Etiket arşivi: Maya-Aztek

MASAL ve MANTIK

Ali Ercan
Prof. Dr., Çekirdek Fiziği 

Değerli arkadaşlar,

 

Biliyoruz ki masallar, efsaneler (esatir, mitoloji) yüzlerce, binlerce yıl önceki insanlığın hayal aleminde üretilmiş gerçek dışı öykülerdir. Ancak, bu masalları hâlâ gerçek sanan beyinlerin toplumda çoğunluk oluşu, açıkça şunu gösteriyor ki; insanın kültürel gelişimi bilimsel gelişimin çok gerisinde kalmıştır.

Kültürler (dil, din, yaşam biçimi, teknik, sanat) gezegenimizin buzul çağından sonra, “dengeli iklim koşullarını” yaşadığı son 8 bin yılda ve yerleşik yaşanabilecek verimli / sulak toprakların bulunduğu coğrafyalarda oluştu. Hemen her kültürün, “Dünya-Evren-Yaratılış” üzerine ürettiği bir mitolojisi vardır. Bu kültürler içinde dikkati en çok çekenler; Nil (Mısır), Dicle-Fırat (Mezopotamya), Seyhun-Ceyhun (Türkistan), İndus-Ganj (Hindistan), Yangtse-Huang (Çin) kültürlerini sayabiliriz. Amerika kıtasındaki Maya-Aztek kültürlerini de unutmayalım.

Kültürü, günümüz insanlığını geniş çapta etkisi altına almış olan coğrafya, tartışmasız Mezopotamya‘dır (Sümer, Babil ve ardılları). Bugün Dünya nüfusunun en az yarısı, Mezopotamya kültürünün ürünleri olan inanç sistemleriyle ilintili toplumlardır.

Çocuk masalları vardır; iyi-güzel-doğru davranış örnekleriyle, ‘düşünsel terbiye’ amaçlı yazılmış (kimi kez resimli) kitapçıklardır. Bu masallardaki ölçülü abartılar çocukta mantıksal sakatlığa pek yol açmaz; gülünüp geçilir; çocuk da öykünün “gerçek” olmadığının, olamayacağının farkına (ayrımına) varır çok geçmeden.

Ancak büyüklere yönetilmiş gerçek üstü “ciddi masallar” (?) için aynı toleransı (hoşgörüyü) gösteremeyiz. Bu uyduruk masallardaki mantıksız kurgular, belki o zamanların koşulları ve bilgi düzeyi nedeniyle bir derece anlayışla karşılanabilir; ama binlerce yıl sonra, uzay çağında milyonlarca insanın bu masalları hala ciddiye alıp inanmalarını onaylamak, mantıklı görmek olanaklı değildir. Ortadoğu kutsal kitaplarında (örn. Tevrat’ta) anlatılan öyküler içinde çok bilinen “ürkütücü bir örnek” vardır :

1. 100 yaşında bir Adam, rüyasında Tanrıyı görür;
2. Tanrı O’na, “Benim için oğlunu kurban et” der.
3. Adam uyanır, hemen bıçağı alır, tam oğlunu boğazlayacak…
4. Gökten bir melek, bir koyun getirir.
5. Melek ona, “dur, yapma ! ” der. “Tanrı seni sınadı”
6. Sen Tanrının sevdiği kullarından oldun.
7. “Oğlunu bırak, bu hayvanı kurban et!” der ve gider.

Şimdi bu öyküyü irdeleyelim : Madem ki Tanrı,

*Hep var olan,
*Gücü her şeye yeten, Evrendeki tüm bilgiye egemen,
*Her şeyi yaratan, koruyan, yok eden, istediği biçime sokan,
*Hiçbir şeye gereksinim duymayan,
*Gelecekteki her şeyi önceden bilen…. özellikleriyle

Gerçeklik ötesi (metafizik) bir süper kavram olarak algılanıyor; o zaman bu masalın kurgusu Tanrı tanımıyla çelişiyor. Tanrı adamın çocuğunu kesip kesmeyeceğini önceden bilmiyor muydu? Biliyorsa bu sınav gereksiz, anlamsız; bilmiyorsa Tanrı’ya atfedilen (AS: yüklenen) özelliklerle çelişmiyor mu?

Ayrıca Tanrı’ya yaranmak, O’nun sevgili kulu olmak ve Cennetle ödüllendirilmek için (yani salt kendi şahsi çıkarı için) oğlunu kesecek ölçüde hırslı birini kendine “elçi” tayin edişi de “rahman ve rahim” bir Tanrı kavramıyla çelişiyor. (Gökten gelen ?! koyunu bir yana bırakalım..)

Sonuçta; neresinden bakarsanız, bakın mantıksız kurgulanmış, hatta “Tanrıyı küçük düşürücü bir masaldır bu !”
***
Buna benzer daha birçok masal var Ortadoğu mitolojisinde; Günümüzün acı gerçeği şu ki; inançlı olduğunu söyleyen milyonlarca insan, inandığı Dinin kitabını dikkatle, irdeleyerek okumuş değil… (daha doğrusu okuyup anlaması kasıtlı olarak engellenmiştir!) (AS: Diyanet İşleri Başkanı daha geçen hafta “Türkçe okunan Kuran, Kuran değildir” buyurdu!?)

Örneğin İslam coğrafyasında, Halkın inandığı (ya da inandığını sandığı) kutsal kitabını kendi anadilinde okuyup anlamasını engellemek için özellikle Türkiye, İran, Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya.. gibi ülkelerde çok etkili, asalak bir Ruhban sınıfı türemiştir;

Bu ülkelerdeki yüz milyonlarca inançlı insan, bu ruhban sınıfının (Din baronlarının) eğitimi ve adeta zincirlerle bağlanmış, denetim ve gözetimi altındadır. Kutsal ögelerin istismarıyla, halkın uyutulması, teskin edilmesi ve belli bir siyasal seçime yönlendirilmesi bu Sınıfın en başta gelen görevidir. Karşılığında muazzam ekonomik kazanımları vardır.

Ne var ki; hemen her toplumda, şimdilik az sayıda da olsa, zincirlerini bir biçimde kırarak, aklını vesayetten kurtaran, fikri hür, vicdanı hür, aklı hür insanlar da var! Bunlar ya inançlarını bir biçimde değiştiriyor ya da tümden terk ediyorlar…

  • Aklın dogmalardan kurtuluşuna “Aydınlanma” diyoruz !Aydınlık yarınlara kavuşmak dileğiyle..

     

    Sevgilerimle.æ