyin bariyerini zedeleyeceğini dolayısıyla yaşamsal tehlike doğurabileceğini (!) duydum. Hekim olarak takdim edilen bir konuşmacıdan işittim bu sözleri! 44 yıllık hekim ve 40 yıllık Halk Sağlığı Uzmanı olarak burundan sokulan sürüntü çubuklarının böylesi bir zarar verebileceğini duymadım, böyle bir anatomik ve tıbbi gerçeklik yok, böyle bir şey yok. Ortalama halk buna inanma eğiliminde oluyor. Uzmanlarımızın sürekli olarak aşıyla ilgili bilimsel gerçekleri halka açıklaması, aşılar hakkında sürekli eğitim vermesi gerekiyor.”
ANAYURT_ASI_KARSITLIGINA_COZUM2
Kovit-19’a karşı geliştirilen ve kullanıma giren / girecek olan aşıların yeterince etkili olduğunu dolayısıyla halkın aşı yaptırmaktan kaçınmamasını öneren Dr. Saltık, insanlığın bu hastalığı sağaltacak (tedavi edecek) özgül ilaçlardan yoksun olduğunu anımsattı ve aşının, azgın salgının ortasında elimizdeki en etkili çözümlerden olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
“Halkımızın ve aşı karşıtlarının unutmaması gereken; biz hekimlerin hastalığı sağaltırken (tedavi ederken), verdiğimiz sağaltımın destek amaçlı olduğudur. Hastalığı sağaltırken gelişen komplikasyonları, örneğin böbrek yetmezliğini tedavi ediyoruz. Vücut virüse yenene dek destek tedavisi veriyoruz, virüsü yenebilirse tabii.”
Hastalığa karşı kullanılan ilaçlara virüsün yer yer direnç geliştirdiğinin gözlendiğini de kaydeden Dr. Saltık, virüsün mutasyon geçirme olasılığın yüksek olduğunu, mutasyonun virüsü zayıflatmaktan çok güçlendirebileceğine değinerek, “İngiltere’de Kovit-19 virüsünün mutasyon geçiren (varyant) bir türüne rastlandı. Yani bu olasılık – risk hep var. Bu da en çok ilaç ve aşı geliştirme çalışmalarını ve hastalığın yayılımını olumsuz etkileyecektir” dedi.
Katı (Kategorik) aşı karşıtlığının salgını ortadan kaldırmada toplumsal bir soruna dönüşebileceğini kaydeden Dr. Saltık, iktidarın bu noktada yasal yollara başvurabileceğini ve aşıyı zorunlu kılabileceğini ifade etti. Sağlık Hukuku Uzmanı da olan Dr. Saltık, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Anayasa’nın 56’ncı maddesinde ‘Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir‘ yazıyor. Türkiye’de nüfusun çok büyük bir kesiminin aşılanması gerek, %10’luk bir kesim bile aşılanmayı reddederse salgın uzar. O nedenle de aşı yaptırmamak keyfe keder bir karar değildir. Anayasa’nın 12’nci maddesi de temel hak ve özgürlüklerin kullanımıyla ilgilidir. Kesin aşı karşıtları, ‘..bu beden benim..’ diyerek aşıya karşı çıkabiliyorlar. Anayasanın 12’nci maddenin 2. fırkası ‘Temel
hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da içerir‘ diyor. Elbette kişinin anayasal ve hukuksal dokunulmazlıkları vardır, bunlara kimse müdahale edemez ancak toplum içinde birlikte yaşamanın da kimi kuralları vardır. Bilimsel bir gerekçe – kanıt olmadan aşıyı reddetmek, yaptırmamak bu bağlamada, temel hak ve özgürlüğünü kullanmak değil; başkalarının temel hak ve özgürlüklerini, SAĞLIKLI YAŞAM HAKKINI çiğnemektir.
Bu bağlamda, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Yasamızın 72’nci maddesinde, salgın hastalıklar durumunda aşının zorunlu kılınabileceği yazıyor. Apaçık bir salgın yaşıyoruz. 11 Mart 2020’de Dünya Sağlık Örgütü KOVİT-19’u küresel salgın ilan etti. Türkiye de aynı gün ilk hastasını duyurdu. Dolayısıyla iktidar, yani AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan isterse anılan 72’nci maddeye dayanarak aşının zorunlu olduğunu ilan edebilir.”
“Şu hesabı yapmalı herkes : Türkiye’de 90 milyon insan yaşıyor. Şimdilik 0-18 yaş arası 20 milyon çocuk aşılan(a)mayacak. Kalan 70 milyondan hastalığı geçiren yaklaşık 2+ milyon, gebe – emzikliler, tıbben aşı yapılamayacaklar.. 5 milyon dolayında düşülürse; 65 milyon insanımızın firesiz aşılanması gerekir. %90 koruyucu bir aşı kullanılsa, 65 milyon aşılananın 58.5 milyonu bağışık olur. 2 milyon da hastalığı geçirip bağışık olanlarla yaklaşık 60/90=% 66-67 demektir ki, Türkiye’deki 3 kişiden ancak 2’si bağışıklanmış olur. Bu düzeydeki bir toplum bağışıklığı ile çok azgın salgın ancak sınırlanabilir.
O yüzden, güvenlik – etkinlik bakımından kanıtlanmış herhangi bir aşıya, ayrımsız EVET denmelidir.
- Uzayan salgın mutasyon riskini büyütür,
mutasyon salgını sonlandırmayı zorlaştırır; kısır döngü doğar.
Masum insanlar hastalanır, ölür. Ekonomi büyük bedeller öder.
Aşıların kısırlık yaptığı günümüze dek görülmemiştir.
İçimize yonga (çip) yerleştirileceği tümüyle saçmalıktır. Cep telefonları, bilgisayar ve internet, kredi kartı vb. araçlar izlenmeye yeter de artar da.
Dolayısıyla,
- AŞILARA KARŞIT olmanın hiçbir haklı – bilimsel gerekçesi yoktur.”
Sevgi ve saygı ile. 23 Aralık 2020, Ankara
Prof. Dr. Ahmet SALTIK MD, MSc, BSc
Ankara Üniv. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı (E)
Sağlık Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimi – Kamu Yönetimi (Mülkiye)
www.ahmetsaltik.net profsaltik@gmail.com
facebook.com/profsaltik twitter @profsaltik
