Etiket arşivi: 2013 bütçesinin toplumun yaşam kalitesine katkısı olmayacak

Prof. Öztin AKGÜÇ : 2013 Yılı Bütçesi

Dostlar,

2013 çoook zor bir yıl olacak..

Prof. Dr. Öztin Akgüç hoca, uzman olarak, AKP’nin 11. bütçesi olan 2013 bütçesini nesnel biçimde rakamlarla irdeliyor..

Vardığı yargı çook üzücü :

  • “2013 bütçesi, özelliği olmayan büyümeye, gelir dağılımına, vergi adaletine, toplumun yaşam kalitesine katkısı olmayacak, formalite gereği hazırlanmış, “durumu idare etme bütçesi” olarak nitelendirilebilir.

 

Sevgi ve saygı ile.
18.12.12, Ankara

 

Dr. Ahmet SALTIK
www.ahmetsaltik.net

========================================

Prof. Dr. Öztin AKGÜÇ

2013 Yılı Bütçesi

TBMM’de görüşülmeye başlanan 2013 yılı merkezi yönetim bütçesinin büyüklükleri,
bir önceki yılla karşılaştırmalı olarak şöyledir:

TABLO I : Merkezi Yönetim Bütçeleri Karşılaştırması (I)
(2012-2013) Milyar TL

2013 2012 Başlangıç Tasarı Ödeneği   2013 / 2012 Değişim (%)

Bütçe Büyüklükleri

Giderler 404.0 350.9 15.1

• Faiz Hariç Gid. 351.0 300.7 16.7

• Faiz Giderleri 53.0 50.2 5.6

Bütçe Gelirleri 370.1 329.8 12.2

• Vergi Gelirleri 317.9 277.7 14.5

• Vergi Dışı Gelir 52.2 52.1 …

Bütçe Açığı (33.8) (21.1) (60.7)

Faiz Dışı Fazla 19.1 29.1 (34.4)

Not: Açıklar ve azalışlar parantez içinde gösterilmektedir.

2013 bütçesi, tasarı olarak 2012’nin başlangıç ödeneklerine göre cari fiyatlarla yaklaşık % 15 daha büyüktür. Bütçe gelirlerinde % 12.2 artış beklenmektedir. Vergi gelirleri artışı % 14.5 olarak hedeflenirken vergi dışı gelirler, bir önceki yıla göre hemen hemen aynı düzeyde kalmakta, reel olarak azalmaktadır. Öngörüye göre vergi gelirlerinin
bütçe gelirleri içindeki payı yaklaşık % 86’ya yükselmektedir. 2013 bütçe açığı
hedef olarak bir önceki yıla göre % 60.7 oranında artarken, faiz dışı fazla % 34.4 oranında azalmaktadır.

Tablo I’deki karşılaştırma 2012 hedef veya başlangıç ödeneklerine göre yapılmıştır. 2012 gerçekleştirme tahminlerine göre karşılaştırıldığında tablo da bir ölçüde değişmektedir.

2012 yılı bütçe gerçekleşmesi hedeflerden, başlangıç ödeneklerinden çok belirgin olmasa da farklar göstermektedir. Fiili harcamalar, başlangıç ödeneklerini % 14 aşarken gelir ve vergi gerçekleşmeleri, tahmin (hedef) düzeyinde kalmaktadır. 2012 bütçe açığı hedefi yaklaşık % 59 aşarken faiz dışı fazla, hedefin % 46.7 oranında gerisinde kalmaktadır.

2013 tasarısını önceki dönemlerle karşılaştırırken başlangıç ödeneklerini esas almak daha tutarlıdır. 2013 bütçesinin nasıl gerçekleşeceği sadece bir tahmindir. Gerçekleşmeyle başlangıç ödenekleri arasında her zaman farklar oluşur. Bu nedenle
bir döneme ilişkin tahminle, önceki dönemin fiili gerçekleşmelerini karşılaştırmak,
anlamlı ve tutarlı değildir.

2013 tasarısına göre bütçe büyüklüklerinin, GSYH tahminine (1.571 milyar TL) oranları; bütçe giderleri % 25.7; faiz hariç giderler % 22.3; bütçe gelirleri % 23.6;
vergi gelirleri % 20.2; bütçe açığı % 2.2 ve faiz dışı fazla da % 1.2 olarak hesaplanmaktadır.

TABLO II

Merkezi Yönetim Bütçeleri Karşılaştırması (II)

Milyar TL

2013 2012 Gerçekleşme Değişim (%)

Tasarı Tahmini 13/12

Bütçe Büyüklükleri

Giderler 404.0 362.7 11.4

• Faiz Hariç Gid. 351.0 313.7 11.9

• Faiz Giderleri 53.0 49.0 8.2

Bütçe Gelirleri 370.1 329.2

• Vergi Gelirleri 317.9 278.8 14.0

• Vergi Dışı Gelir 52.2 50.4 3.6

Bütçe Açığı (33.9) (33.5) (1.2)

Faiz Dışı Fazla 19.1 15.5 23.2

2013 bütçesinde giderlerin çok büyük bölümü cari ve transfer harcaması niteliğindedir. Giderlerin % 24’ü personel gideri, % 4.2’si devlet primi giderleri, % 37.5’i cari transfer gideri, % 13.1’i de faiz gideri niteliğindedir. Bütçe içinde mal ve hizmet alımlarının payı % 8.3; sermaye giderlerinin payı da yine % 8.3 olarak aynı düzeydedir.

Övünmelere, propagandaya karşı 2013 bütçe tasarısında öngörülen
yatırım ödeneklerinin bütçe giderleri içindeki payı % 9,7 iken,
GSYH’ye oranı %1’in bile altındadır.

Destekleme ödeneklerinin tutarıysa esnaf , tarımsal kredi, ihracat ve KOBİ destekleri, teşvik ödemeleri, işveren prim desteği dahil ancak 10.2 milyar TL’dir.
Bunların bütçe giderlerindeki payı % 2.5; GSMH oranı binde 6’dır.

Tarımsal desteğe ayrılan toplam kaynak 9 milyar TL’dir. Bunun GSYH oranı binde 6, tarıma ayrılan tüm kaynakların payı ancak binde 9’unu oluşturmaktadır.

Vergi gelirlerinin yapısı incelendiğinde bunun yaklaşık % 30’unun dolaysız (gelir ve kurumlar), %70’inin de dolaylı vergi (özel tüketim vergisi ÖTV – dahilde ve ithalatta alınan KDV) oluşturduğu görülmektedir. Bu adaletsiz yapı giderek de şiddetlenmektedir. Türkiye’de dolaysız vergilerin GSYH içindeki payı % 13.5 olarak OECD alalamasının 9.3 puan altındadır. Buna karşı ortalama ücret üzerindeki
vergi yüküyse Türkiye’de % 36.3 düzeyinde olarak OECD ülkeler ortalamasının üstündedir.

Rakamların ortaya koyduğu gibi;

  • 2013 bütçesi, özelliği olmayan büyümeye, gelir dağılımına, vergi adaletine, toplumun yaşam kalitesine katkısı olmayacak, formalite gereği hazırlanmış, “durumu idare etme bütçesi” olarak nitelendirilebilir.

(Cumhuriyet, 14.12.12)