Etiket arşivi: Ömer Hayyam rubaileri

Bir Ömer Hayyam Cıvıltısı ve Fazıl Say

 

Deniz Kavukcuoglu


Bir Ömer Hayyam Cıvıltısı ve Fazıl Say

Dünyaca ünlü piyano virtüözü ve besteci Fazıl Say, İstanbul 19. Sulh Ceza Mahkemesi’nde yargılanıyor. Kendisine yöneltilen suç büyük: “Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılamak.” Cezası 1.5 yıla dek hapis!

Bu suçu nasıl işlemiş Fazıl Say?

Kendisine gönderilen bir cıvıltıyı (tweet) o da başkalarına göndermiş. Cıvıltı, Ömer Hayyam’a bir dörtlük; içeriğinde cennette çeşmelerden akan şarapların ve salınan hurilerin varlığı sorgulanıyor ve dünyada dinen yasak olan bu görüntülere ilişkin olarak “Bu nasıl iştir, Ulu Tanrım? Orası meyhane midir, genelev midir?” sorularına varılıyor.

1048-1131 yılları arasında yaşayan İranlı filozof, matematikçi, astronom ve şair Ömer Hayyam, “evreni anlamak için, içinde yetiştiği İslam kültüründeki egemen anlayıştan ayrılmış, kendi içinde yaptığı akıl yürütmeleri eşine az rastlanır bir edebi başarı ile dörtlükler halinde dışa aktaran” bir düşünürdür.

Ömer Hayyam “Rubailerinde, dünya, var oluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi yaşam ve insana ilişkin konularda özgürce ve sınır tanımaz bir biçimde akıl yürüttüğü görülmektedir. Akıl yürütürken ne içinde yaşadığı toplumun ne de daha önceki zamanlarda yaşamış toplumların kabul ettiği hiçbir kurala bağlı kalmamış, kendinden önce yaşayanların insan aklına koymuş olduğu sınırları kabullenmemiştir. Bir anlamda dünyayı, insanı, var oluşu kendi aklıyla baştan tanımlamış; bu nedenle de çağını aşarak ‘evrenselliğe’ ulaşmıştır”.

Fazıl Say’ın karşılaştığı sorun da işte bu “evrensellik” ile doğrudan ilişkilidir. Ömer Hayyam’dan bu yana dokuz yüzyıl geçmiş, fakat yaşadığımız coğrafyada yeşeren her düşünce evrenselliğe ulaşamadan bastırılmış, yok edilmiştir, yok edilmektedir.

Bu topraklarda özgür düşünenler, soran, sorgulayanlar ya ezilir ya da deli muamelesi görürler.

Hükümet içindeki en “çağdaş” görünümlü bakanlardan biri olan Egemen Bağış’ın bile, Fazıl Say’ın yargılanmasıyla ilgili olarak söylediklerine bir bakın:

“Ben eğer yargı mensubu olsaydım, bunun Fazıl Say’ın ‘saçmalama özgürlüğü’ içinde değerlendirilmesi gerektiğini düşünürdüm… Böylece Türkiye böyle bir davayla da karşılaşıp, bunu uluslararası platformda anlatmak durumuna düşmezdi.” Kafa budur!

Neyse, Sayın Avrupa Birliği Bakanı şu sıralar zaten işsiz, aldığımız duyumlara göre hacca gitmeye hazırlanıyor. Giderayak canını sıkmayalım. Gitsin, günahlarından arınsın, hele bir salimen dönsün, bakarız.

Yazımıza Hayyam’la başladık, onunla sonlandıralım:

Adil davranmadıktan sonra
Hacı hoca olmuşsun kaç para
Hırka, tespih, post, seccade güzel ama
Tanrı kanar mı bunlara

(Sabahattin Eyüboğlu çevirisi) (Cumhuriyet, 21.10.12)

=========================================

Dostlar,

 Dileğim Fazıl Say gibi deha düzeyinde bir sanatçının rahat bırakılmasıdır.
Yetmez,  üretebilmesi için her türlü toplumsal, kamusal kurumsal desteğin verilmesidir.

2 çizim eklemek istiyorum, Musa Kart üstafa teşekkür ederek..

Not : Yaklaşık 18-19 yıl önce, İslamiyet ve Kuran bağlamında birkaç A4 sayfasından oluşan bir derleme nedeniyle birlikte, Edirne ADD’de bu yazı için birlikte çalıştığımız arkadaşımızla bizim hakkında eski yasadaki aynı ceza yasası maddesine dayanarak suç duyurusunda bulunulmuştu. Aklı başında bir Cumhuriyet Savcısı, koğuşturma aşamasında dava açmaya gerek görmeyerek izlemsizlik (takipsizlik) kararı vermişti.. Fazıl ile duygudaşlık (empati) kurabiliyoruz.. Umar ve dileriz ki dava çok uzamasın ve Fazıl’ı coşku kırımına (demotivasyon) sokmadan aklanma (berat) ile sonlansın..

(Musa Kart, Cumhuriyet, 21.10.12)

(Musa Kart, Cumhuriyet, 19.10.12)

Sevgi ve saygı ile.
22.10.12, Ankara

Dr. Ahmet Saltık
www.ahmetsaltik.net